Mụn có thể xuất hiện dưới dạng đốm đen khi chúng mới phát sinh, nhưng khi chúng ta nói về "vết thâm do mụn" thì chúng ta thường không nói về bản thân mụn nữa mà là các vết thâm bám quanh khi mụn biến mất.
Da đổi màu hoặc các vết thâm do mụn để lại thường được gọi là chứng tăng sắc tố sau viêm hoặc PIH.
Chứng tăng sắc tố sau viêm (PIH) là sự giải phóng melanin dư thừa (sắc tố da) do viêm sau chấn thương và thường có nhiều hơn ở những người da màu. Theo nghiên cứu thì mật độ xuất hiện của PIH được ghi nhận nhiều ở 65,3% người da đen, 52,7% người gốc Tây Ban Nha và 47,4% ở những người Châu Á.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, các vết thâm sau mụn không chỉ gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cách bạn nhìn nhận bản thân. Điều này càng trở nên trầm trọng hơn khi những vết thâm này có thể mất bao lâu để giải quyết. Nói chung vết thâm do mụn mất nhiều tháng, có thể nhiều năm để mờ dần. Nhưng có những giải pháp có thể đẩy nhanh thời gian chữa bệnh.
Chúng ta có thể thoát khỏi vết thâm do mụn bằng các sản phẩm đặc trị hoặc sử dụng các liệu pháp tự nhiên hay sử dụng các biện pháp chuyên nghiệp.
+ Hydroquinone: một chất ức chế tyrosinase, là một phương pháp điều trị hiệu quả để làm sáng các vết thâm trên da bằng cách ngăn chặn việc sản xuất tyrosinase, một loại enzyme cần thiết trong quá trình sản xuất melanin. Nó có sẵn mà không cần toa dưới dạng kem, gel hoặc lotion 2%. Hydroquinone yêu cầu sử dụng thường xuyên trong vài tuần để có kết quả rõ ràng và an toàn khi sử dụng trong tối đa sáu tháng .
+ Axit salicylic là một axit beta-hydroxy chống viêm và tẩy tế bào chết nhẹ nhàng. Nó có sẵn trong nhiều công thức, bao gồm chất tẩy rửa, miếng đệm, khăn lau và toner, thường ở nồng độ 2%. Axit salicylic cũng ức chế tyrosinase và bảo vệ da chống lại các gốc tự do, có thể làm mờ vết thâm nám. Nó có sẵn không cần kê đơn dưới dạng bọt, kem và gel với nồng độ 10-15%.
+ Retinoids là một loại thuốc dùng ngoài da có nguồn gốc từ vitamin A . Chúng làm giảm sự đổi màu bằng cách tăng tốc độ thay đổi tế bào da và sản xuất collagen. Retinoids có sẵn mà không cần toa bác sĩ bao gồm retinol và adapalene.
Đọc thêm:
- Phân biệt bệnh viêm nang lông và mụn trứng cá
- 7 cách trị mụn bằng rau diếp cá dễ thực hiện
Để thay thế cho các phương pháp điều trị không kê đơn, vết thâm do mụn có thể được làm nhẹ bằng các biện pháp hoàn toàn tự nhiên.
+ Nước cốt chanh có thể kết hợp với nước hoặc nước ép cà chua và để trên da khoảng 15 - 20 phút, sau đó rửa sạch. Lặp lại mỗi ngày một lần cho đến khi vết thâm mụn giảm bớt.
+ Giấm táo có chứa axit axetic, có tác dụng làm sáng da bằng cách tẩy tế bào da chết lớp trên cùng. Sử dụng một phần giấm táo với ba phần nước và thoa lên vùng da có vết thâm. Để hỗn hợp khoảng 10-15 phút trước khi rửa mặt thật sạch.
+ Nha đam có chứa aloesin, một phân tử có tác dụng ức chế hoạt động của tyrosinase. Bạn có thể sử dụng gel của nó mới thu hoạch từ cây hoặc ở dạng sản phẩm ổn định trong thời hạn sử dụng. Bôi gel lên vết thâm hàng ngày. Không cần phải rửa lại nên sử dụng hàng ngày, mặc dù nó có thể làm mất nước trên da về lâu dài.
