Thuật ngữ "bệnh thần kinh" là cách viết tắt của bệnh thần kinh ngoại vi, có nghĩa là tổn thương thần kinh trong hệ thần kinh ngoại vi, không bao gồm tổn thương trong hệ thống thần kinh trung ương mà chỉ liên quan đến các dây thần kinh bên ngoài não với tủy sống.
Bệnh thần kinh còn được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên hay viêm đa thần kinh (thường ảnh hưởng nhiều dây thần kinh) và cũng có thể chỉ đơn giản như đau một dây thần kinh, là một biến chứng được tìm thấy trong một số trường hợp khác nhau. Khi không chẩn đoán được nguyên nhân cơ bản, các bác sĩ gọi nó là bệnh thần kinh tự phát.
Bệnh thần kinh có nghĩa là tổn thương thần kinh trong hệ thần kinh ngoại vi và do đó nó có ảnh hưởng đến các dây thần kinh bên ngoài não cũng như tủy sống, không bao gồm các tổn thương thần kinh trong hệ thống thần kinh trung ương.
Bạn đã hiểu đúng về bệnh thần kinh là gì hay chưa? (Ảnh: Internet)
3 loại dây thần kinh chính tham gia vào hệ thần kinh ngoại vi
- Dây thần kinh tự chủ (không được kiểm soát có ý thức, là thần kinh thực vật)
- Dây thần kinh vận động
- Dây thần kinh cảm giác
Thứ nhất, dây thần kinh tự chủ (Thần kinh thực vật): Điều chỉnh các chức năng tự động của cơ thể, như: Nhịp tim và huyết áp, tiết mồ hôi,…
Thứ hai, dây thần kinh vận động: điều khiển các hoạt động cơ bắp của cơ thể và được cơ thể kiểm soát một cách có ý thức.
Thứ ba, dây thần kinh cảm giác: Đưa cảm giác từ một phần của cơ thể đến với não, bao gồm cả những thông tin về nóng, lạnh và đau. Người ta thường mô tả cơn đau của bệnh thần kinh như là một cảm giác ngứa ran hoặc nóng rát. Hay mô tả những biểu hiện của sự mất cảm giác tương tự như là khi đeo một lớp găng tay mỏng.
Thuật ngữ "bệnh thần kinh" là cách viết tắt của bệnh thần kinh ngoại vi, có nghĩa là tổn thương thần kinh trong hệ thần kinh ngoại vi (Ảnh: Internet)
Dưới đây sẽ là những nguyên nhân vừa mang tính chủ quan lại vừa mang tính khách quan:
- Do gặp phải chấn thương thể chất, chấn thương lặp đi lặp lại (sang chấn tâm lý), nhiễm trùng, các vấn đề về trao đổi chất, tiếp xúc với chất độc hại và sử dụng một số thuốc chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh lý thần kinh ngoại vi.
- Tiểu đường. Theo như nghiên cứu thì hầu hết các trường hợp bệnh thần kinh đều được tìm thấy ở những người rối loạn chuyển hóa mắc bệnh tiểu đường, được gọi đơn giản là bệnh thần kinh do tiểu đường.
Bệnh thần kinh do tiểu đường là một biến chứng vi mạch, có thể do lượng đường huyết quá mức trong một vài năm làm tổn thương thành mạch nhỏ của các dây thần kinh, đặc biệt là ở chân. Hậu quả của tổn thương thần kinh có thể là không còn khả năng cảm thấy đau, chẳng hạn như "mất cảm giác" khi bị thương ở chân.
Ở Mỹ, bệnh thần kinh do tiểu đường là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề ở chân của bệnh nhân như: Bị loét, mụn nhọt. Dù ước tính cụ thể khác nhau, nhưng tổng thể có đến khoảng một nửa số người bị tiểu đường có bệnh thần kinh do bệnh này.
Bệnh thần kinh do tiểu đường là một biến chứng vi mạch, có thể do lượng đường huyết quá mức trong một vài năm làm tổn thương thành mạch nhỏ của các dây thần kinh (Ảnh: Internet)
- Các trường hợp khác
Bệnh tiểu đường là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh thần kinh, tuy nhiên có những trường hợp bệnh khác cũng có thể gây nên bệnh thần kinh, đó là:
+ Người bị bệnh gan mãn tính Thận mãn tính
+ Người bị nhiễm HIV và AIDS
+ Người thường xuyên uống rượu quá mức lâu ngày
+ Bị thiếu hụt Vitamin B cũng như các chất dinh dưỡng khác.
+ Ung thư hạch bạch huyết hoặc đa u tủy
+ Bệnh Lyme, một dạng bệnh sinh ra do nhiễm khuẩn.
+ Bệnh Charcot - Marie Tooth, bệnh tổn thương thần kinh di truyền, đặc biệt là ở chi dưới.
+ Hội chứng Guillain-Barré, một bệnh hiếm gặp gây tổn thương cho thần kinh ngoại biên
+ Bệnh Bạch hầu, bệnh do nhiễm trùng vi khuẩn phổ biến ở các nước đang phát triển.
Không thể không kể đến nguyên nhân do độc hại và thuốc mà không thể không kể đến đó là chất hóa học và nguyên nhân do thuốc, được đưa ra trong Merck Manual, một bản tham khảo thường được các bác sĩ sử dụng. Danh mục thuốc có tác dụng phụ ảnh hưởng đến thần kinh không thể không kể đến bao gồm:
+ Một số thuốc sử dụng để điều trị loạn nhịp tim.
+ Một số thuốc chống ung thư.
+ Một số thuốc kháng sinh và thuốc kháng virus, bao gồm cả đề kháng HIV.
+ Thuốc điều trị nghiện rượu.
+ Thuốc hạ huyết áp.
+ Thuốc tâm thần điều trị rối loạn lưỡng cực.
+ Thuốc chống co giật động kinh.
+ Thuốc chống hoại tử trong cấy ghép
+ Thuốc điều trị viêm da