Có hai thể bệnh lâm sàng của bệnh dại là thể điên cuồng và thể dại câm (bại liệt), trong đó thể điên cuồng là phổ biến nhất. Người bị chó cắn mang virus bệnh dại nếu không được phát hiện sớm, chắc chắn sẽ tử vong. Bệnh dại là gì và vì sao chúng lại nguy hiểm đến như vậy, cơ chế lây nhiễm của chúng ra sao?
Theo một số liệt thống kê uy tín, trong 10 năm gần đây, ở nước ta có 914 ca tử vong do bệnh dại, trung bình hơn 90 người chết vì bệnh dại mỗi năm. Đây là một con số đáng báo động với một đất nước có tỉ lệ dân số nuôi chó thấp hơn so với nhiều quốc gia Châu Âu. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêm phòng 7 trong số 10 con chó trong quần thể chó là đã có thể bảo vệ đầy đủ cho người dân trong cộng đồng.
Thông tin chung: Bệnh dại là gì?
Bệnh dại là bệnh gây ra bởi một loại virus, bệnh lây truyền từ các loại động vật sang người. Có hai thể bệnh lâm sàng của bệnh dại là thể điên cuồng và thể dại câm (bại liệt), trong đó thể điên cuồng là phổ biến nhất. Người bị chó cắn mang virus bệnh dại nếu không được phát hiện sớm, chắc chắn sẽ tử vong.
Cơ chế lây nhiễm của virus dại chủ yếu được lây truyền từ nước bọt của các loài động vật bị dại sang người qua vết cắn hoặc qua vết trầy xước trên cơ thể con người. Bệnh dại cũng có thể lây truyền sang người khi động vật bị dại liếm vào vết thương hoặc tiếp xúc vào những chỗ da bị trầy xước, hoặc lớp niêm mạc miệng, mũi của người.
Hơn 95% trường hợp bệnh dại ở người tại các quốc gia Đông Nam Á là vết thương do chó căn, số phần trăm còn lại là do mèo, cầy, chó rừng...và các loại động vật ăn thịt khác gây ra.
Bệnh dại gây ra bởi khỉ và chuột là rất hiếm. Ngựa và lừa thường trở nên hung hăng và cắn mạnh khi chúng bị bệnh dại. Trâu và bò không cắn khi chúng bị nhiễm bệnh dại, nhưng cũng cần phải đề phòng khi thăm khám trâu bò bị ốm và có triệu chứng tăng tiết nước bọt ở miệng.
Bệnh dại ở gia súc rất dễ nhầm lần với bệnh lở mồm long móng, người bệnh có thể bị lây truyền khi chăm sóc bằng tay.
Bệnh dại cũng có thể lây truyền từ người sang người thông qua việc ghép nội tạng, ghép giác mạc. Tỷ lệ này mặc dù tương đối thấp nhưng vẫn có một số trường hợp xảy ra. Do vậy, giác mạc hoặc các bộ phận cơ thể con người không được lây từ bệnh nhân chết do viêm não hoặc bất kỳ bệnh thần kinh nào khác mà chưa được chẩn đoán rõ ràng.
Mặc dù bệnh nhân mắc bệnh dại rất hiếm khi cắn người khác, tuy nhiên những người chăm sóc bênh nhân cũng nên thận trọng và cảnh giác khi chăm sóc bệnh nhân bị dại, đặc biệt tránh tiếp xúc với nước bọt của bệnh nhân bị dại.
Bệnh dại là gì? Mối nguy hiểm khi bị chó dại cắn. (Ảnh: Internet)
Thông thường, sau khi bị chó cắn, người bị cắn cần theo dõi con chó trong nhiều ngày, nếu thấy chó có biểu hiện bất thường, hãy đến bệnh viện kiểm tra ngay. Tốt nhất, khi bị chó cắn, bạn nên đến bệnh viện tiêm phòng dại ngay lập tức.
- Sau khi bị chó cắn, bạn cần phải rửa vết thương bằng xà phòng thật sạch, rửa bằng nước sạch 5-10 phút liên tục. Đây được coi là phương pháp phòng tránh bệnh dại khá hiệu quả.
- Vết thương cần được rửa kỹ với cồn 70% hoặc cồn iot, nếu có.
- Đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế để điều trị càng sớm càng tốt.
Tiêm vắc-xin dự phòng bệnh dại sau phơi nhiễm (PEP) là bắt buộc nếu bạn bị chó, mèo hay các động vật khác bị dại hoặc nghi ngờ bị dại cắn. Cần áp dụng PEP trong các điều kiện sau đây:
- Nếu vết cắn gây xước da và vết thương chảy máu.
- Nếu màng nhầy ở vùng da tiếp xúc với nước bọt của động vật nghi dại.
ĐẶC BIỆT, THEO DÕI CON VẬT CẮN, NẾU CÓ NHỮNG BIỂU HIỆN SAU, BẠN PHẢI NHẬP VIỆN NGAY
+ Chó, mèo hoặc động vật sau khi cắn bị chết
+ Biến mất trong thời gian theo dõi
+ Có biểu hiện hành vi không bình thường, thất thường
+ Nếu kết quả xét nghiệm chất liệu não của động vật nghi dại hoặc bị dại cho kết quả dương tính.
Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Tiêm phòng 100% cho chó mèo nuôi vắc xin phòng dại
- Nuôi chó phải xích, nhốt, khi ra đường phải mang rọ mõm.
- Không nên đùa nghịch, chọc phá các con vật nuôi, không cho trẻ con tiếp xúc gần với trẻ. Kể cả cắn đùa, vuốt ve cũng có thể khiến chó mèo cắn trẻ khi chúng mất kiểm soát.
- Khi bị chó, mèo cắn, cần rửa vết thương dưới vòi nước chảy ngay lập tức với xà phòng liên tục trong 15 phút. Nếu không có xà phòng, có thể xối rửa trực tiếp vết thương bằng nước thông thường. Hạn chế làm dập vết thương, không băng kín vết thương.
- Đến ngay trung tâm y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời.
-Tuyệt đối không tự chữa hoặc nhờ thầy lang khám, chữa bệnh dại.
Bệnh dại là căn bệnh rất phổ biến ở nước ta, đặc biệt là ở các vùng nông thôn, đối tượng chủ yếu là trẻ em nhưng cũng có nhiều trường hợp nạn nhân là người lớn.
Bệnh dại là căn bệnh nguy hiểm, do vậy bạn cần có những kiến thức để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi bệnh dại, chủ động phòng tránh và nắm được các cách sơ cứu quan trọng. Hy vọng bài viết có thể giúp bạn giải đáp thắc mắc bệnh dại là gì để chủ động bảo vệ tính mạng của bản thân và những người xung quanh.