Bất ngờ trước những tác dụng của cây ngũ gia bì tới sức khỏe

Cây ngũ gia bì, hay còn có các tên gọi khác là cây đáng, cây lằng, ngũ gia bì chân chim, cây chân vịt, sâm nam... không những là một loài cây cảnh mà còn là một loại dược liệu quý, có nhiều tác dụng trong việc điều trị bệnh. Cùng điểm danh những tác dụng của cây ngũ gia bì tới sức khỏe.

1. Ngũ gia bì là cây gì?

Cây ngũ gia bì có tên khoa học là Schefflera Octophylla với chi là Chân chim thuộc họ Nhân sâm. Cây ngũ gia bì có chiều cao trung bình khoảng từ 2-8m, mọc dựa, cành cây vươn dài và có gai. Lá của cây ngũ gia bì là lá kép hình chân vịt, mọc so le nhau. Hai mặt lá đều nhẵn, mép có khía răng to, gân lá có gai.

Hoa của cây ngũ gia bì mọc thành từng chùm, cụm hoa mọc ở đầu cành, hoa nhỏ, có màu trắng lục, cánh hoa có hình tam giác. Quả mọng, khi chín có màu tím đen, hình cầu, đường kính từ 3 – 4mm, bên trong có khoảng 6 – 8 hạt.

Ngũ gia bì bao gồm các loại sau:

- Ngũ gia bì gai: sử dụng làm thuốc thông thường.

- Ngũ gia bì cẩm thạch: Lá có màu sắc lạ nên thường được bày biện ở phòng khách.

- ngũ gia bì hương (tế trụ gia bì): Mọc bụi, chiều cao lên tới vài mét, được xếp vào những dược liệu quý hiếm cần được bảo tồn.

Cây ngũ gia bì phổ biến ở miền Nam Trung Quốc, tập trung nhiều ở các tỉnh như Tây Tạng, Vân Nam, Quảng Đông. Ngoài ra, loại thảo dược này còn phân bố ở các nước như Nhật Bản, Ấn Độ, Malaysia...Ở nước ta, cây ngũ gia bì mọc nhiều ở các tỉnh phía Bắc và miền Trung.

Bộ phận dùng để làm thuốc của cây ngũ gia bì là vỏ của thân cây và rễ. Lá của cây ngũ gia bì cũng sử dụng với mục đích chữa sưng đau.

Theo các nghiên cứu khoa học, trong thành phần hóa học của vỏ thân của cây ngũ gia bì có chứa khoảng 0.9 – 1% tinh dầu, trong đó vỏ ở rễ và cành có chứa saponin triterpene.

Đọc thêm:

Cây cỏ máu là cây gì? Cây cỏ máu có tác dụng gì đối với sức khỏe con người?

Cỏ bạc đầu ông là cây gì? Cỏ bạc đầu ông có tác dụng gì đối với sức khỏe con người?

2. Tác dụng của cây ngũ gia bì

Theo Đông y, ngũ gia bì là dược liệu có vị đắng chát, hơi thơm, tính ôn, qui vào kinh Phế, Thận và Can, chủ trị cầm ho, hen suyễn, suy nhược, đau nhức xương khớp...

Theo y học hiện đại, cây ngũ gia bì được chứng minh tốt hơn nhân sâm trong tác dụng chống mệt mỏi. Cụ thể, cây ngũ gia bì làm tăng sức chịu đựng của cơ thể khi ở nhiệt độ cao và thiếu oxy. Không những vậy, thảo dược này còn có nhiều tác dụng trong việc phòng ngừa và chữa trị các loại bệnh.

2.1. Công dụng của cây ngũ gia bì trong hỗ trợ chữa đau nhức xương khớp

Chữa đau nhức xương khớp là tác dụng chính của thảo dược ngũ gia bì. Theo Đông y, ngũ gia bì là loại thảo dược tác dụng vào khu phong, lợi thấp, mạnh gân xương, thư cân, hoạt lạc. Vì thế, ngũ gia bì được sử dụng với mục đích mạnh gân cốt, chữa các bệnh lý về xương khớp, lưng đau mỏi gối...

