Khi nói đến thực phẩm chống viêm tự nhiên bạn cần hiểu rằng, viêm là cơ chế cơ thể bạn tự bảo vệ khỏi các nhiễm trùng và tổn thương. Nhưng mặt khác viêm mãn tính có thể dẫn tới nhiều nguy cơ bệnh tật (1, 2). Chẳng hạn như căng thẳng hay mức độ vận động ít, tiêu thụ các thực phẩm tăng nguy cơ viêm nhiễm có thể làm cho khả năng này thậm chí còn lớn hơn.
Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một số loại thực phẩm chống viêm tự nhiên có thể giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm mãn tính.
Đầu tiên khi nói tới các thực phẩm giảm nguy cơ viêm nhiễm chính là quả mọng. Chúng chứa nhiều chất xơ, vitamin và các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Có hàng chục loại quả mọng tốt cho sức khỏe trong đó có các loại phổ biến bao gồm dâu tây, việt quất, mâm xôi, dâu tằm,...
Quả mọng có chứa một chất chống oxy hóa gọi là anthocyanins. Các hợp chất này có tác dụng chống viêm tự nhiên từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính (3, 4, 5, 6).
Trong một nghiên cứu trên 25 người trưởng thành ăn việt quất mỗi ngày cho thấy họ sản sinh ra nhiều tế bào NK đáng kể hơn so với người không ăn. Tế bào NK được biết đến là một tế bào giúp hệ miễn dịch của bạn được hoạt động bình thường (6, 7).
Một nghiên cứu khác cũng cho thấy, người trưởng thành thừa cân ăn dâu tây thường xuyên có mức độ viêm liên quan tới bệnh tim thấp hơn so với người không ăn (8, 9).
Cá béo là nguồn cung cấp protein dồi dào và axit béo omega-3 chuỗi dài axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA).
Mặc dù tất cả các loại cá đều chứa một số axit béo omega-3, nhưng những loại cá béo này là một trong những nguồn tốt nhất:
- Cá hồi
- Cá mòi
- Cá trích
- Cá thu
- Cá cơm
EPA và DHA giúp giảm viêm, có thể dẫn đến hội chứng chuyển hóa, bệnh tim, tiểu đường và bệnh thận (10, 11, 12, 13). Cơ thể bạn chuyển hóa các axit béo này thành các hợp chất có vai trò phân giải và bảo vệ hệ miễn dịch cũng như kháng viêm tự nhiên (14).
Đọc thêm:
+ Có bầu ăn mực được không? Lưu ý gì khi bà bầu ăn mực để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé?
+ Mắc bệnh viêm họng có nên ăn hải sản không?
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người ăn cá hồi hoặc các thực phẩm bổ sung EPA và DHA đã giảm được protein phản ứng C, là một loại glycoprotein sản xuất tại gan. Protein này bình thường không được sản xuất. Chỉ khi cơ thể bị viêm kích thích, mô cơ thể bị phá hủy thì CRP mới được sản xuất vào trong huyết thanh (15, 16).
Tuy nhiên, trong một nghiên cứu, những người có nhịp tim không đều dùng EPA và DHA hàng ngày không có sự khác biệt về dấu hiệu viêm so với những người dùng giả dược (17).
Bông cải xanh đã quá quen thuộc với danh sách thực phẩm chống viêm tự nhiên nhờ vào việc vô cùng bổ dưỡng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn các loại rau họ cải như cải tí hon Brussels, cải xoăn, bông cải xanh có liên quan tới việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim và bệnh ung thư (18, 19). Điều này có thể liên quan tới tác dụng chống viêm của các chất chống oxy hóa trong bông cải như sulforaphane.
Sulforaphane hoạt động chống lại viêm nhiễm bằng cách giảm nồng độ cytoline và kappa B trong cơ thể bạn (20, 21, 22, 23).
Quả bơ có chứa nhiều kali, maige, chất xơ và chất béo không bão hòa đơn tốt cho tim mạch (24, 25). Ngoài ra carotenoid và tocopherols trong quả bơ cũng có liên quan tới tác dụng giảm nguy cơ ung thư (26, 27, 28). Bên cạnh đó, một hợp chất khác trong quả bơ có thể làm giảm chứng viêm ở các tế bào da mới hình thành (28, 29).
Trong một nghiên cứu bao gồm 51 người lớn thừa cân, những người ăn bơ trong 12 tuần đã giảm các dấu hiệu viêm interleukin 1 beta (IL-1β) và CRP (30).
Trà xanh được biết đến là một trong những thức uống lành mạnh. Uống trà xanh có liên quan tới việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư, Alzheimer, béo phì và các bệnh khác (31, 32, 33, 34). Các tác dụng này là nhờ epigallocatechin-3-gallate (EGCG) trong trà xanh có đặc tính chống oxy hóa và là thực phẩm chống viêm tự nhiên.
EGCG ức chế tình trạng viêm bằng cách giảm sản xuất cytokine gây viêm và phá hỏng các axit béo trong tế bào của bạn (31, 32, 35).
