Cách trị nghẹt mũi an toàn, hiệu quả dễ thực hiện tại nhà

Có rất nhiều cách trị nghẹt mũi, tuy nhiên nếu áp dụng không đúng phương pháp có thể gây ra một số phản ứng xấu cho sức khỏe, làm tổn thương niêm mạc mũi, hoặc bỏng mũi... 

Tình trạng nghẹt mũi xảy ra có thể do hiện tượng sinh lý bình thường hoặc do các bệnh lý khác gây nên. Các triệu chứng ban đầu có thể nhẹ nên nhiều người chủ quan tuy nhiên nếu không điều trị có thể dẫn tới viêm xoang mũi cấp tính.

1. Nghẹt mũi là gì?

Nghẹt mũi hay còn gọi là ngạt mũi, xảy ra khi các mạch máu bên trong mũi bị viêm và các mô mũi sưng lên. Từ đó người bệnh không thể thở bình thường ở mũi do có chất nhầy ngăn cản. Ngoài cảm giác mũi tắc, bạn có thể thấy một số các biểu hiện khác kèm theo đau đầu, chảy nước mũi, đau xoang… 

Thông thường bệnh có thể sẽ tự khỏi sau vài ngày tuy nhiên nếu tình trạng này kéo dài và đi cùng các biểu hiện nặng hơn như chảy máu mũi, thở khò khè, sốt cao, đau răng… thì nên đi khám để kịp thời điều trị, tránh những biến chứng ảnh hưởng tới sức khỏe. 

Đọc thêm 

Cảm giác nóng rát ở mũi có phải là dấu hiệu nhiễm Covid-19 không?  

BS ĐH Y Hà Nội: Các dạng tổn thương tai - mũi - họng thường gặp do thói quen ăn uống dịp lễ Tết

2. Các nguyên nhân gây ra hiện tượng nghẹt mũi

Nghẹt mũi có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như: 

- Cảm lạnh

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là do cảm lạnh. Các biểu hiện phổ biến kèm theo là ho, hắt hơi, đau họng hay nặng hơn là bị sốt. 

- Người có cơ chế dị ứng hoặc thay đổi môi trường sống

Có rất nhiều người có cơ chế dị ứng với thuốc hay các thứ xung quanh như phấn hoa, bụi, đồ vật… nên mắc phải tình trạng nghẹt mũi hay nặng hơn là khó thở. Bên cạnh đó còn có nguyên nhân là nhiệt độ thay đổi khi chuyển mùa nên cơ thể chưa kịp thích ứng sẽ dẫn đến các biểu hiện phổ biến là cơ thể khó chịu, nghẹt mũi, hắt hơi. 

- Chất lượng không khí

Khi môi trường sống của bạn ở mức báo động, xuất hiện nhiều bụi mịn thì rất có khả năng người bệnh bị dị ứng, nghẹt mũi, hắt hơi. Ngoài ra không khí quá ẩm hay quá khô cũng dẫn đến tình trạng trên. 

- Viêm nhiễm đường hô hấp

Khi mắc phải các bệnh liên quan đến viêm nhiễm đường hô hấp như viêm mũi dị ứng, viêm amidan, viêm họng, viêm thanh quản thì đều có khả năng bị tình trạng nghẹt mũi. Bên cạnh đó tình trạng viêm xoang xảy ra nhiều với biểu hiện phổ biến là cảm thấy khứu giác, hàm đau, nghẹt mũi. 

- Thay đổi nội tiết tố khi đang mang thai

Khi mang thai, nội tiết tố thay đổi cũng dẫn đến các biểu hiện như nghẹt mũi, hắt hơi… Tuy không điều trị triệt để nhưng có thể cải thiện bằng các phương pháp sau: 

Không tiếp xúc những khí độc hại như khói thuốc lá, bụi… hay các hóa chất, tác nhân gây dị ứng khiến tình trạng nặng hơn

3. Các cách trị nghẹt mũi an toàn, hiệu quả tại nhà

Dưới đây là những cách trị nghẹt mũi bạn có thể thực hiện tại nhà:

- Dùng thiết bị tạo độ ẩm 

Một trong những nguyên nhân gây tình trạng này có thể do không khí thiếu độ ẩm và cơ thể không được cung cấp đủ nước. Điều này xảy ra phổ biến với những người thường xuyên ngồi môi trường điều hòa hay thời tiết thay đổi. Bạn có thể khắc phục bằng cách lắp đặt một thiết bị tạo độ ẩm để giúp không khí trở nên ẩm hơn, từ đó giảm tình trạng nghẹt mũi sau khi ngủ dậy.

