Viêm ống thận cấp là bệnh lý thường gặp gây nên suy thận cấp, còn được gọi là hoại tử ống thận cấp hoặc bệnh ống kẽ thận cấp. Tổn thương chủ yếu của bệnh lý này đó là gây hoại tử liên bào ống thận, là một bệnh lý nặng, có tỷ lệ gây tử vong cao nếu không được hỗ trợ điều trị kịp thời.
Viêm ống thận cấp là bệnh lý thường gặp gây nên suy thận cấp (Nguồn ảnh: benhvienducgiang.com)
Bệnh viêm ống thận cấp thường là do ngộ độc chì, thủy ngân, sunfamit khiến người bệnh không đi tiểu được, lượng ure trong máu cao, nước tiểu có chứa nhiều protein, nhiều hồng cầu, bạch cầu hình trụ.
Ống thận tiếp nối với cầu thận, ống thận có chức năng tái hấp thu và bài tiết một số chất để biến dich lọc cầu thận thành nước tiểu. Ống thận gồm có: ống lượn gần, quai Henle, ống lượn xa và ống góp.
Bệnh viêm ống thận cấp có nhiều nguyên nhân gây ra, tuy nhiên, có thể gộp chung thành 3 nhóm đó là hoại tử ống thận sau thiếu máu, ngộ độc, dị ứng.
Ống thận tiếp nối với cầu thận, ống thận có chức năng tái hấp thu và bài tiết một số chất để biến dịch lọc cầu thận thành nước tiểu. Ống thận gồm có: ống lượn gần, quai Henle, ống lượn xa và ống góp. Có rất nhiều nguyên nhân gây nên viêm ống thận cấp nhưng thông thường có thể chia làm 3 nhóm lớn:
- Do thiếu máu: Tất cả những nguyên nhân nào làm cho sự tưới máu thận giảm sút kéo dài đều có thể làm cho thận thiếu máu và gây nên thương tổn dưới dạng hoại tử ống thận. Các nguyên nhân gây thiếu máu bao gồm: sau mổ, sau chấn thương, bỏng, sẩy nạo thai, sốc nhiễm khuẩn, nhiễm độc hoặc cũng có thể do tác dụng phụ của thuốc (thuốc hạ huyết áp, thuốc kháng viêm không steroid).
- Do dị ứng: Còn gọi là viêm thận kẽ cấp dị ứng (NIA immuuo-allergique) nguyên nhân do thuốc là thường gặp: methicilline, penicilline, kháng viêm không steroide, thuốc lợi tiểu, cimetidine.
Một trong những nguyên nhân gây bệnh viêm ống thận cấp là thiếu máu (Nguồn ảnh: nhathuochaisau.vn)
- Do ngộ độc: Có thể trực tiếp lên trên tế bào ống thận hoặc gián tiếp lên cơ chế mạch máu và từ đó gây thiếu máu thận. Các nguyên nhân gây độc thường gặp có thể do thuốc kháng sinh, nhất là nhóm aminosides, độc nhất là néomycin, các loại khác ít độc hơn như streptomycine, kanamycine, gentamycine. Các cephalosporine độc với thận nhất là cefaloridine; các hóa chất như tetra cloruacarbon (CCl4), cồn methylic; các thức ăn hàng ngày (mật cá trắm, cá mè, cá chép, mật cóc).
- Giai đoạn khởi đầu: Là giai đoạn tấn công của tác nhân gây bệnh, nhanh hay chậm tùy theo từng nguyên nhân.
- Giai đoạn đái ít – vô niệu:
+ Lượng nước tiểu giảm dần dưới 500ml/ ngày rồi vô niệu, bệnh nhân không có nước tiểu hoặc thông đái cả ngày cũng chỉ có vài giọt đến 5 – 10ml. Có hội chứng tăng u rê máu: Rối loạn tiêu hóa (nôn, ỉa lỏng).
+ Kích thích vật vã, co giật, hôn mê, rối loạn nhịp thở, nhịp tim nhanh hay chậm, huyết áp không cao hoặc cao vừa.
Trong giai đoạn này làm xét nghiệm thấy:
+ Nước tiểu có Protein, hồng cầu, bạch cầu, U rê niệu giảm.
+ U rê máu tăng, creatini tăng, Kali máu tăng, Natri máu giảm.
- Giai đoạn đái nhiều: triệu chứng của bệnh viêm ống thận cấp trong gia đoạn này là nvà Creatini vẫn tăng và U rê niệu vẫn giảm do khả năng cô đọng của ống thận chưa hồi phục, bệnh nhân có thể chết do U rê máu cao.
- Giai đoạn phục hồi: Nước tiểu trong, các rối loạn về sinh hóa và chức năng thận dần dần trở về bình thường: U rê máu và Creatinin máu giảm dần, bệnh nhân ngày càng cảm thấy dễ chịu và khỏi hẳn không để lại di chứng.
Triệu chứng của bệnh là lượng nước tiểu giảm dần dưới 500ml/ ngày rồi vô niệu (Nguồn ảnh: YouTube)
Bệnh diễn biến qua 4 giai đoạn như đã nêu trên. Trong quá trình đó, có thể gây biến chứng:
– Phù não gây những cơn co giật.
– Phù phổi cấp.
– Trụy tim mạch.
Tiên lượng bệnh ngày nay nói chung là tốt nếu được điều trị sớm và hợp lý
Những tổn thương ở ống thận khác nhau giữa các đoạn của ống thận. Nếu biến chứng của bệnh viêm ống thận cấp nhẹ thì người bệnh có thể bị bào mòn ống thận, làm dẹt, làm dãn ống thận. Cũng có thể hoại tử các liên bào ống thận, tế bào ống thận mất nguyên sinh chất và nhân. Trong trường hợp nặng thì ống thận bị hoại tử từng đoạn, làm đứt từng đoạn ống thận.
Về điều trị bệnh viêm ống thận cấp, bao gồm điều trị triệu chứng, biến chứng của viêm ống thận cấp (tùy thuộc vào giai đoạn của viêm ống thận cấp để áp dụng cụ thể) và điều trị nguyên nhân. Nếu được điều trị sớm và hợp lý diễn biến của bệnh nói chung là tốt. Phương pháp lọc máu ngoài thận đã giảm tỷ lệ tử vong xuống rất nhiều.
Không điều trị bệnh kíp thời bệnh nhân rất dễ bị trụy tim mạch (Nguồn ảnh: Công ty Cổ Phần DeliKost)
Nếu tiến triển tốt, bệnh nhân khỏi hẳn không để lại di chứng. Tuy nhiên, chức năng thận phục hồi chậm trong vài tháng.
Bệnh viêm ống thận cấp tưởng chừng không nguy hiểm nhưng lại nguy hiểm không tưởng nên bạn cần phải chú ý để chăm sóc bản thân, kịp thời phát hiện bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp.