Bệnh thủy đậu là gì và bệnh thủy đậu có nguy hiểm không?

1. Bệnh thủy đậu là gì?

Bệnh thủy đậu là gì, đây là bệnh mà dân gian còn có tên gọi là bệnh trái rạ, một bệnh có tính truyền nhiễm cấp tính, thủy đậu có khả năng lây lan nhanh ở cả người lớn và trẻ em. Bệnh thủy đậu có nguy cơ bùng phát thành dịch một cách nhanh chóng.

Thủy đậu là căn bệnh thường xuất hiện vào mùa xuân khi thời tiết nồm ẩm, khi mắc thủy đậu người bệnh sẽ thấy xuất hiện các dấu hiệu mụn rộp nước nổi khắp người, niêm mạc miệng, lưỡi,…

Bệnh thủy đậu do virus gây ra, đây được xem là căn bệnh lành tính nhưng những mụn nước nhưng rất dễ gây nhiễm trùng da nơi mọc mụn nước dễ dẫn tới nhiễm trùng thậm chí là nhiễm trùng máu. Những phụ nữ mang thai khi mắc bệnh thủy đậu sẽ có nguy cơ bị sảy thai, sinh non thậm chí là dị tật thai nhi.

Bệnh thủy đậu hay dân gian còn gọi là bệnh trái rạ là một bệnh có tính truyền nhiễm cấp tính

2. Các giai đoạn và dấu hiệu nhận biết

2.1. Giai đoạn bệnh

Bệnh thủy đậu có 4 giai đoạn của bệnh, mỗi giai đoạn người bệnh sẽ có những dấu hiệu nhận biết và cách điều trị khác nhau. Các giai đoạn của bệnh thủy đậu cụ thể như sau:

- Giai đoạn ủ bệnh:.

- Giai đoạn khởi phát (phát bệnh).

- Giai đoạn toàn phát.

- Giai đoạn hồi phục.

Bệnh thủy đậu có 4 giai đoạn của bệnh

2.2. Dấu hiệu nhận biết bệnh thủy đậu là gì?

Bệnh thủy đậu có tới 4 giai đoạn phát triển của bệnh, mỗi giai đoạn có những dấu hiệu khác nhau, các dấu hiệu này cụ thể như sau:

- Giai đoạn ủ bệnh: Là giai đoạn người bệnh bị nhiễm virus Varicella zoster – virus gây bệnh thủy đậu. Virus này ký sinh trong người và phát bệnh, giai đoạn ủ bệnh của thủy đậu thường kéo dài từ 10 - 20 ngày. Ở giai đoạn này người bệnh hầu như không có bất cứ dấu hiệu gì bất thường nên việc nhận biết và phát hiện bệnh tương đối khó khăn.

- Giai đoạn khởi phát (phát bệnh): Khi người bệnh thường có các dấu hiệu như sốt nhẹ, nhức đầu, cơ thể mệt mỏi, một số bệnh nhân có thể xuất hiện hạch sau tai, kèm viêm họng. Ở giai đoạn khởi phát người bệnh đã bắt đầu xuất hiện những ban đỏ có đường kính vài milimet trong 24 - 48 giờ đầu.

- Giai đoạn toàn phát: Lúc này người bệnh bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu như sốt cao, chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi, đau đầu và đau cơ,… Các mụn nước gây ngứa và rát, rất khó chịu. Ở giai đoạn toàn phát những nốt mụn nước xuất hiện toàn thân mọc kín cơ thể người bệnh, mụn nước còn mọc ở niêm mạc miệng nên gây khó khăn trong việc ăn uống của người bệnh. Một số bệnh nhân có mụn nước lớn có thể gây vỡ chảy dịch bên trong, dịch thường màu đục do chứa mủ. Giai đoạn này, người bệnh rất dễ bị nhiễm trùng mụn nước.

- Giai đoạn hồi phục: Sau khoảng 7 – 10 ngày, người bệnh sẽ bước vào giai đoạn hồi phục, các mụn nước sẽ tự vỡ ra, khô lại đồng thời bong vẩy dần dần. Đối với những mụn nước không bị nhiễm trùng thì hầu như không để lại sẹo. Nên trong giai đoạn này người bệnh thủy đậu cần vệ sinh các nốt mụn nước cẩn thận, tránh để chúng bị nhiễm trùng, đồng thời tăng cường sử dụng các loại thuốc trị sẹo thâm để điều trị tổn thương do mụn thủy đậu gây ra.

Mỗi giai đoạn có những dấu hiệu khác nhau

4. Nguyên nhân và đối tượng dễ mắc bệnh

Nguyên nhân bệnh thủy đậu chính là do virus Varicella zoster – virus gây bệnh thủy đậu gây ra. Bệnh thủy đậu có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất là ở trẻ em những trẻ ở độ tuổi 2 - 8 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn cả. Một đối tượng nữa cũng có nguy cơ cao mắc bệnh thủy đậu là phụ nữ mang thai do đối tượng này có sức đề kháng kém.

Người lớn cũng có nguy cơ mắc bệnh thủy đậu, khi người lớn mắc bệnh thì thời gian khỏi bệnh sẽ lâu hơn và dễ có nhiều biến chứng nguy hiểm. Bệnh thủy đậu có thể xuất hiện ở bất cứ đối tượng nào nhưng phổ biến nhất là nhóm đối tượng sau:

- Những người chưa từng mắc bệnh thủy đậu.

- Những người chưa tiêm phòng vacxin thủy đậu.

- Làm việc hoặc có mặt ở trường học, nhà trẻ nơi tiếp xúc với nhiều người.

- Sống chung với nhiều trẻ em.

Nguyên nhân bệnh thủy đậu chính là do virus Varicella zoster

5. Phương pháp điều trị thủy đậu

Hiện nay bệnh thủy đậu chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và bệnh cũng tương đối lành tính nên người bệnh có thể điều trị tại nhà dưới sự chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa. Một số trường hợp bệnh nhân có xuất hiện nhiễm trùng mụn nước hay những đối tượng đặc biệt như trẻ em, phụ nữ mang thai mới cần điều trị tại bệnh viện để theo dõi và điều trị kịp thời những biến chứng mà bệnh thủy đậu gây ra.

Điều trị bằng thuốc cho bệnh nhân mắc thủy đậu cần tuyệt đối tuân thủ theo phác đồ điều trị của các bác sĩ chuyên khoa, người bệnh mắc thủy đậu sẽ được chỉ định sử dụng dung dịch thuốc tím bôi lên các nốt mụn để kháng viêm, ngăn ngừa hình thành sẹo về sau.

Những người có mụn nước thường được chỉ định sử dụng dung dịch xanh Methylen bôi lên, người bệnh không nên sử dụng mỡ Tetaxiclin, mỡ Penixilin, thuốc đỏ lên nốt mụn nước.

Khi nốt mụn đóng vảy người bệnh sẽ cảm thấy rất ngứa chính vì thế người bệnh có thể sử dụng kem trị dị ứng, các loại thuốc bôi trị ngứa nhưng nhóm đối tượng trẻ em dưới 6 tuổi, phụ nữ mang thai sẽ tuyệt đối không nên sử dụng kem trị ngứa có chứa Phenol.

Ngoài ra, tùy thuộc vào từng dấu hiệu mà thủy đậu gây ra mà các bác sĩ sẽ chỉ định thêm cho người bệnh những loại thuốc giúp điều trị triệu chứng mà thủy đậu gây ra.

Hiện nay bệnh thủy đậu chưa có thuốc điều trị đặc hiệu

6. Biến chứng thủy đậu là gì?

- Nhiễm trùng da nơi mụn nước: Là một trong những biến chứng thường gặp nhất của bệnh thủy đậu nhưng biến chứng này tương đối nhẹ, nếu điều trị kịp thời sẽ không gây bất cứ biến chứng nào cho người bệnh tuy nhiên khi những nốt mụn nước bị nhiễm trùng thì chúng sẽ hình thành sẹo rỗ.

- Viêm phổi, viêm não, viêm tiểu não,… là những biến chứng nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao, đây là những biến chứng mà người mắc bệnh thủy đậu cần đặc biệt lưu ý.

