Ung thư lưỡi di căn là tên gọi chỉ giai đoạn của bệnh khi những tế bào ung thư lưỡi (khởi phát đầu tiên tại lưỡi) theo các con đường khác nhau như đường máu, đường bạch huyết và đường lân cận để di chuyển đến các cơ quan khác nhau trong cơ thể và tạo thành các khối tế bào ung thư mới tại đây.
Những khối u tạo thành do ung thư lưỡi di căn tại cơ quan bị di căn mang đầy đủ các tính chất của tế bào ung thư lưỡi ban đầu.
Do bệnh ung thư lưỡi thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lí khoang miệng thông thường do các triệu chứng biểu hiện không đặc trưng nên phần lớn bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh ung thư lưỡi khi đã có hiện tượng ung thư lưỡi di căn đến các cơ quan khác.
Nhìn chung, ung thư lưỡi có thể di căn đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể theo đường bạch huyết đường lân cận và đường máu. Tuy nhiên có một số cơ quan có tỉ lệ bị ung thư lưỡi di căn cao hơn hẳn và rất thường gặp trên lâm sàng như ung thư lưỡi di căn não, ung thư lưỡi di căn phổi, ung thư lưỡi di căn xương, và ung thư lưỡi di căn gan,....
Khi bệnh nhân bị ung thư lưỡi di căn, ngoài các triệu chứng gặp phải ở khu vực khoang miệng do ung thư lưỡi, tùy thuộc vào cơ quan mà ung thư lưỡi di căn đến bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng do khối u thứ phát gây tổn thương cơ quan di căn.
Chẳng hạn khi các khối u di căn đến xương sẽ gây nên tình trạng đau xương hay gãy xương bệnh lí, khi ung thư lưỡi di căn đến phổi có thể gây nên tình trạng đau tức ngực và khó thở do chèn ép hay hiện tượng chèn ép các tổ chức thần kinh tại não khi ung thư lưỡi di căn đến não,...
Cho đến hiện nay, ung thư lưỡi khi đã di căn vẫn chưa có biện pháp điều trị dứt điểm hoàn toàn bệnh.
Các phương pháp được sử dụng để điều trị ung thư lưỡi đã di căn cho bệnh nhân chỉ có thể giúp bệnh nhân kéo dài cuộc sống và giảm nhẹ triệu chứng nhằm cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân bị ung thư lưỡi di căn.
Theo con số thống kê đã cho thấy, chữa ung thư lưỡi càng muộn tỉ lệ sống sót của bệnh nhân càng giảm xuống. Nếu như khi bệnh nhân chữa ung thư lưỡi ở giai đoạn đầu khi khối u còn khu trú bệnh nhân có tỉ lệ sống lên đến 78%, khi muộn hơn tỉ lệ này giảm xuống còn khoảng hơn 63%, và khi bệnh đã di căn tỉ lệ này sẽ chỉ còn 36%.
Nhìn chung các phương pháp được sử dụng để điều trị ung thư lưỡi di căn cũng tương tự như điều trị các loại ung thư khác bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị.
- Phẫu thuật: Khi ung thư lưỡi đã ở giai đoạn nặng và có hiện tượng di căn, phẫu thuật được xem xét sử dụng kết hợp với một số phương pháp khác để đem lại hiệu quả cao nhất. Khi có chảy máu nhiều xảy ra, có thể thực hiện chèn gác hoặc thắt động mạch cảnh ngoài.
- Xạ trị: Xạ trị là một phương pháp hiệu quả trong điều trị ung thư lưỡi di căn. Dưới tác dụng của tia xạ không chỉ khiến các khối tế bào ung thư nguyên phát tại lưỡi bị teo nhỏ mà cũng khiến các khối u ung thư lưỡi di căn tại các cơ quan giảm kích thước.
Ngoài ra, xạ trị ung thư lưỡi di căn cũng có tác dụng tiêu diệt các tế bào còn sót sau điều trị bằng phẫu thuật.
- Hóa trị: Các loại hóa chất sử dụng khi điều trị ung thư lưỡi di căn cũng có khả năng tiêu diệt tế bào ung thư khiến khối u nhỏ đi hoặc tiêu diệt các tế bào còn sót sau phẫu thuật. Hóa chất được sử dụng cho bệnh nhân ung thư lưỡi di căn có thể được đưa vào theo đường toàn thân hoặc tại chỗ thông qua động mạch lưỡi.
Có thể thấy, ung thư lưỡi khi đến giai đoạn nặng có thể di căn đến nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể và việc điều trị ung thư lưỡi di căn để tăng khả năng sống sót cho bệnh nhân là không dễ. Vì thế, bệnh nhân nên thường xuyên thăm khám định kỳ và thăm khám ngay khi có các bất thường nghi ngờ ung thư lưỡi để điều trị bệnh từ giai đoạn sớm ngăn ngừa khả năng di căn.