Các yếu tố nguy cơ gây ra bệnh loãng xương

1. Tất cả những điều bạn nên biết về bệnh loãng xương

Cứ 30 giây lại có một người bị gãy xương do loãng xương ở khu vực Châu Âu. Theo thống kê tỷ lệ gãy xương do loãng xương hàng năm cao hơn tỷ lệ của nhồi máu cơ tim, đột quỵ và ung thư vú cộng lại. 

Theo dự đoán của các chuyên gia về sức khoẻ, thì tỷ lệ gãy cổ xương đùi sẽ tăng từ 1,7 triệu người (năm 1990) lên đến 6,3 triệu người (năm 2050),trong đó 50% sẽ là người Châu Á.

Ngày nay bệnh loãng xương đang trở thành mối nguy hại lớn đối với sức khỏe nhưng trong thực tế không phải ai cũng hiểu bệnh loãng xương là gì và chưa chủ động phòng ngừa bệnh một cách tích cực.

Đây là 1 căn bệnh thường gặp ở người cao tuổi, nhất là phụ nữ sau mãn kinh và nếu không được điều trị kịp thời, thì căn bệnh loãng xương có thể gây biến chứng trầm trọng hơn, thậm chí trở thành người tàn phế. 

Ở Việt Nam hiện nay có hơn 4 triệu người bị loãng xương, xảy ra ở cả nam và nữ, thường gặp nhất ở phụ nữ độ tuổi sau mãn kinh. 

Theo vnexpress thì một trong những biến chứng của căn bệnh này đó là gãy xương ở các vùng cổ xương đùi, xương cột sống, xương tay…

Theo thống kê của các chuyên gia thì gãy xương đùi gây ra hậu quả nghiêm trọng nhất với tỷ lệ nhập viện do gãy xương sau loãng xương cao hơn đột quỵ, đau tim và ung thư vú. Khi bị các biến chứng của loãng xương thì thường khiến 20% người bệnh tử vong và 50% bị thương tật vĩnh viễn, tàn phế. 

2. Các yếu tố nguy cơ gây ra căn bệnh loãng xương: 

- Mắc bện loãng xương do tuổi, giới tính, chủng tộc, di truyền, tiền sử gia đình

Theo thống kê, thì cứ 3 phụ nữ trên 50 tuổi thì sẽ có 1 người bị loãng xương. Với nam giới ở độ tuổi này thì cứ 5 người lại có 1 người bị. Và đối với những người ở độ tuổi càng cao, hoạt động của tạo cốt càng giảm và hoạt động của hủy cốt bào càng tăng, trong khi sự hấp thu calci ở ruột giảm đi và sự tái hấp thu calci ở ống thận cũng giảm. Theo các chuyên gia về sức khỏe thì về phương diện chủng tộc thì người da trắng và châu Á có nguy cơ loãng xương cao hơn người da đen.

- Yếu tố di truyền cũng có một số gen liên quan đến làm giảm mật độ xương và loãng xương

Do đó nếu tiền sử gia đình bạn có người có mẹ và chị gái bị loãng xương thì những người con khác cũng có nguy cơ bị loãng xương cao.

- Yếu tố về thể chất

Đối với những người có thể chất thấp bé, nhẹ cân (chỉ số BMI<19),gầy sút nhanh sẽ có nguy cơ mắc bệnh loãng xương cao. 

- Yếu tố bệnh lý

Đối với các tình trạng gây giảm hormone sinh dục như mãn kinh, cắt buồng trứng, mất kinh kéo dài, không sinh đẻ…cũng là nguyên nhân gây ra căn bệnh này.

Những người mắc bệnh dạ dày ruột gây rối loạn hấp thu, chán ăn, bệnh lý gan mật, suy thận, tăng calci máu, suy tủy, sau ghép phủ tạng, bất động kéo dài, ung thư, thiếu máu huyết tán, bệnh hemoglobin, bệnh tạo xương bất toàn… cũng rất dễ đối mặt với bệnh loãng xương.

