4 nhóm người có nguy cơ cháy nắng cao ngay cả khi trời râm mát

Tia cực tím (UV) của mặt trời mặt dù vô hình nhưng kể cả vào những ngày nhiều mây thì chúng vẫn thực sự "rất mạnh". Bức xạ UV vẫn có thể gây hại cho làn da của bạn vào những ngày nhiều mây, tăng nguy cơ cháy nắng và tổn thương da, làm tăng khả năng bị ung thư da.

1. Tại sao bạn vẫn có thể bị cháy nắng ngay cả khi trời râm mát?

Bức xạ tia cực tím của mặt trời là một loại nguồn năng lượng tự nhiên mà chúng ta không thể nhìn thấy. Nhưng chúng ta có thể cảm nhận được năng lượng tia cực tím của mặt trời. Đây là lý do tại sao làn da không được bảo vệ cảm thấy nóng hoặc ấm vào ban ngày khi ra nắng.

Bức xạ UV của mặt trời mạnh nhất và gây hại nhất trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều theo giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày (9 giờ sáng đến 3 giờ chiều theo giờ chuẩn) khi Trái đất tiếp xúc hoàn toàn với mặt trời.

Bức xạ UV thậm chí còn phát triển mạnh hơn và có khả năng gây hại trong mùa hè, khi Trái đất nghiêng một góc về phía mặt trời (trong mùa đông, nó nghiêng sang mặt khác).

Nếu bạn sống gần đường xích đạo, bức xạ tia cực tím của mặt trời mạnh quanh năm vì phần này của Trái đất nhô ra gần mặt trời nhất. Những người sống, làm việc hoặc tái tạo ở độ cao cũng bị phơi nắng mạnh vì những lý do tương tự. Bức xạ UV của mặt trời có thể được tăng cường và gây hại nhiều hơn khi nó chạm vào các bề mặt phản chiếu như nước, xi măng, cát và tuyết.

Đọc thêm:

+ Tác dụng của ánh nắng mặt trời là gì? Ánh nắng mặt trời có hại hay không?

+ 9 thực phẩm chống nắng tự nhiên, xoá bỏ các vết nhăn

Vì vậy, điều đặc biệt quan trọng là phải đảm bảo bạn được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời đầy đủ khi ở những nơi hoặc tình huống mà bạn sẽ gặp phải những yếu tố tác động của ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như khi:

- Đi bơi

- Ở bãi biển

- Đi bộ ở vỉa hè làm bằng xi măng

- Xúc tuyết hoặc chơi trong tuyết.

Đúng là các đám mây có thể chặn một số tia UV. Nhưng hơn 90% bức xạ UV của mặt trời vẫn có thể xuyên qua các đám mây vào những ngày u ám nhẹ, nhiều mây và từ đó gây ra cháy nắng.

Các loại bức xạ tia cực tím (tia UV)

Mặt trời là nguồn tia UV tự nhiên lớn nhất và duy nhất mà chúng ta tiếp xúc. Các nguồn tia UV nhân tạo, như giường tắm nắng, cũng có thể gây cháy nắng và cực kỳ nguy hiểm. Có 3 loại tia UV, mỗi loại có các đặc điểm khác nhau phân loại dựa vào mức năng lượng hoặc bước sóng của chúng và các rủi ro khác nhau đối với sức khỏe con người.

- Tia UVA

UVA có bước sóng cao nhất. Nó đi xuyên qua tầng ozone bảo vệ của Trái đất vào sâu trong da của chúng ta, gây ra rám nắng và cháy nắng. Tia UVA cũng có thể gây ra tổn thương di truyền cho các tế bào da, góp phần đáng kể vào nguy cơ ung thư da.

Mặc dù yếu hơn hai loại tia UV còn lại, nhưng tia UVA được mặt trời phát ra với số lượng khá ổn định trong suốt cả năm.

- Tia UVB

UVB có bước sóng trung bình. Nó xâm nhập vào các lớp ngoài cùng của da và cũng có thể gây sạm da và cháy nắng. 

Tầng ozone hấp thụ một số tia UVB trước khi nó đến Trái đất. Mức độ của nó thay đổi trong ngày và cũng theo mùa: tia UVB mạnh nhất vào sáng muộn đến giữa buổi chiều, và từ mùa xuân đến mùa thu ở các vùng khí hậu ôn đới. Nhưng tia UVB có thể gây hại cho làn da của bạn quanh năm.

- Tia UVC

UVC có bước sóng ngắn nhất. Tầng ozone hấp thụ hoàn toàn nên không gây nhiều nguy hiểm cho sức khỏe con người.

2. 4 nhóm người có nguy cơ cháy nắng ngay cả khi trời râm mát

Một số người có nguy cơ bị cháy nắng cao hơn, ngay cả trong một ngày u ám. Nếu bạn có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào sau đây, hãy cẩn thận hơn để bảo vệ mình khỏi tá động của ánh nắng mặt trời:

- Có màu da hoặc màu mắt sáng hơn (1)

- Đã từng bị cháy nắng trước đấy

- Đang sử dụng các loại thuốc có thể làm tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời chẳng hạn như thuốc kháng sinh hay thuốc tránh thai

- Đang sử dụng một số sản phẩm chăm sóc da có thể làm tăng nguy cơ cháy nắng như retinoids và benzoyl peroxide.

Các triệu chứng cháy nắng sẽ khác nhau tùy thuộc vào màu da cũng như mức độ nghiêm trọng của vết cháy nắng mà bạn gặp phải. Cháy nắng thường có biểu hiện tệ nhất từ 24 - 36 tiếng sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và thường lành lại trong vòng vài ngày tới một tuần.

3. Bạn nên bôi kem chống nắng như thế nào vào những ngày râm mát?

Nguy cơ cháy nắng vào những ngày râm mát là có vì thế mà việc sử dụng kem chống nắng cho những ngày này là cần thiết. Loại kem chống nắng phổ rộng với SPF ít nhất là 30.

Lưu ý rằng nên chọn kem chống nắng có nguồn gốc tự nhiên, an toàn cho làn da sẽ thân thiện hơn với cơ thể và sức khỏe do không chứa các gốc hóa chất độc hại là oxybenzone và octinoxate.

Ngoài mặt, bạn cần bôi kem chống nắng ở tất cả các vùng da có thể tiếp xúc trực tiếp với môi trường bên ngoài như cổ, tai, mu bàn tay, mu bàn chân,... Nếu bạn cần phải hoạt động thể chất, hãy sử dụng loại kem chống nắng không thấm nước để có hiệu quả tốt hơn.

Kem chống nắng cần khoảng 15 phút để có thể được da hấp thụ hoàn toàn, vì thế tốt nhất là bạn nên bôi trước khi ra ngoài từ 15 - 20 phút và đừng quên bôi lại kem chống nắng sau mỗi 2 giờ khi bạn ở ngoài.

Tóm lại, việc chống nắng là cần thiết cho làn da không chỉ vào những ngày nắng nóng mà còn là cả những ngày râm mát để giảm nguy cơ cháy nắng và thậm chí là ung thư da.

Nguồn dịch: Yes, You Can Get a Sunburn Even on a Cloudy Day