Ở Việt Nam, bưởi thường được trồng ở các vùng quê, nổi tiếng hơn cả là bưởi Diễn ở Hà Nội, bưởi Đoan Hùng - Phú Thọ, bưởi Năm Roi, bưởi Tân Triều ở Biên Hòa và bưởi da xanh Bến Tre. Dù thuộc giống nào, tác dụng của quả bưởi ở các loại cũng không khác nhau nhiều.
Thông thường, mỗi năm cây bưởi cho thu hoạch một vụ. Mùa bưởi kéo dài từ khoảng đầu tháng 10 âm lịch cho đến hết Tết Nguyên Đán.
Bưởi là một loại quả thuộc chi Cam chanh, thường có màu xanh lục đậm hoặc xanh nhạt cho tới vàng khi chín. Khi bổ ra, bên trong cùi bưởi có những múi (thường là từ 12- 15 múi tùy kích thước quả) gồm vô số tép (có nơi gọi là tôm) mọng nước được bao bọc bởi lớp màng dày. Tép quả bưởi thường màu trắng, vàng nhạt hoặc hồng tùy loại bưởi.
Quả bưởi có hương vị thơm ngon, phù hợp với khẩu vị của nhiều người, thường là vị ngọt hoặc chua ngọt, đôi khi có quả bưởi kèm vị hơi đắng. Quả bưởi có nhiều kích thước tùy giống. Như bưởi Diễn chỉ có đường kính độ 15 cm, trong khi và nhiều loại bưởi, bưởi Thái Lan lại có có đường kính khoảng 18, thậm chí là 20 cm.
Khi nghiên cứu quả bưởi, các nhà khoa học đã thấy nhiều loại vitamin và khoáng chất khác nhau, chúng đều rất tốt cho sức khỏe và giúp tăng cường hệ miễn dịch
So với những loại khác trong nhóm cây thuộc họ cam quýt, thì bưởi là quả có hàm lượng vitamin C nhiều nhất. Chất này có tính chống oxy hóa, giúp những tế bào trong cơ thể được bảo vệ khỏi sự nguy hại của virus hay vi khuẩn. Vì thế việc thường xuyên ăn bưởi sẽ mang lại cho bạn hệ miễn dịch tốt hơn, sức đề kháng dẻo dai hơn.
Vitamin A trong bưởi giúp bảo vệ cơ thể chống lại chứng viêm sưng. Ngoài ra, quả bưởi cũng giúp cung cấp một lượng nhỏ vitamin B, kẽm, đồng và sắt, làm tăng cường chức năng của hệ miễn dịch, tránh nhiễm trùng.
Ngoài những chất đã kể trên, trong thành phần của quả bưởi còn có nhiều loại chất khác với rất nhiều tác dụng hỗ trợ điều trị các loại bệnh. Cụ thể như:
- Quả bưởi giúp điều trị bệnh siêu vi: Bưởi có vị chua bởi một đặc tính gây chua có tên gọi khoa học là “naringin”. Naringin cũng là một flavonoid. Đây là nguồn chất chống oxy hóa vô cùng mạnh mẽ. Ngoài ra, Flavonoid còn có tính kháng vi khuẩn, virus và nấm men, chất này cũng giúp cơ thể chống ung thư và chống viêm hiệu quả. Hợp chất đó cũng hỗ trợ rất tốt trong việc chống lại bệnh cúm.
- Quả bưởi hỗ trợ điều trị bệnh sốt rét: “Quinine” tự nhiên có trong bưởi là thành phần không dễ tìm thấy trong thực phẩm. Chất này hỗ trợ điều trị bệnh sốt rét.
Việc ăn bưởi hoặc uống nước ép quả bưởi giúp người bệnh sớm phục hồi sau cơn sốt. Nó giúp làm dịu cảm giác nóng rát khi cơ thể đạt đến nhiệt độ cao. Nước ép bưởi khi pha với nước có thể làm dịu cơn khát nhanh, giúp cơ thể giữ nước lâu hơn.
