Cách quản lý và cải thiện đời sống tình dục sau điều trị ung thư phần phụ ở nữ giới

1. Xử lý các vấn đề ảnh hưởng tới đời sống tình dục sau điều trị ung thư phần phụ gây ra

Sau điều trị ung thư phần phụ như ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng hay âm đạo,.. đều có thể gây ra các vấn đề liên quan tới đời sống tình dục như khô âm đạo, mãn kinh sớm, đau rát khi quan hệ tình dục,...

Đừng lo lắng bởi các vấn đề này đều có thể được xử lý để bạn và đối tác (bạn tình) của bạn có thể có một đời sống tình dục viên mãn. Tuy nhiên thời gian luôn là một vấn đề được quan tâm. Thực tế sau điều trị ung thư phần phụ nữ giới cần có thời gian để phục hồi sức khoẻ và lấy lại ham muốn,... nên cần phải hết sức kiên nhẫn, thông cảm và giúp đỡ họ.

1. 1. Khô âm đạo

Khô âm đạo là một vấn đề ảnh hưởng rất lớn tới đời sống tình dục. Đây thường là tác dụng phụ của các biện pháp hoá xạ trị hoặc do cắt buồng trứng (trong ung thư buồng trứng). 

Để cải thiện vấn đề sau điều trị ung thư phần phụ này có thể sử dụng dầu bôi trơn, kem dưỡng, estrogen âm đạo,... Cụ thể như sau:

- Dầu bôi trơn

Chất bôi trơn trong âm đạo bị giảm khi thực hiện các thủ thuật cắt buồng trứng hay xạ hoá trị tử cung, âm đạo,.. do vậy mà bạn có thể cần đến dầu bôi trơn để thay thế và cảm thấy thoải mái hơn trong khi quan hệ.

Nếu như lựa chọn chất bôi trơn âm đạo thì cần lưu ý chọn các loại gel không có chất tạo màu, không chứa chất tiêu diệt tinh trùng hay hương liệu tổng hợp vì chúng có thể gây kích ứng đối với các mô sinh dục sau điều trị ung thư phần phụ vốn đã mỏng manh của bạn.

Hãy đặc biệt cẩn thận với những loại bao cao su hay gel bôi trơn có chứa nonoxylol-9 (N-9) vì đây là một chất có thể giết chết tinh trùng và gây kích thích âm đạo đặc biệt trong tình huống âm đạo bị khô và dễ tổn thương.

Trước khi quan hệ hãy đưa chất bôi trơn ở xng quanh và bên trong lối vào âm đạo, bôi một ít lên dương vật, ngón tay của đối tác (bạn tình). Nếu như cần nhiều hơn có thể sử dụng thêm trong quá trình quan hệ.

- Kem dưỡng ẩm âm đạo

Có thể sau điều trị ung thư phần phụ độ đàn hồi âm đạo bị ảnh hưởng khá lớn kèm theo đó là độ ẩm giảm khiến quá trình quan hệ tình dục không thoải mái. Đặc biệt đối với cắt buồng trứng, bệnh nhân có thể cảm nhận rõ ràng sự thay đổi này.

Kem dưỡng ẩm âm đạo là một dạng sản phẩm không có thành phần nội tiết tố có thể được sử dụng nhiều lần trong tuần để cải thiện sự khó chịu ở âm đạo. Đây là vấn đề không chỉ liên quan tới đời sống tình dục mà còn liên quan tới các kỳ kiểm tra sau điều trị ung thư phần phụ nữa.

Về kem dưỡng ẩm âm đạo thì đây là một sản phẩm được sử dụng với mục đích cân bằng đọ pH trong âm đạo ở mức bình thường từ 2 - 3 ngày. Bạn nên sử dụng chúng trước khi đi ngủ để có tác dụng tốt nhất. Thực tế thì không có gì đáng ngạc nhiên khi sau điều trị ung thư phần phụ hầu hết phụ nữ có tần suất sử dụng kem dưỡng ẩm âm đạo từ 3 - 5 lần/tuần.