Tuy nhiên bạn cần vệ sinh máy định kỳ vì các vi khuẩn, nấm mốc có thể sinh sôi do không khí ẩm. 

- Ăn đồ cay

Trong đồ ăn cay có chứa thành phần tên là capsaicin được biết đến với khả năng giúp chất nhầy trở nên loãng hơn, không còn đặc, giảm tình trạng nghẹt mũi. Tuy nhiên chất này lại có điểm hại là kích thích chất nhầy khiến nước mũi chảy nhiều hơn. Bên cạnh đó, với những ai gặp vấn đề về dạ dày cũng không nên áp dụng cách này vì có thể khiến bệnh xấu hơn. 

- Thông mũi bằng tinh chất bạc hà

Tinh chất bạc hà từ trước đến nay biết đến với tác dụng thông thoáng đường mũi họng, giúp bạn trở nên dễ chịu hơn. Bạn có thể sử dụng dưới dạng máy xông kết hợp cùng tinh chất. 

- Dùng tinh dầu thiên nhiên để xông hơi

Bên cạnh tinh chất bạc hà, bạn có thể dùng tinh dầu khuynh diệp, sả, oải hương để xông mũi như sau: 

Chuẩn bị chậu nhỏ nước nóng hoặc máy xông mặt. Sau đó nhỏ thêm tinh dầu. 

Trùm kín đầu bằng khăn to để hơi nóng có thể lan tỏa khắp vùng mặt, mũi. Nếu thấy nước quá nóng hãy đợi 1 - 2 phút để nguội bớt. 

Xông hơi 10 - 15 phút khoảng 2 – 3 lần/ngày

- Uống trà gừng nóng với mật ong

Ngoài tác dụng làm ấm cơ thể, bổ sung vitamin, khoáng chất, gừng còn có thể hỗ trợ điều trị các bệnh cảm lạnh, nghẹt mũi, giải cảm hiệu quả. Cách đơn giản nhất là uống trà gừng nóng cùng mật ong. 

+ Làm sạch gừng, gọt vỏ, thái lát mỏng cho vào cốc nước nóng, ủ khoảng 15 phút. 

+ Tiếp theo cho đến 1 - 2 thìa mật ong tùy theo nhu cầu và uống khi còn ấm. 

Hãy mua mật ong chính hãng để đạt hiệu quả cao nhất. 

- Uống nước tía tô nóng

Bên cạnh gừng, bạn có thể uống nước tía tô nóng cũng là cách chữa nghẹt mũi hiệu quả. Cách làm như sau: 

+ Lá tía tô mang rửa sạch và ngâm nước muối loãng khoảng 5 phút cho sạch hết bụi bẩn. 

+ Tiếp theo bắc nồi, đun sôi nước sau đó cho tía tô đun khoảng 2 phút rồi tắt bếp để nguội. 

+ Cho thêm 3 lát chanh tươi vào và uống trực tiếp. Uống lạnh sẽ ngon hơn. Khi sử dụng nếu thấy có các dấu hiệu bất thường thì nên dừng uống và theo dõi thêm. 

- Ngửi tỏi hoặc ăn tỏi

Trong tỏi có chứa hàm lượng lớn hai chất allicin và scordinin giúp phòng chống các bệnh ung thư, viêm.. nên được ứng dụng vào những cách trị nghẹt mũi. 

Bạn có thể áp dụng những cách sau tại nhà: 

+ Tỏi và mật ong: rửa sạch và bóc vỏ tỏi. Sau đó giã nát trộn cùng mật ong và ăn trực tiếp. Bạn chỉ nên ăn với số lượng 1 - 2 tép tỏi mỗi lần/ngày. 

+ Các món ăn với tỏi: Nếu không ăn được sống, bạn có thể chế biến cùng các nguyên liệu khác như rau muống xào tỏi, bánh mì bơ tỏi, gà chiên bơ tỏi… 

Một cách khác dễ thực hiện là trực tiếp ngửi tỏi. Giã nát 5 - 7 tép tỏi để tinh chất tiết ra và dùng gạc bao quanh tỏi và đưa lên mũi ngửi.  Xông hơi mũi bằng cách đun sôi nước sau đó cho thêm tỏi giã nát. Sử dụng buổi sáng và tối hàng ngày tới khi mũi thông. 