+ Mật ong kết hợp với sữa chua không đường theo tỉ lệ 1:2. Để hỗn hợp trên da khoảng 15-20 phút, sau đó rửa sạch. Mật ong có tính kháng khuẩn, điều trị viêm, sữa chua có chứa lactic acid, vitamin A, B1, B2, C, E làm mịn da, thúc đẩy quá trình trao đổi chất, giúp da trắng mịn hơn, giảm thâm mụn.
Đây là những phương pháp điều trị sẽ tẩy tế bào chết trên da hoặc tạo ra các vi sóng trong khu vực được điều trị để khuyến khích sự phát triển của tế bào khỏe mạnh.
+ Mặt nạ hóa học: Phương pháp điều trị này bao gồm việc thoa một dung dịch hóa học lên mặt để tẩy lớp tế bào chết trên cùng, để lộ làn da khỏe mạnh, không có sắc tố bên dưới. Trong trường hợp PIH nhẹ, một lần lột da bằng hóa chất có thể đủ để loại bỏ các đốm đen; nhiều sắc tố cứng đầu hơn có thể cần một loạt các lần lột để điều trị. Tẩy da chết hóa học thường sử dụng axit glycolic, salicylic hoặc lactic làm chất tẩy tế bào chết.
+ Mài da vi điểm (Microdermabrasion): Trong liệu pháp tái tạo bề mặt da này, một thiết bị cầm tay nhỏ sẽ làm sạch da bằng cách sử dụng đầu kim cương rung hoặc phun các tinh thể mịn. Nó tẩy tế bào chết ở lớp trên cùng của da, làm sáng vùng tăng sắc tố và cải thiện vẻ ngoài tổng thể của da.
Mài da vi điểm cũng có tác dụng tức thì, với kết quả đầy đủ sau 24 giờ. Tuy nhiên, đây là một phương pháp tương đối nhẹ nhàng và cần nhiều buổi điều trị trong vài tuần. Số buổi cần thiết tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết thâm do mụn; thông thường 4–6 là số buổi tiêu chuẩn.
+ Lăn kim vi điểm (microneedling): Quy trình này bao gồm một thiết bị lăn hoặc dập đâm xuyên qua da bằng những mũi kim siêu nhỏ. Lăn kim vi điểm điều trị các đốm đen bằng cách phá vỡ các cụm hắc tố và khuyến khích tái tạo tế bào da để tạo ra các mô mới khỏe mạnh, không bị nhiễm sắc tố. Kết quả phương pháp này có thể nhìn thấy sau 24-48 giờ, nhưng giống như mài da vi điểm, nó cần nhiều lần điều trị trong vài tháng để phá vỡ hoàn toàn các cụm melanin.
+ Phương pháp điều trị nhanh nhất để làm mờ vết thâm là lột da bằng hóa chất. Peel có tác dụng làm sáng da ngay lập tức, với kết quả đầy đủ sau khoảng ba ngày. Tuy nhiên bạn biết rồi đấy càng nhanh thì da của bạn càng yếu chính vì thế hãy chăm sóc da thật kỹ lưỡng sau peel da nhé.
Hiệu quả của bất kỳ phương pháp điều trị nào cũng phụ thuộc vào thói quen chăm sóc da của bạn. Trong khi điều trị PIH, hãy thoa kem chống nắng ít nhất 30 SPF mỗi ngày để ngăn các vết thâm sạm màu thêm do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Nguồn tham khảo:
Postinflammatory hyperpigmentation in acne: http://www.bioline.org.br/request?dv09248
Frequency and characteristics of acne-related post-inflammatory hyperpigmentation: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26813513/
Acne Dark Spots: How to Get Rid of Them: https://www.forhers.com/blog/acne-dark-spots-solutions
Handling Hyperpigmentation: https://www.acne.org/hyperpigmentation.html
9 Ways to Get Rid of Hyperpigmentation Caused by Acne: https://dermcollective.com/hyperpigmentation-acne-scars/