Lưu ý là kem dưỡng ẩm âm đạo và gel bôi trơn không giống nhau. Tác dụng của kem dưỡng ẩm âm đạo lâu dài hơn nhưng không sử dụng trực tiếp trong hoạt động tình dục như gel bôi trơn.

1.2. Đau khi quan hệ

Đau khi quan hệ là một vấn đề phổ biến sau điều trị ung thư buồng trứng hoặc ung thư âm đạo. Tác dụng phụ của các phương pháp điều trị làm thay đổi mô và kích thước của âm đạo nên việc đau ở cơ quan sinh dục khi qua n hệ là điều hoàn toàn dễ hiểu.

- Đau ngoài cơ quan sinh dục

Nếu như bạn gặp vấn đề về các cơn đau ngoài cơ quan sinh dục thì có thể tham khảo một số lời khuyên sau đây:

+ Lên kế hoạch cho hoạt động tình dục, thời gian nào bạn cảm thấy ít đau nhất,.. Nếu như bạn đang sử dụng thuốc giảm đau thì có thể sử dụng chúng vào 1 giờ trước khi bạn có dự định sinh hoạt tình dục.

+ Giảm áp lực lên vùng đau với một tư thế thích hợp. Hướng dẫn đối tác của mình để anh ấy nắm được cảm xúc của bạn.

+ Tập trung vào cảm giác khi quan hệ: đôi khi cơn đau có thể giảm bớt khi bạn dời đi sự tập trung vào những cơn "cực khoái" khi sinh hoạt tình dục.

- Đau ở cơ quan sinh dục

Cơ quan sinh dục bị đau rát sau điều trị ung thư phần phụ có thể xảy ra ở chính âm đạo hoặc các mô xung quanh nó chẳng hạn như trực tràng hay bàng quang. Sau phẫu thuật, xạ trị thì âm đạo thậm chí còn bị ngắn hơn. Nhưng vấn đề thay đổi hormone mới là nguyên nhân quan trọng và phổ biến nhất đối với gây ra đau âm đạo sau điều trị ung thư phần phụ.

Thay đổi hormone do buồng trứng bị tổn thương hoặc bị cắt, hoặc do tác dụng phụ của thuốc hoá xạ trị,...Cảm giác nóng rát và đau nhức khá phổ biến trong trường hợp này.

Một vài lời khuyên để lấy lại đời sống tình dục sau điều trị ung thư phần phụ bị đau rát khi quan hệ:

+ Trao đổi với bác sĩ về cơn đau của bạn

+ Hãy chắn chắn rằng bạn cảm thấy bị kích thích, hưng phấn trước khi dương vật "xâm nhập" âm đạo của bạn. Khi hưng phấn âm đạo của bạn mới giãn mở hết kích thước bao gồm chiều dài và chiều rộng để đón nhận sự xâm nhập.

Sau điều trị ung thư phần phụ việc tạo hưng phấn có thể mất nhiều thời gian hơn nên cần phải kiên nhẫn.

+ Sử dụng gel bôi trơn với số lượng lớn, đặc biệt trong màn dạo đầu

+ Cho đối tác (bạn tình) của bạn biết được cơn đau hoặc bất kì một va chạm nào gây đau cho bạn.

+ Hãy thử một tư thế quan hệ mà bạn có thể kiểm soát được chuyển động. Nếu như xâm nhập sâu gây đau thì bạn có thể tự làm giản lực đẩy và tốc độ để giảm đau.

1.3. Bài tập Kegel hỗ trợ cải thiện cơ âm đạo

Bài tập Kegel có thể giúp thắt chặt các cơ ngay bên trong lối vào của âm đạo. Đầu tiên bài tập Kegel giúp kiểm soát cơ sàn chậu và cơ âm đạo từ đó giúp nữ giới học được cách thư giãn cũng như kiểm soát trong quá trình quan hệ tình dục.

