Một trong những vị thảo dược quý, được trồng phổ biến ở cả miền Bắc và miền Trung nước ta, có công dụng tuyệt vời trong việc hỗ trợ điều trị các căn bệnh về gan là cà gai leo. Ngoài ra, thảo dược này còn có nhiều tác dụng khác với sức khỏe. Vậy cà gai leo có tác dụng gì?
Cà gai leo, hay còn có các tên gọi khác là cà gai dây, cà vạnh, cà lù, cà bò, có tên khoa học là Solanum procumbens thuộc họ Solanaceae. Cà gai leo là loài cây leo nhỡ, chia thành nhiều cành, có chiều dài trung bình từ 60 - 100 cm. Lá của cây cà gai leo có màu xanh, mọc so le nhau, có hình trứng hay thuôn dài, dưới gốc lá có hình rìu hơi tròn, mặt của lá hơi có lông mềm hình sao, mặt trên của lá có gai.
Cà gai leo ra hoa từ tháng 4 tới tháng 9, còn quả có từ tháng 9 tới tháng 12. Quả của cây cà gai leo có màu đỏ, mọng, có hình cầu đường kính 7 - 9 mm. Hạt của quả cà gai leo màu vàng nhạt, dạng thận hình đĩa, kích thước 3 x 2 mm.
Đọc thêm:
- Bất ngờ trước những tác dụng của cây ngũ gia bì tới sức khỏe
- Cây cỏ máu là cây gì? Cây cỏ máu có tác dụng gì đối với sức khoẻ con người?
Cà gai leo có thể phân chia thành nhiều loại khác nhau, dựa vào những đặc tính khác nhau. Cụ thể:
- Dựa vào màu sắc của hoa, cà gai leo có hai loại cà gai leo hoa trắng và cà gai leo hoa tím. Trong đó, cà gai leo hoa trắng được chế biến làm thuốc.
- Dựa vào vùng miền, cà gai leo chia thành cà gai leo miền Trung và cà gai leo miền Bắc và miền Nam.
Theo các nghiên cứu khoa học, cà gai leo là thảo dược có một số dược tính quan trọng như: flavonoid, saponin, sterol, acid amin, alkaloid,… Đồng thời, phần lá và rễ của cây cà gai leo có nhiều dược tính hỗ trợ cho sức khỏe con người như: Solamin A, B, glycoalcaloid,, 3beta hydroxy 5 anpha pregan 16 on, dihysrolanosterol… Vì vậy, cà gai leo có rất nhiều công dụng trong việc hỗ trợ điều trị các loại bệnh lý khác nhau, đặc biệt nổi tiếng về công dụng thải độc gan.
Một trong những công dụng phổ biến và tuyệt vời của cà gai leo chính là hỗ trợ điều trị các căn bệnh về gan hiệu quả. Cụ thể tác dụng chữa trị các bệnh về gan của cà gai leo như sau:
- Hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan B: Trong cà gai leo có chứa dược chất glycoalcaloid có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm gan virus, đặc biệt là viêm gan B. Không những vậy, dược chất này của cà gai leo còn có tác dụng tăng cường miễn dịch và cải thiện các triệu chứng của bệnh như chán ăn, mệt mỏi, vàng da, men gan cao.
- Làm chậm sự tiến triển của xơ gan: Không những có tác dụng hỗ trợ điều trị viêm gan B, hợp chất glycoalcaloid còn có tác dụng làm chậm sự tiến triển của xơ và giảm mức độ xơ giai đoạn sớm.
- Bảo vệ gan dưới tác động bệnh nhiễm độc TNT: Các hoạt chất trong dịch chiết cà gai leo được chứng minh có tác dụng bảo vệ gan dưới tác dụng độc của TNT, hạn chế hủy hoại tế bào gan, hạn chế việc tăng trọng lượng gan do nhiễm độc TNT và giảm bớt các biểu hiện tổn thương gan trên tiêu bản vi thể.
Cà gai leo có tác dụng gì? Một trong những câu trả lời không thể bỏ qua chính là chiết xuất của cà gai leo giúp ức chế một số tế bào ung thư.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng dịch chiết toàn phần từ cây cà gai leo và glycoalcaloid đều có tác dụng chống viêm làm giảm tổn thương do oxy hóa gây ra ở gan, bảo vệ gan. Không những vậy, nó cũng có tác dụng ức chế được một số dòng tế bào ung thư do virus như tế bào ung thư gan, ung thư cổ tử cung…
Bên cạnh công dụng chính là điều trị các căn bệnh về gan, ức chế một số tế bào ung thư, cà gai leo còn là loại thảo dược có thể giúp hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.