- Những tác dụng phụ của thuốc

Nếu bạn hay sử dụng các loại thuốc như corticoid, heparin, phenyltoin, điều trị thyroid quá liều, thuốc hóa trị liệu, tia xạ, thuốc chống động kinh, tetracyclin, cyclosporin, rifampicin… thì cũng là 1 trong những nguyên nhân gây ra bệnh loãng xương.

- Các yếu tố khác gây bệnh loãng xương:

- Những người có lối sống tĩnh tại, hút thuốc lá nhiều, uống rượu cũng đối mặt với nguy cơ loãng xương cao.

- Người có chế độ ăn không đủ dinh dưỡng, thiếu calci, vitamin D, C… cũng dễ mắc loãng xương.

3. Nguyên tắc điều trị bệnh loãng xương

- Phương pháp điều trị không dùng thuốc

Khi điều trị không dùng thuốc thì sẽ bao gồm chế độ cung cấp calci, tập luyện, giảm thiểu những nguy cơ loãng xương và nguy cơ ngã là rất quan trọng.

- Sử dụng thuốc để trị bệnh

Sử dụng thuốc điều trị loãng xương sẽ phụ thuộc vào tuổi và tình trạng của người bệnh. Và đây là 1 số thuốc được chỉ định thuộc nhóm bisphosphonate, Calcitonin, các tác nhân điều hòa thụ thể estrogen chọn lọc, các Hormon thay thế, các loại thuốc khác (vitamin K, Parathyroid hormone, Strontiumranelate (Protelos) có tác dụng tăng tạo xương và giảm hủy xương, Denosumab, Hormon tăng trưởng (GH),Isoflavon…) phối hợp với calci, vitamin D.

- Điều trị ngoại khoa căn bệnh này

Điều trị ngoại khoa được chỉ định với các trường hợp gãy cổ xương đùi và các xương ngoại vi, xẹp lún đốt sống do loãng xương và do bác sĩ chỉ định.

4. Phải làm gì để có một bộ xương chắc khỏe?

- Cần có lối sống lành mạnh

Muốn ngừa bệnh loãng xương, chúng ta cần duy trì một lối sống lành mạnh và thường xuyên rèn luyện thể lực đều đặn để tăng sức chịu tải của cơ thể, giúp xương chắc khỏe..

Bên cạnh đó trong bữa ăn hàng ngày cần đảm bảo đủ chất dinh dưỡng, protein, calci, vitamin D, C, các nguyên tố vi lượng...

- Từ bỏ các thói quen xấu ảnh hưởng tới xương khớp

Muốn ngừa bệnh các bạn cần từ bỏ các thói quen xấu như hút thuốc lá, uống nhiều rượu vì khi bỏ thuốc lá có thể giảm tới 40% nguy cơ gãy cổ xương đùi, việc sử dụng nhiều rượu sẽ làm tăng nguy cơ gãy cổ xương đùi...

- Phòng tránh ngã để ngừa bệnh

Muốn làm được điều này bạn cần khám kiểm tra thị lực thường xuyên, tránh tác dụng phụ của những thuốc có thể dễ gây ngã.

- Đo mật độ xương

Áp dụng phương pháp đo mật độ xương là sử dụng phương pháp hấp phụ năng lượng tia X kép (DEXA) được coi là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán và hỗ trợ điều trị Loãng xương.

Nguyên lý áp dụng đó là hai chùm tia phát ra với bước sóng khác nhau đi qua vùng xương định đo mật độ xương, khi loãng xương, sự hấp thu tia giảm.

Vị trí đo được tiến hành như sau: Đo MĐX ở cổ xương đùi, cột sống: vì đây là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán loãng xương.

Đo ở ngoại biên như: xương cẳng tay, xương gótĐối với những người có nguy cơ vì nếu chỉ số TScore giảm đi 1 SD thì nguy cơ gãy xương do loãng xương tăng lên gấp đôi so với người bình thường.