Biến chứng và cách chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật ghép gan

Tham vấn chuyên môn: - Bác sĩ Chuyên khoa I Bệnh viện Quân Y 108
Biến chứng và cách chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật ghép gan
Ghép gan là phương pháp điều trị bệnh gan cho hiệu quả chữa trị và tỷ lệ sống sót cao. Tuy nhiên sau khi ghép gan, bệnh nhân sẽ phải đối mặt với nhất nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, bệnh nhân sau phẫu thuật ghép gan cần được chăm sóc hết sức cẩn trọng và tỉ mỉ.

1. Những biến chứng thường gặp sau khi ghép gan

- Nhiễm trùng:

Giống như hầu hết các loại phẫu thuật khác, phẫu thuật ghép gan thường có nguy cơ nhiễm trùng rất cao. Đặc biệt là sau khi ghép gan, bệnh nhân cần phải uống thuốc ức chế miễn dịch để chống thải ghép. Điều này càng khiến cho vết mổ dễ bị vi khuẩn tấn công hơn. 

Các bác sĩ có thể kê thuốc kháng sinh hoặc kháng nấm cho bạn để ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng sau ghép gan.

- Nguy cơ thải ghép:

Cơ chế hoạt động của hệ miễn dịch là tấn công và tiêu diệt các vật thể lạ xâm nhập vào cơ thể. Chính vì vậy, vấn đề lớn nhất sau phẫu thuật ghép gan chính là thải ghép. Do vậy, bệnh nhân cần uống thuốc chống đào thải để cơ thể dung nạp và thích ứng với lá gan mới.

- Các vấn đề về đường mật:

Ống mật có thể bị rò rỉ dịch mật hoặc tắc nghẽn do ảnh hưởng của ca phẫu thuật ghép gan.

- Suy thận:

Các thuốc chống thải ghép được dùng sau phẫu thuật có thể là nguyên nhân dẫn đến suy thận. Do vậy, các bác sĩ, ngoài theo dõi tình trạng gan, còn cần theo dõi chức năng của mật để có thể kịp thời đổi thuốc khi cần.

- Ung thư da:

Da của bạn sẽ trở nên đặc biệt nhạy cảm với ánh nắng. Hạn chế ra đường từ 10h đến 14h. Bảo vệ da kĩ càng khi đi ra ngoài.

- Nguy cơ mắc các bệnh về tim và bệnh mạch vành cao hơn.

2. Cách chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật ghép gan

- Kiểm tra sức khỏe thường xuyên:

Bệnh nhân cần đến bệnh viện tái khám định kì để theo dõi sức khỏe và chức năng của gan mới sau phẫu thuật ghép gan. Những lần tái khám này, bác sĩ cũng xét nghiệm máu và đo huyết áp để xác định tình trạng đào thải gan mới, nếu có.

Sau khi ghép gan, bệnh nhân cũng có nguy cơ cao bị mắc các bệnh về tim, mạch vành và xương. Do vậy, bệnh nhân cần đi khám định kì để phòng ngừa, dự đoán và quản lí sớm các bệnh có khả năng phát sinh.

- Ăn uống khoa học:

 + Bệnh nhân sau khi ghép gan cần tránh tuyệt đối rượu bia và thuốc lá.

 + Duy trì cân nặng, tránh tăng đường huyết và huyết áp vì chúng rất bất lợi cho lá gan mới.

 + Chọn thực phẩm tươi và sạch, tránh đồ ăn nhiễm khuẩn. Nên ăn chín uống sôi.

 + Tìm hiểu kỹ các thực phẩm nên ăn và thực phẩm cần kiêng sau ghép gan.

- Tập thể dục:

Tập thể dục giúp bệnh nhân nâng cao hệ miễn dịch, nhanh chóng hồi phục sau phẫu thuật ghép gan. Tuy nhiên, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ và các chuyên gian về các bài tập phù hợp cho người ghép gan. Nếu sức khỏe của bạn còn yếu, bạn có thể cần đến sự trợ giúp của chuyên viên vật lý trị liệu.

- Giữ vệ sinh:

Vì ảnh hưởng của thuốc chống thải ghép, nên hệ miễn dịch của bệnh nhân ghép gan là vô cùng yếu. Để tránh bị mắc các bệnh truyền nhiễm, bệnh nhân cần giữ vệ sinh cơ thể và vệ sinh nơi ở sạch sẽ.

- Khuyến cáo cho các hoạt động thường ngày:

Bệnh nhân ghép gan có thể trở lại sinh hoạt bình thường trong vòng 3 tháng sau phẫu thuật. Sau 6 - 12 tháng, bệnh nhân có thể hoạt động thể lực mạnh. Việc phục hồi tùy thuộc vào thể trạng mỗi người. Hãy lắng nghe cơ thể, bạn sẽ biết khả năng hoạt động của bản thân.

Sau phẫu thuật 8 tuần, bệnh nhân có thể quan hệ tình dục trở lại. Tuy nhiên, hãy đảm bảo an toàn tình dục, bởi bệnh nhân sau ghép gan rất dễ mắc các bệnh lây truyền, truyền nhiễm.

Phụ nữ ghép gan cần tránh thai trong năm đầu tiên thực hiện cấy ghép. Khi có dự định mang thai, bệnh nhân cần xin ý kiến bác sĩ và cần được theo dõi chặt chẽ suốt quá trình mang bầu.


Tác giả: Mai Nhung