8 ảnh hưởng xấu đến cơ thể sau điều trị ung thư lưỡi

1. Hóa trị ung thư lưỡi ảnh hưởng đến máu và thành phần máu

–  Sau quá trình hóa trị để điều trị ung thư lưỡi sẽ khiến cho cơ thể người bệnh thiếu hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu: điều này người bệnh cảm thấy mệt mỏi nhiều, luôn có cảm giác khó thở do thiếu máu để vận chuyển oxy , da nhợt nhạt… Nếu thiếu máu nặng hơn, có thể có cảm giác hoa mắt, chóng mặt, chân tay lạnh, làm giảm sức đề kháng

– Tình trạng thiếu tiểu cầu dễ gây xuất huyết dưới da hoặc nội tạng. Các biểu hiện thường gặp là bệnh nhân hay chảy máu cam, xuất hiện những nốt (mảng) xuất huyết dưới da  ở những nơi va chạm, nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen hoặc máu tươi, kinh nguyệt ra nhiều máu hơn và kéo dài hơn bình thường…

- Chảy máu nguyên phát và thứ phát do điều trị ung thư lưỡi bằng phương pháp phẫu thuật. Tuy nhiên tình trạng này không kéo dài lâu, ít gây ảnh hưởng đến người bệnh và được kiểm soát chặt chẽ bởi các bác sĩ phẫu thuật.

2. Điều trị ung thư lưỡi ảnh hưởng đến hệ miễn dịch

- Sau phẫu thuật điều trị ung thư lưỡi có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng cho người bệnh.Tình trạng này khá nghiêm trọng tuy nhiên, biến chứng này hiếm gặp đối với phẫu thuật này.

- Hóa trị liệu ung thư lưỡi dẫn tới suy giảm chức năng của hệ thống miễn dịch do các tế bào miễn dịch bị tiêu diệt và tủy xương không sản xuất các tế bào miễn dịch mới. Do đo cơ thể dễ bị nhiễm vi khuẩn, virus, nấm dẫn đến viêm phổi, viêm đường tiết niệu, lở loét miệng, nấm miệng.

3. Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

- Tiến hành phẫu thuật điều trị ung thư lưỡi có thể gây sưng và đau tại chỗ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của bệnh nhân. Tuy nhiên tình trạng sưng và đau không kéo dài lâu.

- Khi tiến hành xạ trị ung thư lưỡi có thể gây ra khá nhiều ảnh hưởng đến chức năng của hệ tiêu hóa như:

+ Cứng hàm: do xơ hóa khớp thái dương - hàm và/hoặc cơ cắn

+ Sau 1-2 tuần điều trị xuất hiện cảm giác khó chịu ở miệng, đỏ, viêm loét niêm mạc, đau, chảy máu, khó khăn trong ăn uống.  Sau đó có thể có các hiện tượng như: giảm sắc tố, giãn mao mạch, mỏng niêm mạc, loét niêm mạc kéo dài 

 + Viêm tuyến nước bọt: Gây sưng, đau. Lượng tiết nước bọt giảm hoặc cô đặc nước bọt gây khó chịu, dẫn đến khô miệng, hạn chế ăn uống.

+ Viêm vùng hầu, viêm thực quản, gây nuốt khó, nuốt đau.Ngoài ra có thể sơ sẹo làm hẹp, gây khó nuốt.

– Khi tiến hành hóa trị điều trị ung thư lưỡi cũng sẽ ảnh hưởng đến các cơ quan của hệ tiêu hóa

+ Gan: gan là cơ quan bị ảnh hưởng đầu tiên khi hóa trị ung thư lưỡi . Việc sử dụng hóa chất làm tổn thương các tế bào gan dẫn đến suy giảm chức năng gan, làm men gan tăng cao trong máu và làm tăng nguy cơ nhiễm độc cho cơ thể.

+ Đường ruột: Khi hóa trị ung thư lưỡi các tế bào này bị tiêu diệt và suy giảm các chức năng của dạ dày, ruột non, đại tràng đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Do đó hóa trị ung thư lưỡi ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình tiêu hóa, hấp thụ thức ăn của cơ thể.