Ớt chuông và ớt sừng chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa có tác dụng chống viêm mạnh mẽ (36, 37, 38, 39). Cụ thể, với ớt chuông, quercetin trong chúng có thể giảm viêm liên quan tới các bệnh mãn tính như tiểu đường (36, 40). Axit sinapic và axit ferulic trong ớt sừng giúp giảm viêm và hỗ trợ quá trình lão hóa do tuổi tác lành mạnh hơn (41, 42, 43).
Nấm cục, nấm portobello và nấm đông cô ít calo và giàu selen, đồng và tất cả các loại vitamin B cùng phenol và các chất chống oxy hóa kháng giúp tăng khả năng kháng viêm mạnh mẽ (44, 45, 46, 47).
Khi nhắc tới thực phẩm chống viêm tự nhiên không thể bỏ qua nho. Nho chứa anthocyanins, có tác dụng giảm viêm. Ngoài ra, chúng có thể làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh, bao gồm bệnh tim, tiểu đường, béo phì, Alzheimer và rối loạn mắt (48, 49, 50, 51).
Nho cũng là một trong những nguồn cung cấp resveratrol tốt nhất - một hợp chất chống oxy hóa khác có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu cho thấy resveratrol có thể bảo vệ tim chống lại chứng viêm. Trong một nghiên cứu trên 60 người bị suy tim, những người tiêu thụ hai viên nang 50 mg resveratrol mỗi ngày trong 3 tháng đã giảm các dấu hiệu gen viêm, bao gồm interleukin 6 (IL-6) (52, 53).
Một nghiên cứu cũ hơn từ năm 2012 cho thấy những người trưởng thành ăn chiết xuất nho hàng ngày có mức độ adiponectin tăng lên. Mức độ thấp của hormone này có liên quan đến tăng cân và tăng nguy cơ ung thư (52, 54).
Nghệ chứa nhiều curcumin - một hợp chất chống viêm mạnh mẽ (55, 56, 57, 58). Nghiên cứu đã chỉ ra rằng curcumin trong nghệ có tác dụng giảm viêm có liên quan tới các bệnh viêm khớp, tiểu đường và bệnh khác (58, 59, 60).
Đọc thêm: Uống tinh bột nghệ có tác dụng gì? Những lưu ý khi sử dụng tinh bột nghệ
Trong một nghiên cứu thì những người mắc hội chứng chuyển hóa khi tiêu thụ 1g curcumin mỗi ngày kết hợp với piperine từ hạt tiêu đen có thể giảm đáng kể CRP của chứng viêm (58, 59). Chất bổ sung curcumin thường được kết hợp với piperine, có thể thúc đẩy sự hấp thụ curcumin lên 2.000% (58). Tuy nhiên tác động về mức liều lượng của nghệ tác động tới các dấu hiệu viêm như thế nào vẫn cần thêm các nghiên cứu sâu hơn mới có thể kết luận chính thức (61).
Dầu olive nguyên chất là một trong những loại chất béo lành mạnh nhất. Chúng giàu chất béo không bão hòa đơn và là thành phần chính của chế độ ăn Địa Trung Hải đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng dầu olive nguyên chất trong chế độ ăn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư não và các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác (62, 63, 64, 65). Trong một nghiên cứu về chế độ ăn Địa Trung Hải, CRP và một số dấu hiệu viêm khác giảm đáng kể ở những người tiêu thụ 1,7 ounce (50 mL) dầu ô liu mỗi ngày trong 12 tháng (65).
Flavanols chịu trách nhiệm về tác dụng chống viêm của sô cô la và giúp giữ cho các tế bào nội mô lót động mạch của bạn khỏe mạnh. Trong một nghiên cứu nhỏ, những người tiêu thụ 350 mg flavanols ca cao hai lần mỗi ngày đã cải thiện chức năng mạch máu sau 2 tuần (66).
Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu chất lượng cao về sô cô la và các thành phần của nó. Trong khi đó, bạn không nên chọn sô cô la đen chứa ít nhất 70% ca cao - một tỷ lệ lớn hơn thậm chí còn tốt hơn - để có được những lợi ích chống viêm (67, 68, 69).
Cà chua chứa nhiều vitamin C, kali và lycopene, một chất chống oxy hóa có đặc tính chống viêm ấn tượng (70, 71, 72, 73). Lycopene có thể đặc biệt có lợi cho việc giảm các hợp chất gây viêm liên quan đến một số loại ung thư (74, 75, 76).
Lưu ý rằng nấu cà chua trong dầu ô liu có thể giúp bạn hấp thụ nhiều hơn hàm lượng lycopene của chúng. Đó là bởi vì lycopene là một carotenoid - chất dinh dưỡng này được hấp thụ tốt hơn với một nguồn chất béo (77).
Ngoài việc bổ sung chế độ ăn uống của bạn với các thực phẩm chống viêm tự nhiên bổ dưỡng, điều quan trọng là hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm có thể thúc đẩy viêm như thực phẩm chế biến nhanh, carbs tinh chế, thực phẩm chiên rán, các loại đồ uống nhiều đường hay các chất béo chuyển hóa,...
Nguồn dịch: 13 of the Most Anti-Inflammatory Foods You Can Eat