- Zona: Theo phân tích của các bác sĩ virus gây bệnh thủy đậu có thể tồn tại ở các hạch thần kinh dưới dạng ngủ đông hay còn gọi là bất hoạt. Bình thường chúng không gây bệnh nhưng khi ở điều kiện thuận lợi như sức đề kháng cơ thể yếu đi, mắc một số bệnh nhất định như HIV, suy giảm miễn dịch,… thì chúng sẽ hoạt động trở lại và gây bệnh zona hay bệnh giời leo.

- Thuỷ đậu đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai: Thai phụ mắc thủy đậu ở ba tháng đầu của thai kỳ thì sẽ có nguy cơ sảy thai, hay khi sinh ra trẻ sẽ bị thủy đậu bẩm sinh với một loạt các dấu hiệu như bại não, sẹo bẩm sinh, đầu nhỏ, co gồng tay chân,...

Viêm phổi, viêm não, viêm tiểu não,…là những biến chứng nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao

7. Phòng tránh bệnh thủy đậu

Tiêm chủng là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh thủy đậu, phác đồ tiêm phòng bệnh thủy đậu sẽ phụ thuộc vào đối tượng cũng như nhóm tuổi mắc thủy đậu.

- Đối với những trẻ em từ 12-18 tháng tuổi được tiêm 1 lần, trẻ từ 19 tháng đến 13 tuổi nếu chưa mắc thủy đậu nên tiêm 1 lần, đối với trẻ em trên 13 tuổi và người lớn chưa từng bị thủy đậu lần nào thì nên tiêm 2 lần để phòng bệnh thủy đậu hiệu quả.

- Không tiếp xúc hay lại gần người đang mắc bệnh thủy đậu.

- Không dùng chung đồ hay nằm cùng người đang mắc bệnh.

Không tiếp xúc hay lại gần người đang mắc bệnh thủy đậu

8. Cách ăn uống cho bệnh nhân

8.1. Những thực phẩm mà bệnh nhân thủy đậu nên ăn

- Nên ăn thức ăn thanh đạm, chứa nhiều chất dinh dưỡng,...

- Những loại thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa,… để vừa bổ sung nước, bổ sung dinh dưỡng lại tạo được cảm giác ngon miệng cho người bệnh.

- Sử dụng nhiều những loại thực phẩm chứa vitamin C như dưa hấu, dưa leo, cà chua,…Những loại thực phẩm này vừa giúp tăng cường sức đề kháng, chống nhiễm trùng, sản sinh ra collagen, phòng ngừa sẹo lõm do thủy đậu gây ra. Sau khi những vết thương do mụn nước gây ra, sau khi các vết thương khô miệng và lên da non nên sử dụng nghệ tươi để trị sẹo lõm sau thủy đậu.

8.2. Nhóm thực phẩm mà bệnh nhân không nên ăn

- Các loại thực phẩm làm từ bơ sữa: Các chuyên gia dinh dưỡng nhận định nhóm thực phẩm làm từ bơ sữa không tốt cho những người mắc bệnh thủy đậu, vì thế người bệnh không nên sử dụng những thực phẩm như sữa, phô mai, kem và bơ khi bị thủy đậu vì chúng sẽ làm cho da tiết dầu nhiều hơn.

- Thức ăn vặt: Thức ăn vặt khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi suy nhược ốm yếu. Một chế độ ăn không chứa nhiều chất kích thích sẽ tốt cho người bệnh.

- Những loại gia vị cay nóng: Gừng, hành, tỏi, hành tây, tỏi tây, ớt, hạt tiêu,… hay các loại thịt chứa nhiều chất dinh dưỡng như thịt dê, thịt chó, thịt gà, thịt ngan, ngỗng, lươn,… người mắc bệnh thủy đậu đều không nên ăn vì những đồ ăn này kích thích cơ thể khiến người bệnh trở nên mệt mỏi hơn, bệnh lâu hồi phục hơn.

Những người mắc bệnh thủy đậu nên ăn những loại thức ăn thanh đạm

9. Các câu hỏi thường gặp về bệnh thủy đậu

Bệnh thủy đậu có chữa được không?

Bệnh thủy đậu hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu được điều trị sớm và tuân thủ theo phác đồ điều trị.

Bệnh thủy đậu có lây không?

Thủy đậu có lây vì là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella zoster gây ra, căn bệnh này có thể lây truyền từ người này sang người khác qua việc tiếp xúc trực tiếp.

