Các xét nghiệm cần làm để kiểm tra chức năng thận

Thận là cơ quan có chức năng lọc máu, bài tiêt nước tiểu và thực hiện một số chức năng nội tiết, cân bằng nội môi. Thận dễ bị tổn thương và gây ra những nguy hiểm cho sức khỏe, do vậy việc xét nghiệm và kiểm tra chức năng thận cần được làm định kỳ.

Xét nghiệm và kiểm tra chức năng thận giúp bác sĩ nhận biết được chính xác tình trạng của thận, đồng thời phát hiện sớm một số vấn đề mà thận đang gặp phải nhằm điều trị kịp thời.

Các xét nghiệm cần làm để kiểm tra chức năng thận gồm:

1. Độ lọc cầu thận (GFR)

Xét nghiệm GFR là xét nghiệm phổ biến để kiểm tra chức năng thận. Xét nghiệm này thường được dùng để xác định sớm suy thận mạn, là một phương pháp đo lưu lượng máu lọc qua cầu thận trong một đơn vị thời gian.

Nó có thể được tính toán từ mức độ creatinine huyết thanh kết hợp với tuổi, cân nặng, giới tính và kích thước cơ thể của bạn. GFR bình thường có thể thay đổi tùy theo tuổi tác (khi bạn già đi nó có thể giảm).

Chỉ số độ lọc cầu thận như sau:

- Giá trị bình thường: GFR là 90 hoặc cao hơn

- Thận đang giảm chức năng: GFR dưới 60

- Suy thận giai đoạn cuối: GFR dưới 15. Lúc này bạn cần phải điều trị bằng các biện pháp thay thế thận, chẳng hạn như lọc máu hoặc ghép thận.

Ý nghĩa của chỉ số GFR qua 5 giai đoạn:

2. Creatinine huyết thanh

Xét nghiệm craetinine huyết thanh cũng là cách xét nghiệm kiểm tra chức năng thận. Creatinine là một chất thải do các cơ bắp tiết ra,  là chất nội chuyển hóa định được tổng hợp với tốc độ ổn định trong cơ thể, không được tái hấp thu mà chỉ một lượng nhỏ được bài tiết.

Nồng độ creatinin trong máu có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, chủng tộc và kích thước cơ thể. Nồng độ này nếu lớn 1,2 (đối với nữ) và 1,4 (đối với nam giới) tức là chức năng thận đang bị suy giảm. Nếu bệnh thận càng nặng, nồng độ creatinin trong ngày càng tăng.

Một số giá trị creatinin trong chẩn đoán suy thận:

3. Cystatin C

Bạn có thể kiểm tra chức năng thận bằng xét nghiệm Cystatin C. Đây là là một protein trọng lượng phân tử nhỏ được tạo ra bởi tế bào có nhân, được lọc ở thân. Nồng độ chất này không bị ảnh hưởng bởi giới tính, chủng tộc, tuổi và khối lượng cơ. Xét nghiệm này có giá trị tương đương xét nghiệm creatinin huyết tương và độ thanh thải của creatinin. Tăng Cystatin C thường xuất hiện sớm trước khi giảm mức lọc cầu thận hoặc tăng creatinin.

4. Xét nghiệm ure máu (BUN)

Xét nghiệm ure máu để kiểm tra chức năng thận bằng các trị số ure máu, cụ thể như sau:

- Ure máu được tạo ra từ sự phân hủy của protein trong thực phẩm mà bạn ăn. Ure được lọc qua cầu thận và khoảng 40% được tái hấp thu ở ống thận.

- Do đó trị số này hay phụ thuộc vào chế độ ăn (ăn nhiều protein thì xét nghiệm Ure sẽ tăng) vì vậy nó ít được sử dụng để đánh giá chức năng thận.

- Trị số bình thường trong máu: 3,3 – 8,3 mmol/l.

- Trị số bình thường trong nước tiểu: 166 – 581 mmol/24h.

5. Một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh

Ngoài ra, để kiểm tra chức năng thận, bạn cũng có thể được thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán bằng hình ảnh như chụp CT scan, siêu âm...

Siêu âm kiểm tra chức năng thận là việc sử dụng sóng âm thanh để có được hình ảnh của thận. Nó có thể được sử dụng để tìm ra những bất thường về kích thước hay vị trí của thận. Đây cũng là cách phổ biến để phát hiện một số vật cản bất thường có trong thận, tiết niệu như sỏi thận, khối u...

6. Sinh thiết thận

Sinh thiết thận nhằm đánh giá mức độ tổn thương của thận, kiểm tra chức năng thận có hoạt động tốt hay không hoặc tìm nguyên nhân vì sao thận ghép vào không được hoạt động tốt.

Sinh thiết thận được thực hiện bằng cách sử dụng một cây kim mỏng với một cạnh sắc bén cắt những miếng nhỏ của mô thận để kiểm tra dưới kính hiển vi.

6. Xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu, điện di nước tiểu

Xét nghiệm nước tiểu là xét nghiệm để kiểm tra chức năng thận. Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ giúp bác sĩ biết được thận của bạn sản xuất ra bao nhiêu nước tiểu trong một ngày. Xét nghiệm này cũng có thể đo chính xác lượng protein có trong nước tiểu của bạn trong vòng 24 giờ.