Bệnh mù màu là bệnh gì? Thông tin từ A đến Z về bệnh mù màu

Tuy không gây ảnh hưởng đến khả năng nhìn sự vật nhưng người bị bệnh mù màu cũng gặp khó khăn trong việc phân biệt các màu. Những bệnh nhân mắc căn bệnh này vẫn có thể sinh hoạt và chức năng sinh đẻ như người bình thường nên chính vì thế bệnh mù màu cũng phổ biến hơn do yếu tố di truyền.

1. Bệnh mù màu là bệnh gì?

Căn bệnh này xảy ra khi người bệnh không có khả năng phân biệt được các màu sắc cơ bản như đỏ, xanh lá, xanh biển khi chúng đứng độc lập hoặc pha trộn với nhau. Đây là những màu phổ biến còn một số trường hợp hiếm thì còn rối loạn tất cả các màu sắc.

Tuy tình trạng bệnh mù màu không gây ảnh hưởng đến chất lượng và sức khỏe của người bệnh nhưng cũng khiến họ gặp một số rắc rối trong sinh hoạt hàng ngày.

Theo nghiên cứu thì tỉ lệ những người nam giới bị bệnh mù màu cao hơn ở nữ giới. Tùy từng người mà bệnh có thể ở tình trạng nhẹ - trung bình - nặng và trong suốt cuộc đời tình trạng này sẽ không thay đổi.

Ngoài ra, dù bệnh mù màu không gây ảnh hưởng lớn tới sức khoẻ nhưng gen bệnh lại có thể di truyền cho thế hệ sau.

Đọc thêm:

Cảm giác mù màu là thế nào?

Tìm hiểu về mù màu và cách chữa trị

2. Các dạng mù màu phổ biến

2.1. Mù màu đỏ - xanh lá

Ở vùng thị lực của những bệnh nhân này thì thường tế bào nón màu đỏ - xanh lá hoạt động sai hoặc không hoạt động. Điển hình là:

Mù màu xanh lá thể nhẹ: Lúc này người bệnh có xu hướng nhìn màu xanh lá và vàng sang đỏ và có khả năng nhận biết từ màu xanh trong màu tính. Thể này thường tỉ lệ nam giới mắc là 5%, ít xảy ra ở nữ giới.

Mù màu đỏ thể nhẹ: Tỉ lệ nam giới mắc thể này là 1% còn nữ giới thường không có. Màu đỏ - vàng thường nhìn sang xanh, kém tươi do tế bào hình nón màu đỏ không hoạt động.

Mù màu đỏ: Tương tự trên, tỉ lệ này ở nam giới là 1%, nữ giới không có. Màu đỏ có xu hướng nhìn sang màu xám đen còn cam, xanh lá nhìn sang vàng.

Mù màu xanh lá: Xanh lá có thể chuyển sang màu be còn đỏ nhìn sang màu vàng nâu. Tỉ lệ này cũng là 1%. 

2.2. Mù màu xanh lam - vàng

Loại mù màu này có thể xảy ra ở cả hai giới nữ và nam. 

Mù màu xanh lam - vàng thể nhẹ: Tuy hiếm nhưng vẫn có một số người nhìn xanh lam xu hướng sang xanh lá còn đỏ và vàng thì khó quan sát được màu hồng trong đó.

Mù màu xanh lam - vàng: Xanh lam thành xanh lá còn vàng xu hướng chuyển sang tím hoặc xám. Tỉ lệ này cũng hiếm gặp. 

2.3. Mù màu hoàn toàn

Hình nón: Khi các tế bào nón màu đỏ, xanh lá, xanh lam chỉ hoạt động hai trong ba hoặc hiệu quả kém. Điều này dẫn đến là bạn khó có thể phân biệt màu từ một màu sắc khác loại. Và nếu trong trường hợp là màu xanh lam thì tầm nhìn của bạn cũng hoạt động yếu hơn, hình ảnh nhìn cũng kém sắc nét. Tình trạng có thể xảy ra là bạn bị cận, không kiểm soát mắt nhìn cố định được hay còn có tên gọi khác là rung giật nhãn cầu.

Hình que: Đây là tình trạng bệnh nghiêm trọng nhất với các tế bào hình nón không hoạt động dẫn dến là màu sắc bạn nhận biết chỉ là xám, trắng, đen. Nếu trong điều kiện ánh sáng có những sắc tố rực rỡ có thể gây ảnh hưởng xấu đến mắt.