Virus thủy đậu cũng có thể lây lan qua không khí từ các giọt nước bọt nhỏ li ti được tiết ra khi người bệnh ho, hắt hơi thậm chí là nói chuyện. Bệnh thủy đậu cũng có thể lây lan sang người lành qua việc người lành tiếp xúc với các chất dịch được tiết ra từ nốt phỏng.

Bệnh thủy đậu cũng có thể lây lan sang người lành khi tiếp xúc gián tiếp với những đồ vật bị nhiễm chất dịch được tiết ra từ nốt phỏng, chính vì thế người bệnh và người lành không được phép dùng chung bàn chải đánh răng, khăn mặt, ăn chung bát đũa với những người đang mắc bệnh thủy đậu.

Chăm sóc bệnh nhân mắc thủy đậu tại nhà như thế nào?

Chăm sóc bệnh nhân mắc thủy đậu tại nhà không quá phức tạp chỉ chú trọng tránh lây nhiễm cho những người xung quanh và khu vực công cộng. Người mắc bệnh thủy đậu nên chọn những loại quần áo rộng, nhẹ và mỏng thấm hút mồ hôi không chọn những loại vải dầy vì có thể làm cho các mụn nước vỡ ra gây tổn thương tới chúng.

Theo Đông Y, những người mắc bệnh thủy đậu cũng không nên để bản thân bị nhiễm lạnh vì có thể gây nên biến chứng viêm phổi, chính vì thế người bệnh thủy đậu nên ở những nơi kín gió. Người bệnh mắc thủy đậu cũng nên sử dụng riêng các đồ dùng cá nhân như khăn mặt, ly, chén, muỗng, đũa riêng,… tăng cường nghỉ ngơi để sức khỏe mau chóng hồi phục. Nếu được điều trị và chăm sóc tốt thì người mắc bệnh thủy đậu có thể khỏi sau 7 – 10 ngày tính từ ngày phát ban.

Những người mắc bệnh thủy đậu tuyệt đối không được gãi để tránh làm vỡ các mụn nước và dây phần dịch mủ ra các vùng da xung quanh dễ gây nhiễm trùng các vết mụn nước. Khi người bệnh thủy đậu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt cao kéo dài, hôn mê, xuất huyết, co giật,…cần đưa ngay đến bệnh viện để theo dõi và điều trị.

Bệnh thủy đậu có di truyền không?

Bệnh thủy đậu do virus gây ra nên bệnh thủy đậu không di truyền tuy nhiên những người phụ nữ mang thai giai đoạn cuối nếu mắc thủy đậu có thể mắc thủy đậu di truyền.

Khi bị thủy đậu có tắm được không?

Theo kinh nghiệm dân gian khi bị thủy đậu người bệnh cần kiêng tắm, tránh gió tuy nhiên khi mắc bệnh thủy đậu người bệnh không nên kiêng nước hoàn toàn. Người bệnh mắc thủy đậu vẫn cần tắm rửa sạch sẽ bằng nước sạch và ấm để thủy đậu nhanh khỏi.

Trong quá trình tắm người bệnh mắc thủy đậu nên tắm nhẹ nhàng không dùng y hoặc khăn chà sát mạnh khiến các mụn nước vỡ ra và lan rộng hơn. Người bệnh cũng nên cắt móng tay sạch sẽ, không gãi hay cào mạnh.

Bệnh thủy đậu lây truyền qua đường nào?

Bệnh thủy đậu gây ra bởi virus Varicella Zoster, thủy đậu lây nhiễm chủ yếu do tiếp xúc trực tiếp với da hoặc lây qua đường hô hấp.

Bệnh thủy đậu bao lâu thì khỏi?

Thời gian ủ bệnh của thủy đậu kéo dài khoảng 7 - 21 ngày sau đó người bệnh sẽ mất thêm khoảng 7 - 10 ngày từ giai đoạn toàn phát đến khi khỏi bệnh hoàn toàn. Tuy nhiên, đối với những người mắc thủy đậu nhưng có thể trạng suy yếu thì mất khoảng 2 - 3 tuần mới khỏi hẳn.

10. Các hình ảnh về bệnh thủy đậu