10+ tác dụng của cây mã đề đối với sức khỏe

1. Cây mã đề là gì?

Theo đông y thì cây mã đề có tên gọi khác là Mã tiền xá, Xa tiền thảo. Theo tên khoa học thì loài cây này có tên là Plantago asiatica L, họ Plantaginaceae. Còn trong dân gian, người xưa kể rằng vì loài cây thường mọc hoang ở những vết chân ngựa kéo xe nên đặt tên là mã đề.

Đây là loài thực vật tự nhiên vừa có tác dụng làm thực phẩm vừa có tác dụng chữa bệnh vô cùng hiệu quả.

2. Đặc điểm của cây mã đề

Cây mã đề chỉ cao khoảng từ 10-15cm, lá mã đề có cuống dài hình thìa hay hình trứng. Cây thường ra hoa vào mùa hè từ tháng 4 đến tháng 8 cụm hoa được gọi là bông cao tới 40-50cm. Khi bông mã đề già thì có hạt rất nhỏ hình bầu dục hơi dẹp chỉ nhỏ như hạt kê có màu nâu hoặc tím đen bóng.

3. Thành phần dinh dưỡng có trong cây mã đề

Theo y học hiện đại, trong cây mã đề có nhiều hoạt chất có giá trị cao. Cụ thể là các chất dinh dưỡng như beta carotene, vitamin C và K, canxi và các chất như glucose. Trong đó:

+ Beta carotene có khả năng tăng cường thị lực, ngăn ngừa và chống lại ung thư.

+ Canxi giúp xương chắc khỏe và là một yếu tố cần thiết cho sức khỏe của hệ thần kinh.

+ Vitamin C làm giảm căng thẳng và cũng có khả năng chống lại ung thư, tăng cường sức đề kháng.

+ Còn vitamin K là một chất cần thiết cho máu.

4. Tác dụng của cây mã đề đối với sức khỏe

Cây mã đề có nhiều công dụng quý. Mã đề có công dụng nổi bật nhất là thông tiểu nên từ xưa đến nay người dân thường dùng loại cây này nấu nước uống nhằm lợi tiểu, giải độc cơ thể. Tuy nhiên, ít người biết rằng mã đề còn được sử dụng chữa rất nhiều loại bệnh về thận và đường tiết niệu bởi có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây mã đề đặc biệt là phần lá có tác dụng lợi tiểu, tăng thải trừ urê, acid uric và muối trong thận.

Theo Đông y, mã đề có vị ngọt, tính lạnh. Mã đề có nhiều tác dụng như: làm ngưng chảy máu cam, làm mát máu, giúp khử nhiệt, hạn chế tiểu tắc nghẽn, làm sáng mắt, giúp thông mồ hôi, làm sạch phong nhiệt tại gan, phổi, chữa chứng thấp nhiệt ở bàng quang, lợi tiểu tiện...

Dưới đây là một số bài thuốc có sử dụng cây mã đề giúp hỗ trợ điều trị các chứng bệnh:

· Chữa trị bệnh viêm đường tiết niệu: Sắc tất cả các nguyên liệu sau đây cùng nhau lá mã đề khô 20g, bồ công anh 20g, kim tiền thảo 20g, cỏ nhọ nồi 15g, 10g cam thảo, 15g rễ cỏ tranh. Uống liên tục trong 15 ngày sẽ thấy có hiệu quả.

· Trị sỏi thận, sỏi bàng quang: Đun 700ml nước với 30g mã đề, 30g ngư tinh thảo, 30g kim tiền thảo. Để thật nhỏ lửa, đun cho tới khi các dưỡng chất ngấm ra thuốc thì tắt bếp. 1 ngày nên sử dụng 2 lần. Kiên trì uống liên tục hàng ngày để trị bệnh.

· Chữa viêm bàng quang: Đun 1 lít nước cùng với 1 nắm lá mã đề tươi hoặc 300g cây mã đề khô, để nhỏ lửa cho tới khi chỉ còn khoảng 400ml thì dừng lại. Chia làm 3 bữa trong ngày để uống. Kiên trì áp dụng để thấy được hiệu quả của dược liệu.