- Quả bưởi làm giảm bệnh tiểu đường: Trong một số quả bưởi sẽ tìm thấy có vị đắng rất đặc biệt. Ít ai biết được chất tạo nên vị đắng này giúp cơ thể mẫn cảm đối với insulin, hỗ trợ trị liệu bệnh tiểu đường rất tốt. Vì thế, các y bác sĩ khuyến khích người tiểu đường nên ăn những quả bưởi đắng, vì chúng giúp trì hoãn tình trạng bệnh. Những quả bưởi đắng thường rất ít đường nên các bệnh nhân cứ yên tâm sử dụng nhé!
- Quả bưởi tốt cho hệ tiêu hóa: hàm lượng chất xơ cao trong quả bưởi rất có ích đối với nhu động ruột, giảm chứng táo bón. Nếu bạn thường xuyên gặp các vấn đề về hệ tiêu hóa, hay bị táo bón, thì hãy ăn bưởi, bạn sẽ thấy điều này được khắc phục ngay lập tức.
Bưởi là loại thực phẩm giúp ích trong việc giải quyết các vấn đề khó tiêu bằng cách làm dịu cơn nóng và kích ứng xuất hiện trong dạ dày. Bưởi cũng giúp cải thiện sự lưu thông của các loại dịch chất tiêu hóa – giúp làm dịu bài tiết của đường ruột đồng thời điều chỉnh hệ bài tiết luôn hoạt động tốt.
- Quả bưởi tốt cho hệ tuần hoàn: Lượng kali cao trong bưởi làm thúc đẩy lưu thông máu, điều hòa huyết áp khiến hệ tuần hoàn hoạt động tối ưu.
- Quả bưởi tốt cho xương: kali cao trong bưởi cũng giúp xương chắc khoẻ, giúp phòng ngừa bệnh loãng xương. Ăn bưởi giúp điều trị chứng chuột rút viêm xương khớp..
- Quả bưởi làm giảm những nguy cơ như đau tim, đột quỵ, bảo vệ não bộ: Một loại flavanoid trong bưởi có khả năng tăng cường chức năng huyết quản và tiêu viêm, làm giảm nguy cơ đột quỵ, bảo vệ não bộ. Đặc biệt, quả bưởi đào (loại bưởi mà múi bưởi có màu hồng) rất tốt cho tim mạch vì có chứa nhiều chất chống oxy hóa.
- Quả bưởi tốt cho bà bầu: Trong bưởi cũng có nhiều acid folic (vitamin B11) rất tốt cho phụ nữ mang thai.
- Quả bưởi giúp giảm stress: sau khi uống nước bưởi cùng nước chanh theo tỷ lệ 1:1 giúp thúc đẩy năng lượng nhanh chóng. Đây như là một loại nước thần khiến cơ thể tươi tỉnh, khỏe khoắn và tăng cảm giác ngon miệng khi ăn, nâng cao sức chịu đựng và giảm căng thẳng trong cuộc sống.
- Giúp giảm cân: Bưởi được xem là một loại hoa quả giúp giảm cân tự nhiên. Đây là loại quả chứa rất ít calo nhưng lại là một loại trái cây bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe.. Trong một quả bưởi, có đến hơn 15 loại vitamin và khoáng chất.
Các nghiên cứu thực tế cho thấy, bưởi chính là một trong những loại hoa quả chứa hàm lượng calo thấp nhất bởi quả bưởi cung cấp một lượng chất xơ rất cao, giúp giảm bớt những cơn đói, giúp tránh tình trạng ăn quá nhiều. mùi thơm của bưởi sẽ làm giảm cảm giác đói bụng.
Quả bưởi còn giúp kích thích sản sinh hormone cholecystokinin – một loại hormone có khả năng điều hòa các chất dịch tiêu hóa và hoạt động như một chất ức chế cơn đói. Vì thế, khi ăn bưởi, cơ thể chúng ta sẽ giảm cảm giác thèm ăn các loại đồ ăn khác. Chính vì vậy, chúng ta có thể thêm nó vào thực đơn hằng ngày mà không sợ tăng cân.