3. Dấu hiệu của bệnh mù màu

Dấu hiệu đầu tiên và dễ dàng nhận biết nhất là bạn khó có khả năng phân biệt được các màu sắc như đỏ, xanh lá, xanh biển đặc biệt trong môi trường ánh sáng yếu còn các màu khác như vàng, tím, cam,… vẫn có thể biết được.

- Mắt trở nên nhạy cảm hơn nếu trong điều kiện quá sáng.

- Một số trường hợp hiếm bệnh nhân còn chỉ có thể nhận biết được các màu âm tính như đen, xám, trắng.

- Với người bình thường có thể nhìn thấy hàng nghìn sắc tố màu khác nhau nhưng bệnh nhân bị bệnh mù màu chỉ nhận biết được một số sắc thái.

- Có những vấn đề về thị lực nhưng thậm chí người bệnh còn không nhận biết được.

4. Nguyên nhân bệnh mù màu

Tuy yếu tố di truyền phổ biến nhất đối với căn bệnh này nhưng không loại trừ các yếu tố khác là:

Biến chứng của bệnh: Những bệnh nhân đang mắc phải các căn bệnh như Alzheimer, Parkinson, thoái hóa điểm vàng, cao huyết áp, bệnh bạch cầu,… đều có khả năng bị mù màu ở 1 bên mắt hoặc cả hai bên. Tuy nhiên nếu bệnh giảm thì tình trạng mù màu cũng có thể được cải thiện hoặc thậm chí là khỏi hẳn.

Sử dụng thuốc: Một số thuốc được bác sĩ chỉ định để điều trị bệnh cũng có khả năng dẫn đến mù màu như thuốc chữa cao huyết áp, điều trị tim mạch, rối loạn thần kinh hay chức năng cương dương, nhiễm trùng.

Lão hóa: Khi tuổi càng cao thì nguy cơ bị nhiễm mù màu cũng cao hơn so với hồi bạn còn trẻ. 

5. Chẩn đoán

Bệnh nhân bị mù màu khi đi khám sẽ thường được bác sĩ chỉ định làm bài kiểm tra để đánh giá khả năng nhận biết màu sắc. Thường sẽ là một bảng màu có nhiều chấm và việc của bạn là tìm ra hình trong bảng đó.

Bằng cách này bác sĩ sẽ nhận định được là bạn đang bị mù màu gì. Ngoài ra bạn có thể làm thêm bài kiểm tra sắp xếp thứ tự các màu để nhận định rõ hơn. Bệnh có thể được phát hiện ở độ tuổi trẻ con vì thế trẻ nên được khám khi 3 - 5 tuổi để sớm hỗ trợ cũng như điều hướng trẻ theo các ngành nghề phù hợp.

6. Điều trị

Bệnh mù màu có chữa được không? Như đã nói ở trên nếu do biến chứng của bệnh hay sử dụng thuốc thì triệu chứng của bệnh có thể chữa khỏi nhưng nếu do yếu tố di truyền thì hiện nay chưa có phương thức điều trị.

Tuy nhiên người bệnh có thể cải thiện, phân biệt được màu rõ hơn thông qua sáng chế kính lọc màu sắc để tăng độ tương phản của màu đỏ, xanh biển, xanh lá.

Bên cạnh đó, bạn có thể học cách nhớ các thứ tự màu sắc của những vật dụng xung quanh môi trường sống. Ví dụ như đèn đường giao thông hoặc đánh dấu màu sắc của quần áo để dễ dàng kết hợp chúng với nhau hơn.

7. Cách phòng tránh bệnh mù màu

Để phòng tránh bệnh mù màu xảy ra, cần chú ý một số vấn đề sau:

- Hàng năm bạn nên đi kiểm tra sức khỏe toàn diện để phát hiện sớm cũng như yếu tố di truyền ảnh hưởng đến thế hệ sau. Trẻ con cũng nên đi khám thị giác từ khi 3 - 5 tuổi.

- Không tự ý sử dụng thuốc điều trị khi chưa có sự chỉ định từ bác sĩ.

- Thị giác tổn thương có thể dẫn đến mù màu nên tránh tối đa các hoạt động động chạm gây hại đến vùng mắt.

- Khi làm các công việc tiếp xúc với hóa chất thì cần trang bị đồ bảo hộ khu vực mắt đầy đủ.

- Nếu thị giác có vấn đề thì nên đi khám sớm.

Trên đây là những thông tin về bệnh mù màu. Người bệnh không cần có chế độ ăn uống đặc biệt mà việc quan trọng là tập thích nghi với bệnh cũng như nên có các công cụ hỗ trợ việc nhận biết màu xung quanh.