Ở giai đoạn cấp tính, các khớp chưa bị ảnh hưởng nhiều, nên việc phục hồi chức năng viêm khớp dạng thấp khá đơn giản, bệnh nhân có thể tự thực hiện tại nhà:
- Giảm vận động, cho các khớp bị viêm được nghỉ ngơi. Lưu ý, khi nghỉ ngơi, vẫn cần duy trì khớp ở tư thế đúng. Có thể kê gối dưới đầu gối, khoeo chân, bàn tay hoặc cổ tay để cố định vị trí khi nghỉ.
- Bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có thể mang nẹp khi đi ngủ để giữ khớp cố định ở tư thế đúng. Mặc khác, nẹp có thể thay các khớp gánh trọng lực, giảm sự co rút của gân cơ, nâng cao hiệu quả phục hồi chức năng viêm khớp dạng thấp.
- Chườm lạnh các khớp để giảm đau và giảm viêm. Mỗi lần chườm khoảng 20 phút, thực hiện 2 lần/ngày.
- Tập kéo giãn nhẹ nhàng ở các khớp để thư giãn, tăng sự linh hoạt, tránh tình trạng cơ khớp bị cứng, hạn chế vận động, suy giảm chức năng.
Ở giai đoạn bán cấp, các khớp đã bị suy giảm chức năng nghiêm trọng hơn, can thiệp rắc rối hơn. Do vậy, việc phục hồi chức năng viêm khớp dạng thấp còn phụ thuộc vào vị trí khớp bị bệnh:
- Viêm khớp dạng thấp ở ngón tay, bàn tay và cổ tay: Nếu bị đau khi vận động, bệnh nhân có thể ngâm tay vào Paraphin. Nhiệt từ paraphin sẽ giúp giảm đau, tăng cường tuần hoàn máu, chống viêm. Hoặc bệnh nhân có thể ngâm tay vào bồn nước xoáy. Sự chuyển động của nước giống như massage tay, giúp thư giãn và giảm đau hiệu quả.
Để duy trì, phục hồi chức năng viêm khớp dạng thấp và tăng cường khả năng vận động của khớp tay, bệnh nhân nên tập cầm nắm, kéo giãn nhẹ các gân, nhưng không kéo giãn quá mức gây đau.
- Viêm khớp dạng thấp ở vai: Nên dùng nhiệt để thư giãn và giảm đau khớp vai. Thực hiện các động tác xoay bả vai, quay cánh tay để phục hồi chức năng viêm khớp dạng thấp ở vai.
- Viêm khớp dạng thấp ở háng và đầu gối: Nên dùng nhiệt để thư giãn và giảm đau khớp háng và đầu gối. Tập căng cơ đùi, duỗi cơ hông. Nếu khó khăn trong di chuyển, bệnh nhân có thể sử dụng nạng và đặt máng bột khi đi ngủ.
- Phục hồi chức năng viêm khớp dạng thấp ở cổ chân và bàn chân: Nên dùng nhiệt để thư giãn và giảm đau khớp cổ chân và bàn chân. Tập kéo giãn gân gót. Viêm ở cổ chân và bàn chân khiến cho việc di chuyển rất khó khăn và gây ra nhiều đau đớn. Bệnh nhân có thể sử dụng nạng hoặc đệm gót chân mỗi khi di chuyển.
Việc phục hồi chức năng viêm khớp dạng thấp giai đoạn mãn tính là vô cùng quan trọng. Bởi nếu không tập luyện và can thiệp kịp thời, các khớp có thể bị biến dạng, suy yếu, có thể gây tàn phế.
- Ưu tiên các bài tập kéo giãn để ngăn ngừa co rút và biến dạng khớp. Các bài tập kéo giãn cũng giúp thư giãn cơ, tăng tính linh hoạt, tăng cường khả năng và phạm vi hoạt động của các khớp.
- Tăng cường sức mạnh xương khớp bằng các bài tập vận động đề kháng, nhưng cần chú ý giảm sức đè lên các khớp đang bị viêm.
- Bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có thể đi bộ, đạp xe, bơi lội,... để tăng cường sức bền toàn thân.
Việc tập luyện để phục hồi chức năng viêm khớp dạng thấp giai đoạn mãn tính cần được các chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn và theo dõi. Bởi ở giai đoạn này, bất cứ sai lầm nào cũng có thể làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh. Các chuyên gia cũng sẽ giúp bạn thiết kế, lựa chọn chương trình tập phù hợp với bản thân, từ đó tăng hiệu quả tập luyện.