Không những vậy, ngũ gia bì còn có tác dụng làm mềm cơ giúp cơ thư giãn, từ đó hạn chế tình trạng đau nhức xương khớp.

Để dùng ngũ gia bì để chữa trị chứng đau lưng, đau xương khớp, đau nhức người, người bệnh chỉ cần lấy 100g ngũ gia bì đã sao vàng ngâm trong 1 lít rượu trắng, để khoảng 10 đến 15 ngày, thỉnh thoảng lắc đều. Sau đó, uống khoảng 30ml rượu ngâm ngũ gia bì mỗi ngày vào buổi tối trước khi đi ngủ là thấy hiệu quả chữa trị bệnh.

2.2. Giúp giảm mệt mỏi

Như đã nói, ngũ gia bì được chứng minh tốt hơn nhân sâm khi giúp người bệnh giảm tình trạng mệt mỏi. Sở dĩ dược liệu này giúp giảm mệt mỏi hiệu quả là vì nó giúp điều tiết nội tiết rối loạn, điều tiết hồng cầu, bạch cầu và huyết áp.

Để dùng ngũ gia bì trị chứng mệt mỏi, suy nhược cơ thể ở nữ giới, cần chuẩn bị các loại nguyên liệu là mẫu đơn bì, ngũ gia bì, đương quy và xích thược mỗi thứ 40g. Sau đó, đem các vị tán thành bột mịn. rồi mỗi lần uống 4g, ngày dùng 2 lần để có hiệu quả.

2.3. Tác dụng của cây ngũ gia bì giúp tăng cường hệ miễn dịch

Các nghiên cứu của y học hiện đại chỉ ra rằng cây ngũ gia bì có tác dụng tăng khả năng thực bào của hệ tế bào nội mô, tăng nhanh sự hình thành kháng thể chống lại các vi sinh vật có hại, từ đó tăng cường hệ miễn dịch.

Không những vậy, thảo dược này còn có tác dụng kháng lại virus, kháng tế bào ung thư, điều chỉnh miễn dịch. Ngoài ra, ngũ gia bì còn có khả năng kháng viêm, kể cả viêm cấp tính và viêm mạn tính.

2.4. Đem lại hiệu quả đuổi muỗi

Đây là một trong những công dụng phổ biến ở cây ngũ gia bì. Theo đó, nếu muốn đuổi muỗi, người dân nên trồng cây ngũ gia bì trong nhà hay trong vườn của mình để vừa làm cảnh vừa xua đuổi muỗi hiệu quả.

2.5. Tác dụng làm sạch không khí

Không những giúp xua đuổi muỗi, trồng thảo dược ngũ gia bì còn giúp làm sạch không khí. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng cây ngũ gia bì có khả năng chống lại sự ô nhiễm, giúp điều hòa khí hậu, loại bỏ được khí độc Formaldehyd. Với những gia đình trồng nhiều cây ngũ gia bì tại bậc cửa ra vào sẽ nhận thấy có sự thay đổi rõ rệt trong không khí.

3. Một số bài thuốc chữa trị bệnh từ thảo dược ngũ gia bì

Bài thuốc chữa trị chứng huyết áp thấp

- Chuẩn bị nguyên liệu: Ngũ gia bì tán bột.

- Tiến hành: Đem bột ngũ gia bì làm thành viên, mỗi lần dùng 5 viên, ngày dùng 3 lần. Một liệu trình kéo dài khoảng 20 ngày là có hiệu quả.

Bài thuốc chữa trị gãy xương, giúp xương mau phục hồi

- Nguyên liệu cần chuẩn bị: 40g địa cốt bì, 40g ngũ gia bì và 1 con gà.

