Bệnh sởi là bệnh lây truyền cấp tính qua đường hô hấp do virus sởi gây nên. Bệnh có đặc điểm lâm sàng là sốt, viêm kết mạc mắt, viêm long đường hô hấp và tiêu hóa, còn xuất hiện phát ban dát đỏ mọc tuần tự từ mặt đến thân mình.
Đặc biệt, đối với bệnh sởi ở trẻ em nếu không kịp thời phát hiện có thể sẽ phát triển thành dịch bệnh gây nguy hiểm.
Bệnh sởi ở trẻ em diễn biến nhanh và nguy hiểm vì khoảng thời gian lý tưởng mà khiến bệnh sởi phát rơi vào mùa đông xuân. Tuy nhiên, thời gian gần đây dịch sởi có thể bùng phát bất kỳ ở thời điểm nào trong năm.
Bệnh có tính lây nhiễm cấp tính và lây từ người sang người khi virus sởi thoát ra ngoài khi người bệnh nói chuyện, hắt hơi. Vì vậy bệnh càng dễ lây lan, đặc biệt các khu vực đông đúc như trường học, văn phòng làm việc, khu dân cư,...
Thông thường những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh sởi đa số đều là trẻ em. trẻ em lại có sức đề kháng kém, nếu không được phát hiện và kịp thời điều trị thì bệnh có thể phát triển theo các chiều hướng xấu và gây ra những biến chứng nguy hiểm như: viêm não, viêm phổi, viêm tai giữa, tiêu chảy và có thể khiến trẻ tử vong.
Đặc biệt, hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh sởi ở trẻ em. Phương pháp điều trị cơ bản chỉ là khắc phục triệu chứng bệnh, đồng thời kết hợp với việc cải thiện chế độ dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
Triệu chứng của bệnh sởi ở trẻ em thông thường sẽ diễn ra theo 4 thời kỳ:
- Thời kỳ ủ bệnh là thời kỳ kéo dài từ 8 đến 11 ngày, đa số các trường hợp bệnh sởi ở thời gian này đều không có biểu hiện lâm sàng.
- Thời kỳ khởi phát, đây còn được gọi là giai đoạn viêm long và có thời gian kéo dài từ 3 đến 4 ngày. Lúc này trẻ đã xuất hiện các dấu hiệu sốt nhẹ, sốt cao. Sau khi viêm kết mạc mắt đỏ có gỉ kèm nhèm và xuất hiện bị sưng nề mi mắt, viêm xuất tiết mũi. họng, trẻ bị chảy nước mắt, nước mũi, ho và có thể xuất hiện hạch ngoại biên.
- Thời kỳ toàn phát hay còn gọi là giai đoạn mọc ban kéo dài từ 4 đến 6 ngày. Thời gian ban mọc trong 3 ngày, tuần tự ban sẽ mọc ở sau tai sau đó lan ra mặt rồi lan xuống đến cổ, ngực, lưng, tay và nhanh chóng chỉ trong 3 ngày đã lan xuống đến chân. Với dạng ban đầu là ban hồng, dát sẩn, trẻ nhỏ sẽ hơi nổi gờ trên mặt da sau đó xen kẽ các ban ở khoảng da lành. Ban do bệnh sởi ở trẻ em mọc rải rác, lan rộng và dính liền với nhau thành từng đám hình tròn có đường kính từ 3 đến 6 milimet.
- Thời kỳ lui bệnh với tên gọi khác là giai đoạn ban bay. Các ban sẽ bay theo thứ tự mà ban đã mọc từ tai đến chân. Sau khi ban bay khỏi da của trẻ thì sẽ để lại các vết thâm trên da. Thông thường, ban bay thì trẻ sẽ hết sốt, trừ khi bệnh sởi ở trẻ em để lại biến chứng thì trẻ vẫn xuất hiện tình trạng sốt sau khi ban đã bay hết.
Thông thường nếu trẻ em mắc bệnh sởi thì virus xâm nhập vào cơ thể trẻ sẽ khiến trẻ sốt cao liên tục trong khoảng thời gian dài. Khoảng thời gian này sẽ khiến khả năng miễn dịch của cơ thể trẻ bị giảm sút, nếu không kịp thời chữa trị thì bệnh sởi ở trẻ em có thể để lại những biến chứng nguy hiểm.
- Sởi có thể khiến trẻ bị viêm tai giữa.
- Biến chứng gây viêm loét giác mạc.
- Tình trạng viêm não cấp tính thực tế chỉ chiếm khoảng 0,1 số ca trẻ mắc bệnh sởi. Trẻ nhỏ sau khi phát ban từ 1 đến 15 ngày sẽ xuất hiện các triệu chứng như lơ mơ, bị hôn mê, co giật, đau đầu, nôn và cứng gáy gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ.
- Trẻ bị tiêu chảy.
- Xuất hiện viêm phổi do bội nhiễm các vi khuẩn tụ cầu Influenzae tuýp B, Hemophilus.
- Đối với thể lao tiềm ẩn tái bùng phát do cơ thể của trẻ bị suy giảm hệ miễn dịch.
Cách điều trị bệnh cho trẻ bị sởi:
Theo dõi tình hình bệnh của trẻ, nếu phát hiện các triệu chứng mắc bệnh sởi thì cần đưa trẻ tới cơ sở y tế thăm khám. Đối với những trường hợp có thể chăm sóc trẻ bị bệnh sởi tại nhà phụ huynh cần lưu ý:
- Cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ nếu thấy trẻ sốt trên 38,5 độ C.
- Tránh cho trẻ tiếp xúc với các trẻ khác, không cho trẻ tới trường lớp vì có thể lây bệnh cho các trẻ khác.
- Giữ vệ sinh cho trẻ sạch sẽ, giữ gìn nơi ở và môi trường xung quanh sạch sẽ, thoáng mát.
- Lựa chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu, nấu chín kỹ và nên chia nhiều bữa nhỏ cho trẻ.
- Cung cấp cho trẻ đầy đủ dinh dưỡng, nên bổ sung vitamin A cho trẻ để tránh tình trạng loét giác mạc, mù mắt.
Phòng bệnh sởi ở trẻ bằng cách nào?
- Tiêm vaccine phòng sởi: Các mũi tiêm sẽ được thực hiện đối với trẻ nhỏ như sau: Mũi tiêm đầu tiên vào giai đoạn khi trẻ 9 đến 11 tháng tuổi, mũi thứ 2 vào giai đoạn cuối 18 tháng tuổi. Thực tế việc tiêm phòng muộn cũng không gây ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch của trẻ.
- Thực hiện vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh, nếu trẻ bị mắc bệnh sởi cần cách ly trẻ với các bạn khác tránh làm lây lan dịch bệnh.
- Phụ huynh cần thực hiện vệ sinh cho trẻ hàng ngày, giữ gìn nơi ở sạch sẽ, thoáng mát. Cần cho trẻ đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng sát khuẩn, vệ sinh đường mũi, mắt thường xuyên,...
Bệnh sởi ở trẻ nếu có bất cứ dấu hiệu bất thường nào, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời tránh gây hại cho sức khỏe của trẻ.