Trong các món ăn sáng phổ biến của người Việt thì xôi hay bánh mì là những món ăn được ưa chuộng nhiều nhất nhờ sự đa dạng về chủng loại cũng như phần nhân ăn kèm. Tuy nhiên, một số người không nên ăn xôi vào buổi sáng hoặc ăn nhiều do đặc tính của xôi là gạo nếp, dễ gây nóng trong.
Người bị đau dạ dày
Xôi vốn có thành phần chính làm từ gạo nếp với tinh bột cấu tạo dạng nhánh - đây là một loại thực phẩm dễ gây ra tình trạng khó tiêu hoá, tăng acid dạ dày do khó phân cắt khi đi tiêu thụ nên nhưng người bị đau dạ dày không nên ăn xôi vào buổi sáng, lúc bụng còn đang rỗng.
Nếu ăn xôi vào buổi sáng, người bệnh có thể bị trào ngược, ợ hơi hay ợ chua cực kỳ khó chịu. Cơ chế này được giải thích do người bị đau dạ dày có lượng enzyme do dạ dày sản sinh ra không được ổn định như những người có dạ dày khoẻ mạnh khác.
Ngoài ra, người ta thường ăn xôi với một số loại nhân khác như đỗ xanh, hạt tiêu, hành phi, tỏi phi,... những nguyên liệu này cũng khiến bệnh dạ dày của bạn bị tăng nặng hơn khi ăn vào buổi sáng.
Người béo phì
Xôi nếp là nguồn tinh bột dồi dào nên không phù hợp làm đồ ăn sáng đối với những người đang bị béo phì hoặc muốn giảm cân.
Người có cơ địa nóng
Xôi nếp có tính nóng cao, không thích hợp với những người có cơ địa nóng vì dễ khiến bạn cảm thấy "bốc hoả", "nóng trong" và cũng dễ gây nổi mụn nhọt. Do vậy nếu có cơ địa nóng thì bạn nên hạn chế ăn xôi.
Người hay bị nổi mụn, mọc mụn trứng cá
Nếu bạn hay bị nổi mụn, mọc mụn trứng cá thì cũng không nên ăn xôi vào buổi sáng. Xôi nóng nếu ăn nhiều lại càng nổi nhiều mụn hơn.
Phụ nữ mang thai
Y học cổ truyền nói, xôi làm từ gạo nếp có vị ngọt, tính ấm nên vào đượ 3 đường kinh tỳ, vào vị và phế. Gạo nếp nói chung và xôi nói riêng thường được dùng để trị những chứng như hư lao, tiêu chảy hay bị thiểu năng tuần hoàn não ở phụ nữ đang mang thai.
Tuy nhiên, không nên ăn nhiều, chỉ nên ăn một lượng vừa đủ, kể cả khi bạn ăn xôi cảm thấy đỡ các cơn nghén hơn, giảm đi cảm giác bị lợm giọng hay buồn nôn. Ăn xôi quá nhiều cũng làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ.
Hơn nữa, xôi dẻo làm tăng cảm giác khó tiêu, đầy bụng và dễ bị nóng trong người khiến mẹ bầu cảm thấy khó chịu.
Phụ nữ sinh mổ hoặc có làm thủ thuật rạch khi sinh
Ăn xôi làm vết thương dễ bị sưng, mưng mủ do tính nóng dẻo.
Người già, người mới ốm dậy và trẻ quá nhỏ
Trong gạo nếp có chứa chất Amylopectin rất khó tiêu. Vì vậy mà người già, người mới ốm dậy hay trẻ còn quá nhỏ không nên ăn xôi vào buổi sáng quá nhiều.
Người ta ước tính rằng trong mỗi 100 gram xôi sẽ cung cấp cho bạn một định lượng dinh dưỡng như sau:
- Khoảng từ 300 – 350 kcal. Đặc biệt một số loại xôi có thể cung cấp cho cơ thể tới 600 kcal.
- Khoảng 6 – 7% protein.
- Khoảng 3/4 thành phần của gạo nếp là tinh bột.
- Các thành phần dinh dưỡng khác bao gồm chất béo, canci, sắt, photpho, các acid amin, vitamin B1,…
Mặc dù xôi rất nhiều dinh dưỡng nhưng ngoài những người không nên ăn xôi vào buổi sáng kể trên, bạn cũng cần ghi nhớ một số điểm quan trọng sau:
- Không ăn xôi với thịt gà do đây là 2 món ăn có thành phần kỵ tính
- Không ăn xôi nhiều lần trong một tuần, chỉ nên ăn từ 1 - 2 lần/tuần
- Không được ăn xôi thay cơm, đặc biệt với người đang giảm cân.