Hoặc Sắc 700ml nước cùng với 12g mỗi loại (mã đề, phục linh, hoàng liên, hoàng bá, rễ cỏ tranh) và 8g mỗi loại (bán hạ chế, hoạt trạch, trư kinh, mộc thông), đun nhỏ lửa cho tới khi chỉ còn khoảng 300ml thì tắt bếp. Sử dụng trong ngày chia từ 2-3 lần.

· Trị bệnh tiêu chảy: Sắc lá mã đề, nhọ nồi, rau má mỗi vị 30g. Sắc đến khi đặc 1 chút thì dừng lại, để nguội rồi uống.

· Trị táo bón, kiết lỵ: Nấu nước uống cùng 25g bông mã đề, mướp đắng thì tình trạng đi nặng sẽ không còn nữa. Hoặc cũng có thể lấy cây mã đề tươi nấu cháo cũng sẽ giúp đi ngoài dễ dàng.

· Trị bệnh gan: Sắc nước hoặc pha trà 20-30g lá mã đề khô uống mỗi sáng. Uống hàng ngày sẽ giúp gan giải độc và thanh lọc cơ thể.

· Điều trị phù thũng: Đun 1 lít nước với 30g mã đề, 20g phục linh bì, 20g vỏ bí xanh, 15g đại phúc bì, đun còn khoảng 300ml thì tắt bếp. Chia làm 2-3 lần uống trong ngày. Nên sử dụng thường xuyên.

· Trị ho, tiêu đờm: Lấy 1 nắm mã đề tươi hoặc đã bào chế khô sắc cùng với 600ml nước, đun sôi sau đó để lửa nhỏ khoảng 20-25 phút thì tắt bếp. Chắt lấy nước uống trong ngày.

Hoặc tương tự dùng 10g thân mã đề khô, 2g cam thảo, 2g cát cánh đun với 600ml nước. Đun sôi sau đó để nhỏ lửa khoảng 20 phút thì tắt bếp và sử dụng. Cũng uống trong ngày có thể chia làm 2-3 lần. Sử dụng đều cho đến khi tình trạng ho khỏi hẳn.

· Chữa rắn cắn: Nhai ngọn mã đề tươi cho nát ra, sau đó lấy bã mã đề đắp lên vết thương. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ có thể sơ cứu cơ bản trong tình thế cấp bách. Sau đó hãy đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế để kiểm tra.

· Trị nám: Đun 400ml nước với một nắm lá mã đề tươi hoặc 15g – 20g dược liệu khô đun nhỏ lửa trong vòng 30 phút rồi tắt bếp. Chắt lấy nước uống trong ngày.

Đọc thêm: 

 - Tác dụng của tỏi ngâm giấm và những lưu ý cần biết về sức khỏe 

- 8+ công dụng của hạt é đối với sức khỏe và trị bệnh

Lưu ý:

- Trẻ em dưới 3 tuổi không được sử dụng những bài thuốc từ mã đề.

- Không được phép tự ý kết hợp mã đề với thuốc Tây hay những dược liệu khác khi chưa có chỉ định của các chuyên gia.

- Không nên sử dụng rượu bia hay các chất kích thích trong quá trình điều trị bằng mã đề.

- Hạn chế sử dụng nước mã đề vào buổi tối để tránh đi tiểu nhiều lần vào ban đêm.

- Phụ nữ đang thời kỳ mang thai đặc biệt trong 3 tháng đầu không sử dụng nước mã đề, nguyên nhân là do chúng có thể dẫn đến sảy thai.

- Tuyệt đối không sử dụng nước mã đề với những người thận yếu hay suy thận mãn tính bởi những người này chức năng lọc của thận đã không còn hoạt động tốt. Việc sử dụng mã đề chỉ làm tình trạng của bệnh nhân ngày càng nặng hơn.

Trên đây là những hiểu biết về cây mã đề cũng như công dụng của loại cây này. Hi vọng bạn đọc đã có thể hiểu rõ hơn về những tác dụng tuyệt vời mà cây mã đề mang lại cho sức khỏe của chúng ta.