Thịt xông khói là thịt đã được ướp muối và sấy khô hoặc hun khói để tạo ra hương vị đặc trưng và có thể bảo quản được lâu hơn. Thông thường, thịt xông khói làm từ thịt lợn, nhưng cũng có thể làm từ thịt bò, thịt gà hoặc các loại thịt khác.
Mặc dù hương vị đặc trưng và thơm ngon, nhưng ăn thịt xông khói một cách thường xuyên có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ tổng thể, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Theo Webmd, một khẩu phần ăn tương đương với khoảng 1 dải thịt xông khói cung cấp 43 calo cũng như các chất dinh dưỡng khác như:
- Chất béo: 3,1 gram
- Cholesterol: 10 miligam
- Chất đạm: 3,6 gam
- Natri: 162 miligam
So với các loại thịt khác, thịt xông khói tương đối ít vitamin và khoáng chất nhưng vẫn có chứa một lượng nhất định các chất như:
- Vitamin B1, B2, B3, B5, B6 và B12
- Canxi
- Cholin
- Sắt
- Magie
- Phốt pho
- Kali
- Selen
- Kẽm
Đọc thêm:
- Chế biến thịt đỏ như thế nào để giảm nguy cơ gây ung thư?
- Thịt để ngăn đá được bao lâu? Bảo quản thịt đúng cách nếu không muốn thịt trở thành "thuốc độc"
Thịt xông khói đều có những lợi ích sức khoẻ riêng nhưng cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, ung thư, đường ruột.
Dưới đây là những lợi ích của thịt xông khói đối với sức khoẻ:
- Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Các vitamin B như những chất có trong thịt xông khói giúp cơ thể bạn xử lý thực phẩm bạn ăn thành năng lượng. Vitamin B cũng rất quan trọng trong việc hình thành các tế bào hồng cầu. Nhưng những thực phẩm khác lành mạnh hơn cũng có những loại vitamin này, bao gồm rau xanh, cá và đậu.
- Tốt cho tâm trạng
Thịt xông khói có choline, một chất dinh dưỡng liên quan đến việc kiểm soát tâm trạng và cơ bắp của bạn. Cải Brussels, bông cải xanh và súp lơ trắng cũng như một số loại hạt, đậu và hạt là những lựa chọn lành mạnh hơn để bổ sung choline cho cơ thể.
- Thịt xông khói khá bổ dưỡng
Thịt có xu hướng rất bổ dưỡng và thịt xông khói cũng không ngoại lệ. Như đã đề cập, thịt xông khói chứa một số loại vitamin, selen, phốt pho, sắt, magie, kẽm và kali. Tuy nhiên, tất cả các chất dinh dưỡng có trong thịt xông khói cũng được tìm thấy trong các sản phẩm thịt lợn khác nhưng được chế biến lành mạnh hơn.
Mặc dù có một số lợi ích nhất định nhưng thịt xông khói có nhiều tác hại hơn đối với sức khoẻ, chẳng hạn như:
- Thịt xông khói có nhiều muối
Vì muối được sử dụng trong quá trình ướp nên thịt xông khói có hàm lượng muối khá cao. Mà việc ăn quá nhiều muối làm tăng các nguy cơ như:
+ Tăng huyết áp. Nguy hiểm hơn là huyết áp cao làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tim và đột quỵ
+ Ung thư dạ dày. Muối có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày và gây ra các tổn thương có thể dẫn đến ung thư dạ dày.
- Thịt xông khói chứa nhiều chất béo
Thịt xông khói có chứa khoảng 50% chất béo không bão hòa đơn, 40% chất béo bão hòa và 10% chất béo không bão hòa đa. Theo Tạp chí Dinh dưỡng, cả ba chất béo này đều có thể là một phần của chế độ ăn uống cân bằng. Tức là chất béo trong thịt xông khói không quá đáng lo ngại nếu ăn uống một cách phù hợp.
Tuy nhiên, nếu bạn ăn quá nhiều thịt xông khói thì sẽ cung cấp cho cơ thể một lượng lớn chất béo baõ hoà. Chất béo bão hòa làm tăng cholesterol "xấu" trong máu của bạn.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo bạn nên hạn chế chất béo bão hòa ở mức không quá 5 đến 6% lượng calo trong chế độ ăn uống. Đối với chế độ ăn 2000 calo, lượng calo từ thịt đỏ không nên vượt quá 120 calo hoặc 13 gam chất béo bão hòa mỗi ngày. Chỉ ba lát thịt xông khói đã chứa gần 5 gam chất béo bão hòa.
- Có chứa phụ gia hoá học
Thịt chế biến thường có chất bảo quản hóa học. Ăn loại thịt này quá nhiều có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển ung thư ruột kết và dạ dày. Tổ chức Y tế Thế giới đã phân loại thịt xông khói là chất gây ung thư Nhóm 1, có nghĩa là nó được biết là gây ung thư.