Đọc thêm: 

Chuyên gia cảnh báo: Chữa nghẹt mũi bằng nước ép tỏi cho trẻ có thể gây hoại tử niêm mạc mũi 

Bỏ túi ngay những bài thuốc từ tỏi chữa viêm mũi dị ứng hiệu quả nhất

- Cung cấp vitamin & khoáng chất

Để cơ thể có sức đề kháng chống lại bệnh tật, bạn hãy bổ sung nhóm các vitamin và khoáng chất thiết yếu bằng cách ăn hoa quả chứa nhiều vitamin C hay sử dụng thực phẩm chức năng. 

- Chườm nóng

Chườm nóng cũng là cách trị nghẹt mũi được nhiều người áp dụng. Phương pháp này sẽ giúp các xoang bị tắc nghẽn thông thoáng hiệu quả. Bạn có thể mua dụng cụ chườm nóng hoặc tự tay làm bằng cách nhúng khăn sạch vào nước nóng, vắt kiệt và đặt trên mũi khoảng 1 phút. 

- Tắm nước nóng

Tắm nước nóng cũng giúp khắc phục tình trạng nghẹt mũi. Khi tắm bạn nên đóng cửa phòng để hơi nóng được lưu thông rộng rãi tới khu vực mũi. 

- Uống nhiều nước 

Cơ thể thiếu nước sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe vì thế mỗi ngày bạn nên nạp tối thiểu hơn 1 lít nước. Thay vì uống nước lạnh, bạn nên chuyển sang uống nước ấm. 

- Súc miệng bằng nước muối ấm

Khi mắc các bệnh đường hô hấp tai mũi họng thì bệnh nhân nên súc miệng bằng nước muối ấm hàng ngày để tiêu diệt virus, giúp tăng sức kháng khuẩn. 

- Tạo điều kiện thuận lợi để ngủ dễ hơn

Tình trạng nghẹt mũi sẽ có biểu hiện nặng hơn vào ban đêm vì thế bạn hãy tạo điều kiện thuận lợi hơn bằng cách kê cao gối hay dùng thiết bị tạo độ ẩm để chất nhầy trong mũi loãng hơn, từ đó dễ thở hơn. 

- Sử dụng thuốc xịt thông mũi

Khi đã áp dụng các phương pháp tự nhiên nhưng kém hiệu quả thì nên tới bác sĩ để được chỉ định dùng thuốc thông mũi. 

- Nghỉ ngơi

Khi bị bệnh, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi, tránh những hoạt động quá sức hay stress sẽ khiến bệnh lâu phục hồi. Hãy tập thói quen ăn uống lành mạnh, sinh hoạt đúng giờ và có chế độ nghỉ ngơi hợp lý. 

4. Trẻ bị nghẹt mũi xử trí như thế nào?

Bên cạnh người lớn, người cao tuổi thì trẻ em cũng là đối tượng cao dễ mắc bệnh bởi sức đề kháng chưa hoàn thiện nên dễ dẫn đến tình trạng này. Dưới đây là các phương pháp mà bạn có thể áp dụng: 

- Sử dụng máy lọc không khí và tạo độ ẩm

Môi trường ô nhiễm, nhiều bụi bẩn là nguyên nhân khiến trẻ nghẹt mũi. Bạn có thể khắc phục tình trạng này bằng cách lắp đặt thiết bị lọc không khí, tạo độ ẩm xung quanh không gian của bé. Khi hít thở không khí trong lành, nhiều độ ẩm sẽ giúp các mao mạch máu giảm sưng, chất nhầy mũi tiết ít hơn. 

- Vỗ nhẹ lưng khi bé bị nghẹt mũi

Vỗ lưng đúng cách sẽ giúp hệ hô hấp của trẻ hoạt động tốt hơn. Cách thực hiện như sau: 

Cách 1: Đặt trẻ nằm úp trên đầu gối và dùng tay vỗ lưng trẻ. Không vỗ mạnh mà chỉ nên nhẹ nhàng theo nhịp. 

Cách 2: Đặt trẻ ngồi trên đùi bạn và nhẹ nhàng vỗ lưng.

- Dùng tinh dầu tràm

Bạn có thể sử dụng tinh dầu tràm bôi vào các vị trí trên cơ thể trẻ như gan bàn chân, cổ, ngực… hay cho trẻ hít để thông thoáng đường mũi. Bạn nên mua các loại tinh dầu an toàn mà trẻ em có thể sử dụng.

- Thường xuyên lấy gỉ mũi cho bé

Hãy thường xuyên làm sạch mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý và lau bằng miếng bông gòn tiệt trùng.