Trong thành phần của rễ cây cà gai leo có chứa tinh bột và nhiều chất hóa học khác như ancaloit, glycoancaloit, Solamin A, B có tác dụng hỗ trợ chữa trị phong thấp, đau nhức răng, chảy máu chân răng, chữa say rượu. Không những vậy, rễ cây còn được sử dụng để sắc thuốc uống chữa bệnh lậu.
Ngoài ra, cà gai leo còn có tác dụng chữa ho gà, hen suyễn, chữa trị chứng đau lưng, đau nhức xương khớp...
Theo Đông y, cà gai leo là thảo dược có vị hơi the, tính ấm, có nhiều tác dụng khác nhau trong điều trị bệnh. Dưới đây là một số bài thuốc trị tốt nhất có sử dụng cà gai leo.
Chữa viêm gan, xơ gan, hỗ trợ chống ung thư gan
Chuẩn bị nguyên liệu: 30g cà gai leo, 10g dừa cạn và 10g diệp hạ châu. Sau đó, dùng tất cả nguyên liệu đem sao vàng rồi sắc uống. Uống mỗi ngày 1 thang cho đến khi các triệu chứng của bệnh thuyên giảm.
Chữa rắn cắn
Khi bị rắn cắn, lấy khoảng 30g đến 50g rễ cà gai leo tươi, rửa sạch, giã nhỏ rồi hòa với khoảng 200ml nước. Sau đó, cho người bị rắn cắn uống ngay, dùng 2 lần trong ngày. Ngày thứ 2 thì dùng 30g rễ cà gai leo khô đem sao vàng, sắc nước dùng 2 lần trong ngày. Tuy nhiên, cần lưu ý nếu không có triệu chứng thuyên giảm, cần tới bệnh viện càng sớm càng tốt.
Phòng các bệnh về gan bằng cà gai leo
Để phòng ngừa các căn bệnh về gan, chỉ cần chuẩn bị 30g cà gai leo và 1 lít nước rồi bắc lên nấu cho đến khi còn 300ml nước thì tắt bếp. Chia ra uống 3 lần trong ngày để phòng bệnh về gan.
Chữa phong thấp
Để dùng cà gai leo chữa phong thấp, cần chuẩn bị các nguyên liệu: 20g cà gai leo, 20g vỏ chân chim, 20g rễ đau xương, 20g rễ cỏ xước, 20g dây mấu, 20g rễ tầm xuân. Sau đó cho tất cả nguyên liệu đem nấu nước và dùng uống hết trong ngày cho tới khi triệu chứng bệnh thuyên giảm.
Giải rượu bằng cà gai leo
Để giải rượu, dùng 50g cà gai leo khô hãm với nước rồi cho uống thay nước. Cách này vừa có tác dụng giải rượu vừa không gây hại cho gan.
Chữa ho, ho gà
Chuẩn bị các loại nguyên liệu: 10g rễ cà gai leo và 30g lá chanh. Sau đó, cho nguyên liệu vào nồi nước nấu lên để tinh chất tan hết trong nước rồi chia ra uống hết 2 lần trong ngày sẽ giúp cải thiện triệu chứng ho, ho gà.
Chữa phong tê thấp, nhức mỏi, đau lưng
Để chữa trị chứng phong tê thấp, đau lưng, nhức mỏi, cần chuẩn bị nguyên liệu: 10g cà gai leo, 10g thổ phục linh, 10g dây gấm, 10g kê huyết đằng, 10g lá lốt. Sau đó, đem các nguyên liệu trong cùng 1 thang rồi sắc uống trong ngày. Chỉ cần kiên trì dùng liên tục trong 1 tháng sẽ thấy có cải thiện.
Mặc dù có nhiều công dụng tuyệt vời trong việc điều trị bệnh nhưng khi sử dụng cà gai leo làm thảo dược hỗ trợ điều trị các loại bệnh cần lưu ý các vấn đề sau:
- Không lạm dụng cà gai leo, chỉ nên dùng với lượng vừa đủ, tốt nhất trước khi dùng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và thầy thuốc.
- Không dùng cà gai leo cho trẻ dưới 6 tuổi.
- Phụ nữ mang thai nếu muốn sử dụng cà gai leo cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Phụ nữ cho con bú không nên dùng cà gai leo.
Trên đây là những thông tin giải đáp cho câu hỏi cà gai leo có tác dụng gì cũng như những lưu ý khi sử dụng loại thảo dược này. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe cũng như phát huy hết tác dụng của cà gai leo, tốt nhất trước khi sử dụng, người bệnh nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ và các thầy thuốc uy tín.