Một trong những rủi ro lớn nhất của thịt xông khói có liên quan đến hai chất bảo quản là nitrat và nitrit. Vấn đề với những chất phụ gia này là việc nấu ở nhiệt độ cao khiến chúng tạo thành các hợp chất gọi là nitrosamine, được biết đến là chất gây ung thư.
Ngoài việc làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột kết và dạ dày, ăn thịt chế biến sẵn còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tụy và các loại ung thư khác. Một nghiên cứu cho thấy những phụ nữ ăn dù chỉ một nửa khẩu phần thịt chế biến sẵn mỗi ngày cũng có nguy cơ mắc ung thư vú tăng 21%.
- Những rủi ro sức khoẻ khác liên quan đến thịt xông khói
Ăn thịt chế biến sẵn như thịt xông khói cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và bệnh Alzheimer . Một nghiên cứu trên gần nửa triệu người được theo dõi trong hơn 8 năm cho thấy chỉ ăn một khẩu phần thịt chế biến sẵn mỗi ngày có liên quan đến việc tăng 44% nguy cơ phát triển tất cả các loại chứng mất trí nhớ và tăng 52% nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer .
Người ta tin rằng nitrit trong thịt chế biến sẵn góp phần gây ra stress oxy hóa và viêm nhiễm, đây là yếu tố nguy cơ gây ra chứng mất trí nhớ. Muối trong thịt chế biến sẵn cũng góp phần làm tăng huyết áp, là yếu tố nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ.
Vậy ăn thịt xông khói có tốt không?
Có thể thấy rằng thịt xông khói gây ra nhiều tác hại đối với sức khoẻ hơn là lợi ích, tuy nhiên đây vẫn là món ăn với hương vị đáng để thưởng thức. Nếu bạn ăn uống một cách phù hợp, tức là ăn với lượng ít thì bạn vẫn có thể bổ sung thịt xông khói vào chế độ ăn uống mà không đáng lo ngại. Điều quan trọng nhất vẫn là bạn bổ sung các nguồn thực phẩm lành mạnh, thỉnh thoảng có thể ăn một chút thịt đã qua chế biến như thịt xông khói để làm đa dạng thực đơn.
Để lựa chọn và sử dụng thịt hun khói an toàn và hiệu quả, bạn cần lưu ý những điểm sau:
- Lựa chọn thịt xông khói
Mua thịt xông khói từ các cửa hàng uy tín, nơi bạn có thể tin tưởng vào nguồn gốc và quy trình chế biến của sản phẩm. Kiểm tra hạn sử dụng và chất lượng bao bì. Đảm bảo bao bì không bị rách hay hỏng. Chọn thịt có màu sắc đẹp mắt, không có dấu hiệu của vi khuẩn hoặc mốc.
- Bảo quản thịt xông khói
Bảo quản thịt trong tủ lạnh nếu bạn không dùng ngay. Thịt xông khói có thể được bảo quản trong tủ lạnh khoảng 1 tuần. Đối với thịt xông khói đóng gói hút chân không, nó có thể được bảo quản lâu hơn nếu chưa mở gói. Hãy tuân theo hướng dẫn bảo quản trên bao bì sản phẩm.
- Sử dụng thịt xông khói
Thịt xông khói có thể được nấu trên chảo hoặc cho vào lò vi sóng, nồi chiên không dầu, lò nướng,... tuỳ vào sở thích của bạn. Bạn có thể nấu chín thịt xông khói ở nhiệt độ an toàn là 74°C để đảm bảo mọi vi khuẩn có hại đều bị tiêu diệt.
Khi chế biến thịt xông khói bạn không nên cho thêm dầu hoặc mỡ vì thịt xông khói sẽ giải phóng chất béo tự nhiên trong khi nấu. Sau khi chế biến xong, bạn nên vớt ra khăn giấy để loại bỏ thêm dầu mỡ trước khi ăn. Khăn giấy càng hấp thụ nhiều chất béo thì bạn sẽ tiêu thụ ít chất béo bão hòa hơn, điều này rất hữu ích cho tim của bạn.
Thịt xông khói có thể thêm vào các món salad, bánh mì, hoặc làm nguyên liệu cho các món nấu.
- An toàn thực phẩm
Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi xử lý thịt xông khói. Bạn nên để tách biệt thịt xông khói đối thịt sống, rau củ hoặc thịt chín để tránh lây nhiễm chéo các loại vi khuẩn từ các thực phẩm khác nhau.
Tóm lại, bạn không nhất thiết phải loại bỏ thịt xông khói cũng như các loại thịt chế biến sẵn ra khỏi chế độ ăn uống nhưng nên ăn với lượng ít. Bạn có thể ăn 1 lần/tuần hoặc 1 lần/2 tuần. Nhưng tốt hơn hết bạn nên lựa chọn những thực phẩm lành mạnh như trái cây, rau củ, cá, trứng,...
Nguồn tham khảo:
2. Is Bacon Bad for You, or Good? The Salty, Crunchy Truth