Sỏi thận có những loại nào?Tìm hiểu về 4 loại sỏi thận thường gặp

Phân loại sỏi thận giúp bệnh nhân lựa chọn đúng phương pháp điều trị phù hợp với loại sỏi mà mình đang mắc phải. Sỏi thận nếu không được điều trị sớm sẽ có nguy cơ biến chứng thành suy thận, viêm thận, bể thận...

Có 4 loại sỏi thận được hình thành từ nhiều nguyên nhân khác nhau, 4 loại sỏi thận này bao gồm:

1. Sỏi canxi

Sỏi canxi là loại sỏi thường gặp nhất trong các loại sỏi, chiếm khoảng 80% các trường hợp. Bình thường, sỏi canxi cứng, có nhiều hình dạng, kích thước, mật độ khác nhau. Nguyên nhân chính là tình trạng nước tiểu quá bão hòa về muối canxi do tăng hấp thu canxi ở ruột hoặc tăng tái hấp thu canxi ở ống thận.

Phát hiện sỏi canxi thông qua các chỉ số canxi niệu tăng cao. Bình thường thận đào thải khoảng 300mg canxi qua nước tiểu trong một ngày. Trong trường hợp nước tiểu bị quá bão hòa về muối canxi, lượng canxi đào thải qua nước tiểu có thể tăng lên 800 – 1.000mg trong 24h với chế độ ăn bình thường.

Ngoài nguyên nhân nước tiểu quá bão hòa về muối canxi, sỏi canxi còn được gây ra bởi hiện tượng giảm citrat niệu. Citrat niệu có tác dụng ngăn ngừa, ức chết muối canxi kết tinh và lắng đọng. Khi có toan máu, nhiễm khuẩn tiết niệu, hạ kmáu thì thường citrat niệu giảm. Khi thiếu citrat nước tiểu sẽ bão hòa muối canxi tạo điều kiện kết tinh sỏi.

Bão hòa oxalat cũng là nguyên nhân gây ra bệnh sỏi canxi. Người bệnh tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chưa oxalat hoặc trong trường hợp ngộ độc vitamin C cũng sẽ gây ra hiện tượng rối loạn chuyển hóa, hình thành sỏi canxi.

Một số loại thực phẩm chứa nhiều oxalat như: Cần tay, tỏi tây, củ cải, rau cải, khoai lang, rau diếp, trà... Do vậy bạn cần tiêu thụ các loại thực phẩm này với liều lượng vừa đủ, không nên ăn quá nhiều có thể gây ra hiện tượng sỏi thận.

2. Sỏi axit uric

Sỏi axit uric thường gặp ở những người có nồng độ axit uric cao, chiếm khoảng 10% các trường hợp sỏi thận. Sỏi axit uric không cứng và cũng không dễ phát hiện bằng tia X như sỏi canxi. Sỏi axit uric được hình thành do nguyên nhân nước tiểu quá bão hòa acid uric. Sỏi acid uric gặp trong tăng acid uric máu, bệnh gout, trong một số trường hợp di truyền, béo phì, những người tiểu đường kháng insulin. Người bệnh nên có những xét nghiệm về bệnh mắc kèm và cần giảm ăn những thức ăn quá nhiều đạm.

3. Sỏi cystin

Đây là một loại sỏi thận hiếm, người có tiền sử gia đình có nguy cơ cao mắc sỏi cystin. Loại sỏi này hình thành do cystin bị đào thải nhiều qua thận nhưng ít hòa tan nên dễ đọng thành sỏi.

4. Sỏi struvite hay sỏi nhiễm trùng

Sỏi struvite chiếm khoảng 10% các loại sỏi thận. Sỏi struvit là do nhiễm khuẩn lâu dài đường tiết niệu, vi khuẩn giải phóng chất khiến giảm hòa tan struvit, tạo điều kiện hình thành sỏi.

Sỏi struvite thường kéo theo các biến chứng tắc nghẽn hay viêm đường tiết niệu. Trong trường hợp này, sử dụng kháng sinh được xem là một cách điều trị bắt buộc.

Những đối tượng có nguy cơ cao mắc sỏi thận bao gồm:

- Người ít uống nước, bị mất nước quá nhiều qua đường mồ hôi mà không bổ sung đủ

- Người thường xuyên nhịn tiểu hoặc ít đi tiểu, tạo điều kiện cho các chất khoáng lắng đọng và gây ra sỏi

- Người có chế độ ăn uống quá nhiều muối, ăn nhiều thịt, uống nhiều sữa, sử dụng canxi, vitamin C không hợp lý

- Người thừa cân, béo phì, nghiện rượu

- Những bệnh nhân phải nằm bất động lâu ngày như chấn thương cột sống, gãy xương, bại liệt, đa chấn thương người có bệnh cường tuyến cận giáp, các bệnh khác gây bế tắc đường tiểu như u tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo do chấn thương hay bẩm sinh.

- Người có tiền sử gia đình có người bị sỏi thận, sỏi tiết niệu (bệnh có yếu tố di truyền) sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Nguy cơ mắc bệnh liên quan đến yếu tố nghề nghiệp như: Người lao động làm trong môi trường khắc nghiệt, nắng nóng, phải đổ mồ hôi nhiều trong quá trình làm việc, giảm lượng nước tiểu bài tiết qua thận; Công nhân chế biến kim loại, sản xuất sơn, pin ắc quy...thường xuyên phải tiếp xúc với cadmium và các chất độc hại khác cũng làm tăng guy cơ mắc sỏi thận.