+ Một số triệu chứng tiêu hóa thường gặp: Nôn, buồn nôn, mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon

4. Điều trị ung thư lưỡi ảnh hưởng đến hệ da, lông, tóc, móng

- Trong quá trình điều trị ung thư lưỡi bằng phương pháp hóa trị, nhiều loại thuốc hóa trị ảnh hưởng đến nang lông và có thể gây rụng tóc trong vòng một vài tuần điều trị đầu tiên: rụng tóc, lông mi, lông,… Một số bênh nhân còn bị kích ứng da nhẹ như khô da, ngứa, phát ban, có thể tăng sự nhạy cảm với ánh nắng mặt trời.

- Móng tay và móng chân có thể chuyển sang màu nâu hoặc màu vàng và giòn vỡ một cách dễ dàng. Trong trường hợp nghiêm trọng móng tay, móng chân có thể bị bong tróc khỏi nền móng.

- Đối với xạ trị ung thư lưỡi thì thường sau 7-10 ngày các biểu hiện như: phát ban da, khô da, tăng sắc tố, rụng long và tóc, khô da, tróc vảy. Sau đó có thể làm tăng hoặc giảm sắc tố da, giãn mao mạch, rụng tóc vĩnh viễn, loét dai dẳng hoặc teo da, xơ hóa và phù khu trú. 

5. Ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn

Một số loại thuốc hóa trị có thể làm suy yếu cơ tim, có nguy cơ dẫn đến bệnh cơ tim, ảnh hưởng đến khả năng bơm máu hoặc tăng nguy cơ đau  tim.

6. Ảnh hưởng đến hệ bài tiết (thận và bàng quang)

- Sau khi tiến hành điều trị ung thư lưỡi bằng hóa trị liệu thận sẽ phải làm việc nhiều hơn . Các triệu chứng hay gặp như: viêm cầu thận cấp

- Các triệu chứng của kích thích bàng quang : cảm giác rát khi đi tiểu và tăng số lần đi tiểu

7.  Điều trị ung thư lưỡi ảnh hưởng đến hệ thần kinh

- Khi điều trị ung thư lưỡi bằng xạ trị sẽ gây ảnh hưởng:

+ Trên não: nếu bệnh nhân xạ khối u não do di căn có thể gây tăng áp lực nội sọ gây buồn nôn/nôn, nhức đầu, thay đổi ý thức, hành vi. Có thể gây hoại tử não khu trú, làm  tổn thương chất trắng lan tỏa (leukoencephalopathy), sa sút sinh lý thần kinh và trí tuệ. 

+ Trên tủy sống: Triệu chứng giống điện giật lan dọc cột sống xuống dưới, thường tự hết sau một thời gian. Có thể viêm tủy tiến triển do xạ trị (CPRM) trường hợp này ít gặp nhưng sẽ dẫn đến các di chứng không hồi phục khác

- Khi tiến hành hóa trị sẽ gây ra vấn đề với trí nhớ, khó tập trung suy nghĩ. Triệu chứng này có thể mất sau khi hóa trị ung thư lưỡi hoặc kéo dài trong vài năm.

- Có thể gây đau, yếu, tê hoặc ngứa ran ở bàn tay và bàn chân (bệnh thần kinh ngoại biên), đau nhức, hay run rẩy. Phản xạ và kỹ năng vận động có thể giảm sút.

8. Ảnh hưởng đến tâm lý và cảm xúc của bệnh nhân

Sống chung với ung thư và can thiệp bằng hóa trị, xạ trị có thể gây cho người bệnh  một số cảm xúc tiêu cực: sợ hãi, căng thẳng, lo âu có thể dẫn đến trầm cảm. Vì vậy người nhà bệnh nhân cùng người bệnh cần cố gắng duy trì cảm xúc tích cực tránh khiến tình trạng xấu hơn.

Các phương pháp điều trị ung thư lưỡi hiện nay đều có những tác dụng phụ cho bệnh nhân. Tuy nhiên, các triệu chứng này cơ bản sẽ kết thúc trong một khoảng thời gian ngắn và ít gây ảnh hưởng đến cuộc sống của bệnh nhân sau điều trị ung thư lưỡi.