Bệnh cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa là gì?

Mỗi khi đau lưng, nhất là những khi đau nhiều, chúng ta đi chụp phim và bác sĩ đọc phim ghi rằng vẹo cột sống thắt lưng lồi sang phải hoặc lõm sang trái, hoặc gì đó tương tự, chưa hẳn là người bệnh đã bị vẹo cột sống thực thụ, vì đa số các trường hợp vẹo cột sống thắt lưng là vẹo cơ năng, có nghĩa là không phải vẹo thật, chỉ vẹo tạm thời do đau mà thôi.

Vậy cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa là bệnh như thế nào?

1. Bệnh cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa là gì?

- Cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa lại là một trong các bệnh lý nặng nề nhất của thoái hóa cột sống. Một người bệnh bị cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa khi họ bị hư hỏng gần như hoàn toàn các mối liên kết giữa các đốt sống thắt lưng với nhau. 

Ngoài ra, bản thân từng đốt sống cũng bị biến đổi, có thể bị lún xuống một bên hoặc một phần nào đó, làm cho các đốt sống không còn có thể xếp thẳng hàng với nhau được.

- Dưới sự căng kéo của hệ thống cơ và lực giữ yếu ớt của những dây chằng và phần bao khớp còn lại, mỗi đốt sống bị chạy theo một hướng khác nhau, làm cho cột sống vừa bị vẹo sang bên, vừa bị xoay trục.

Như vậy, cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa là một phức hợp của nhiều loại thương tổn cột sống thắt lưng: trượt đốt sống trước – sau, trượt đốt sống sang ngang, trượt đốt sống xoay, gãy lún một phần hay toàn bộ thân đốt sống, thương tổn đĩa cuối thân đốt sống…

2. Đặc điểm của bệnh nhân mắc bệnh cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa

- Vì tính chất của căn bệnh, khi chúng ta nhìn thấy một người mắc cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa đi, có cảm giác như phần bên trên thân thể của họ nằm sang một bên so với phần bên dưới của cơ thể. 

- Những người bệnh cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa có dáng đi rất đặc biệt. Một số người dù đi bị lệch nhưng hai chân vẫn bằng nhau và bước đi hai chân đều nhau dù thân mình đang nằm ở một bên. Số khác thì đi chân thấp chân cao, hoặc có dáng phía trên bị lệch sang một bên, là đặc trưng của cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa.

- Một số người không đau đớn gì mặc dù đi bị lệch rất nặng. Đa số người bệnh cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa bị đau thắt lưng, cơn đau tăng lên khi đi bộ, khi leo cầu thang. 

Thường những người bệnh này ít khi ngồi thẳng lưng được vì có thể sẽ rất đau, đa số chỉ đi lại lòng vòng trong nhà, không thể đi xa được. Có người chỉ có thể nằm được theo một tư thế mà không thể xoay sang tư thế khác.

3. Chẩn đoán cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa

- Chẩn đoán vẹo cột sống thắt lưng dựa trên X-quang động nhiều tư thế, cho thấy rõ sự di lệch giữa các đốt sống, dẫn đến sự lệch trục của cột sống theo mỗi hướng khác nhau, sự thay đổi các góc độ của vẹo cột sống ở những tư thế khác nhau. 

- Tuy nhiên, chẩn đoán hình ảnh có giá trị nhất trong chẩn đoán vẹo cột sống thắt lưng là hình ảnh CT-Scan, đặc biệt là CT-Scan tái tạo 3D, cho thấy rõ sự trượt, sự xoay trục của từng đốt sống. 

- Cộng hưởng từ có giá trị xác định tình trạng chèn ép hoặc giằng kéo của hệ thống thần kinh bao gồm chóp tủy, chùm đuôi ngựa và các rễ thần kinh.

4. Điều trị cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa

- Khác với bệnh lý vẹo cột sống ngực tự phát (idiopathic) hoặc các bệnh lý vẹo cột sống ở người trẻ thường đáp ứng khá tốt với vật lý trị liệu, cong vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa thường gặp ở người lớn tuổi, và gần như vật lý trị liệu không có tác dụng nắn lại cột sống.

- Đối với những trường hợp vẹo cột sống thắt lưng do thoái hóa không gây đau và không có những tác động tiêu cực lên chức năng sống và làm việc của người bệnh, việc quyết định mổ cho người bệnh chỉ mang tính giải quyết vấn đề thẩm mĩ. Tuy nhiên, trên thực tế, không mấy người bệnh cũng như rất ít bác sĩ chấp nhận mổ vì lý do thẩm mĩ cho những trường hợp này vì tính chất nguy hiểm của việc phẫu thuật.

- Đối với trường hợp đau nhiều, ảnh hưởng đến khả năng di chuyển, khả năng làm việc, đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ sẽ tiến hành mổ cho những bệnh nhân này.