Khi nghiên cứu, các nhà khoa học cũng tìm thấy enzyme - carnitine palmitoyltransferase trong bưởi. Đây là một loại enzyme giúp loại bỏ chất béo. Đối với những trường hợp cần giảm cân và việc ăn nhiều bưởi sẽ giúp cân nặng giảm đi đáng kể.
Các chuyên gia dinh dưỡng gợi ý thực đơn cho người thừa cân như sau: Hàng ngày, bạn hãy ăn nửa quả bưởi trước bữa ăn, liên tục trong 12 tuần trở lên. Với cách này, bạn sẽ sớm có được cân nặng như ý muốn.
- Ăn bưởi nhiều giúp làm đẹp da: Quả bưởi chứa hàm lượng vitamin C cao. Đây là một chất chống oxy hóa mạnh giúp tiêu diệt các gốc tự do, có thể làm mờ các đốm trên da. Vitamin C có vai trò trọng yếu đối với sự hình thành collagen, tăng cường chức năng của các lỗ chân lông trong da, giúp mau lành những viết thương ở ngoài da và giúp da căng mịn. Việc ăn bưởi thường xuyên sẽ khiến làn da của bạn trở nên mịn màng, căng bóng.
Ngoài ra, không chỉ riêng dinh dưỡng từ múi bưởi mới mang lại công dụng. Theo các bài thuốc dân gian, vỏ quả bưởi còn được dùng để chữa ăn uống không tiêu, đau bụng. Không những thế, còn chiết xuất pectin làm thuốc cầm máu từ vỏ hạt bưởi. Bột than hạt bưởi có thể làm thuốc chữa chốc đầu thường gặp ở trẻ nhỏ.
Các bệnh nhân - đặc biệt là người già - khi đang sử dụng một trong những loại thuốc sau thì tốt nhất không nên ăn bưởi hoặc uống nước ép bưởi để tránh gây ra những tác hại không mong muốn.
- Người bị phong hàn: Trong quả bưởi thường có vị chua làm tụ đờm. Những người bị ho, nhiều đờm thì không nên ăn bưởi
- Người bị bệnh về đường tiêu hóa Bưởi có tính hàn, nếu người đang bị tiêu chảy hoặc người dễ bị lạnh bụng, ăn bưởi sẽ khiến cho những triệu chứng này càng trở nên nghiêm trọng.
- Bệnh nhân bị mỡ máu cao nếu dùng thuốc giảm béo mà ăn bưởi hoặc uống nước ép bưởi có thể bị đau cơ, và các triệu chứng liên quan đến bệnh thận.
- Nếu ăn bưởi hoặc uống nước ép bưởi cùng lúc với việc dùng thuốc chống dị ứng có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau. Ở thể nhẹ sẽ khiến bệnh nhân cảm thấy đau đầu, nặng hơn sẽ làm tim đập mạnh, loạn nhịp tim… nghiêm trọng có thể gây ra tử vong đột ngột.
Người đang uống đồ uống có chứa chất caffeine, canxi đối kháng, cisapride, dung dịch cyclosporine,... thì không nên ăn bưởi, bởi các chất có trong bưởi sẽ cùng với các thành phần này gây ra tác dụng phụ khi được sử dụng cùng nhau trong vòng 24 giờ.
Lưu ý:
Việc ăn hoặc uống nước ép bưởi vài giờ trước hoặc sau khi bạn uống thuốc có thể còn gây nguy hiểm. Thế nên, tốt nhất chúng ta không nên ăn bưởi khi đang sử dụng những loại thuốc này.
Có quà nhiều tác dụng trong quả bưởi ! Vì thế chúng ta nên thêm bưởi vào chế độ ăn uống hằng ngày để có được sức khỏe dẻo dai, cơ thể thon gọn và làn da chắc khỏe.