- Các bước tiến hành: Đem ngũ gia bì và địa cốt bì tán nhuyễn, sau đó giã nát thịt gà, trộn đều với bột thuốc. Cuối cùng, dùng hỗn hợp này đắp bên ngoài vùng xương bị gãy, lấy vải quấn lại trong khoảng 1 tuần để giúp xương mau hồi phục.

Bài thuốc trị khớp sưng đau khiến khả năng vận động suy giảm

- Chuẩn bị nguyên liệu: Cát căn 16g, ngũ gia bì 16g, bưởi bung 16g, ngải diệp 16g, trinh nữ 16g, nam tục đoạn 20g.

- Các bước tiến hành: Đem các loại dược liệu trên sắc với 4 chén nước cho đến khi còn lại 2 chén, chia thành 2 lần uống và dùng hết trong ngày.

Bài thuốc chữa phù thận

- Chuẩn bị các nguyên liệu: Ngải diệp, bạch truật, hương nhu trắng, ngũ gia bì và bông mã đề mỗi loại 16g, cẩu tích 12g, đinh lăng 20g, 10g bào khương và 10g nhục quế.

- Thực hiện: Đem các loại nguyên liệu trên sắc uống, ngày dùng 1 thang. Sử dụng thuốc liên tục trong một tuần để thấy hiệu quả.

Bài thuốc trị yếu sinh lý ở nam giới

- Nguyên liệu cần chuẩn bị: 10g cam thảo, ngũ gia bì 16g, khởi tử 12g, thục địa 12g, phá cố chỉ 10g, cẩu tích 12g, phòng sâm 16g, 12g hạt sen, nhục thung dung 10g, tần giao 10g, thỏ ty tử 16g.

- Các bước thực hiện: Đem sắc tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị trên với 1.8l nước, cho tới khi còn lại khoảng 400ml. Sau đó, bỏ bã và chia nước sắc thành 2 lần uống, dùng hết trong ngày.

Bài thuốc chữa viêm tinh hoàn do quai bị

- Chuẩn bị nguyên liệu: Trần bì 10g, 16g ngũ gia bì, 16g lệ chi, quế chi 6g, bạch linh 10g, đinh lăng 16g, bạch truật 12 và xa tiền tử 10g.

- Tiến hành: Đem các vị thuốc sắc với 4 chén nước cho tới khi còn lại 2 chén, chia làm 2 lần uống trong ngày.

Bài thuốc trị sản phụ phù nề sau khi sinh

Chuẩn bị nguyên liệu: Trần bì, xa tiền tử, hồng hoa, quế chi mỗi thứ 10g, ngũ gia bì, ích mẫu và đan sâm mỗi thứ 16g, tô mộc 20g, đinh lăng 20g, uất kim và bạch truật mỗi thứ 12g.

- Cách thực hiện: Đem các vị thuốc sắc với 1.8l nước, cho đến khi còn lại 400ml, chia thành 2 lần dùng.

4. Những lưu ý khi dùng ngũ gia bì làm thuốc chữa bệnh

Dù là loại thảo dược quý nhưng không phải ai cũng nên dùng ngũ gia bì. Dưới đây là những lưu ý khi dùng:

- Người âm hư hỏa vượng (thích mát, hay khát, cơ thể nhiệt thịnh) không dùng ngũ gia bì.

- Tham khảo ý kiến của các bác sĩ, các thầy thuốc Đông y uy tín trước khi sử dụng kết hợp với các loại thuốc khác.

- Có triệu chứng bất thường khi dùng ngũ gia bì cần tạm dừng thuốc và báo ngay với bác sĩ.

Trên đây là tổng hợp những tác dụng của cây ngũ gia bì trong việc điều trị các loại bệnh, đặc biệt là các căn bệnh liên quan tới xương khớp. Để đảm bảo an toàn và sử dụng có hiệu quả, trước khi sử dụng thảo dược này, người bệnh cần gặp có sự tư vấn của bác sĩ.