- Chườm nóng lên tai

Khu vực tai có nhiều dây thần kinh tác động đến việc thông thoáng mũi vì thế bạn có thể áp dụng cách chườm nóng lên tai trẻ khoảng 10 - 15 phút mỗi ngày bằng khăn ấm. 

Để hút chất nhầy khỏi mũi trẻ thì bạn có thể dùng dụng cụ chuyên dụng. Cách thực hiện đúng như sau: 

+ Đặt bé nằm ngửa

+ Tiếp theo nhỏ vào mỗi lỗ mũi trẻ 1 giọt nước muối sinh lý 

+ Đợi 1-2 phút để thuốc nhỏ ngấm sau đó sử dụng dụng cụ hút chất nhầy ở từng bên mũi. Tiếp theo bóp mạnh và giữ chặt bóng hút trước khi đưa đầu hút vào mũi.

5. Phòng tránh nghẹt mũi

Dưới đây là những cách để phòng tránh tình trạng nghẹt mũi và cải thiện tốt hơn: 

- Tập thể dục thể thao thường xuyên

Tập luyện thường xuyên sẽ giúp sức khỏe được cải thiện đáng kể, sự trao đổi chất cũng hoạt động tốt hơn. Có rất nhiều các môn thể thao để bạn chọn như tập gym, chạy bộ, đạp xe, yoga… Tùy thể trạng của mình mà bạn nên chọn môn thể thao phù hợp. 

- Tập các bài thở yoga

Tập yoga sẽ giúp hệ thở và hô hấp của bạn được cải thiện rõ rệt. Thở đúng cách sẽ giúp làm sạch phổi, gia tăng oxy cho tế bào, nâng cao năng lượng. 

- Hạn chế đồ uống chứa chất cồn, cafein

Khi đã mắc phải nghẹt mũi, việc nạp các đồ uống chứa cồn hay cafein như cafe sẽ khiến bệnh nặng hơn. Nguyên nhân bởi khi uống các chất này, quá trình sản sinh nước tiểu sẽ đẩy mạnh, từ đó cơ thể khó giữ nước, chất nhầy ở mũi cũng đặc hơn. Hơn thế, chúng còn là kẻ thù khiến chất lượng giấc ngủ của bạn sụt giảm. 

- Hạn chế cho thú cưng vào phòng ngủ

Rất nhiều người bị dị ứng với lông thú cưng gây nên tình trạng hắt hơi, sổ mũi, tắc nghẽn mũi... vì thế nếu bạn vẫn muốn nuôi thì nên hạn chế tối đa việc cho thú cưng vào không gian phòng ngủ sẽ ảnh hưởng đến chất lượng không khí. 

- Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, không bỏ bữa

Cũng giống như tập thể dục, bạn cần có chế độ ăn uống đúng cách, đầy đủ dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng, phòng tránh sự tấn công của virus gây bệnh, thường xuyên cung cấp đủ nước cho cơ thể. Khi mũi tắc thì bắt buộc bạn phải chuyển sang thở bằng miệng. Điều này khiến miệng trở nên khô, niêm mạc họng bị ảnh hưởng vì thế hãy uống đủ nước. 

- Hạn chế xì mũi và che chắn khi ra ngoài

Xì mũi nhiều không những không hết chất nhầy mà còn khiến tình trạng nặng hơn, niêm mạc mũi bị tổn thương. Cách hiệu quả nhất là rửa sạch mũi bằng thuốc nhỏ sau đó xì nhẹ nhàng. Bên cạnh đó, để bảo vệ mũi khi đi ra ngoài hãy đeo khẩu trang đầy đủ. 

- Xông hơi mặt vào buổi tối

Chất nhầy sẽ lỏng hơn nếu được xông mũi hàng ngày. Vì thế nếu bị nghẹt, hãy dùng thiết bị xông chuyên dụng hoặc tự làm nồi xông. 

- Vệ sinh mũi sạch sẽ

Bạn có thể làm sạch mũi mỗi ngày bằng cách xịt nước muối loãng để loại bỏ hết các bụi bẩn bám vào mũi. 

Trên đây là những cách trị nghẹt mũi dành cho cả trẻ em và người lớn. Những cách trên bạn có thể dễ dàng áp dụng mỗi ngày tại nhà để cải thiện. Khi có các dấu hiệu bất thường hay mãi chưa khỏi bạn nên tới bác sĩ chuyên khoa để thăm khám.