- Bước 1: Xác định cơ sàn chậu: tưởng tượng đang đi tiểu và co thắt đột ngột ngăn không tiểu nữa, phần co bóp đó chính là cơ sàn chậu. Hoặc đưa ngón tay vào trong âm đạo khoảng 2 inch và co thắt lại - thành âm đạo sẽ có một chút co bóp để bạn cảm nhận được vị trí của cơ sàn chậu.

- Bước 2: Bắt đầu luyện tập: giữ cơ sàn chậu của mình từ 3 tới 6 giây một lần, mỗi một lần tập lặp đi lặp lại cho tới cơ vùng này cảm thấy mỏi thì ngừng lại. Tần suất cũng như mức độ tập cũng cần phải phụ thuộc vào tình trạng sau điều trị ung thư phần phụ như thế nào.

Bài tập này không chỉ giúp cải thiện cơ âm đạo mà còn giúp quá trình quan hệ tình dục của bạn do đối tác bị kích thích hơn mà bạn lại học được cách thư giãn tăng hưng phấn. Nếu mức độ đau đớn cao bạn có thể tập bài tập này ngay trước khi chuẩn bị quan hệ. 

Ngoài Kelgel thì hãy hỏi bác sĩ chủ trị của bạn về các phương pháp khác sau khi điều trị ung thư kết thúc để có thể phục hồi chức năng vùng chậu.

1.4. Sản phẩm hỗ trợ làm giãn âm đạo

Việc âm đạo bị co lại sau xạ trị hoặc phẫu thuật phần phụ là có thể xảy ra. Lúc này bạn có thể sử dụng máy làm giãn âm đạo kết hợp với bài tập Kelgel kể trên.

Máy làm giãn âm đạo có thể hiểu như việc bạn đặt tampon lớn trong vài phút. Ngay cả đối với phụ nữ không có nhu cầu co giãn âm đạo cho đời sống tình dục thì việc co giãn này cũng có ích cho các kỳ khám phụ khoa sau điều trị ung thư phần phụ.

Thuốc làm giãn âm đạo thường được sử dụng sau khi xạ trị vào khung chậu, cổ tử cung hoặc âm đạo. Chúng có thể được sử dụng nhiều lần trong tuần (khuyến nghị 3 lần một tuần trong 10 đến 20 phút) để giữ cho âm đạo của bạn khỏi bị sẹo do mô sẹo có thể phát triển. Vì sẹo ở xương chậu có thể phát triển trong nhiều năm sau khi xạ trị, thuốc giãn âm đạo có thể là sản phẩm hỗ trợ bạn trong suốt cuộc đời.

2. Cách quản lý đời sống tình dục sau điều trị ung thư phần phụ

Sau điều trị ung thư phần phụ thì nguyên tắc để quay trở lại đời sống tình dục tốt nhất chính là kiên nhẫn. Những sự thay đổi về thể chất, về cơ thể có thể khiến bạn trở nên tự ti, tuy nhiên với một chút kiên nhẫn thì đời sống tình dục của bạn có thể thoả mãn hơn bao giờ hết.

Vậy quản lý đời sống tình dục sau điều trị ung thư phần phụ như thế nào?

- Khám phá thêm những cách gần gũi khác đối với bạn tình (ôm, hôn, âu yếm, vuốt ve cơ thể,...)

- Nghĩ tới những cách khiến bạn bị kích thích và hưng phấn

- Trợ giúp y tế từ bác sĩ về đơn thuốc, sản phẩm hỗ trợ cho quá trình sinh hoạt tình dục được diễn ra thoải mái nhất

- Nói chuyện cởi mở với một nhà tâm lý để tìm lại sự tự tin vào cơ thể mình... Đồng thời đừng quên chia sẻ điều đó với bạn tình của bạn.

Nguồn dịch: https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/physical-side-effects/fertility-and-sexual-side-effects/sexuality-for-women-with-cancer/problems.html