Người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên ăn gì?

Viêm loét dạ dày - tá tràng là một căn bệnh phổ biến ở Việt Nam. Trong những năm gần đây, bệnh viêm loét dạ dày tá tràng chiếm khoảng 26% và thường đứng đầu trong các bệnh về đường tiêu hóa. Cơ chế bệnh sinh chủ yếu là tăng tiết axit dạ dày.

Một chế độ ăn uống hợp lý và khoa học sẽ giúp làm giảm tiết axit, giảm tác dụng của axit dạ dày tiết ra lên niêm mạc dạ dày, hạn chế hoặc loại bỏ những kích thích có hại cho niêm mạc và vùng tổn thương. Vậy khi xây dựng thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng cần lưu ý những gì?

1. Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, khối lượng thức ăn và sự nhai nghiền nhỏ thức ăn trước khi nuốt vào dạ dày là rất quan trọng cho quá trình tiêu hóa và sự hấp thu thức ăn ở ruột non. Khi xây dựng thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng, có một số nguyên tắc bạn cần ghi nhớ để bệnh nhân có thể tiêu hóa, hấp thu thức ăn có hiệu quả:

- Không nên dùng các thực phẩm ăn sống mà cần nấu chín, ninh nhừ thức ăn.

- Ăn chậm, nhai kỹ thức ăn.

- Không ăn quá no một lúc mà chia thành nhiều bữa (4-5 bữa/ngày), việc ăn nhiều bữa có tác dụng trung hòa acid, mỗi bữa nên ăn nhẹ để khỏi gây căng dạ dày vì căng dạ dày dễ kích thích tiết nhiều axit.

- Không nên ăn quá nhiều canh trong bữa cơm.

- Khi ăn xong cần nghỉ ngơi, không lao động nặng hoặc chạy nhảy ngay.

Người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên ăn đồ ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp (Ảnh: Internet)

2. Người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên ăn gì?

Những thực phẩm có lợi cho sức khỏe người bệnh nên bổ sung vào thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng gồm có:

2.1. Thực phẩm giàu đạm

Các thực phẩm giàu đạm như thịt, cá nạc... có trong thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng nên được chế biến bằng cách luộc, hấp hoặc om để người bệnh dễ hấp thu được các chất dinh dưỡng.

Bổ sung các thực phẩm giàu đạm vào thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày (Ảnh: Internet)

2.2. Sữa, trứng 

Sữa và trứng có tác dụng đệm trung hòa axit trong dạ dày. Người bệnh có thể dùng sữa hộp, bơ, pho mát...

Sữa và trứng giúp trung hòa axit trong dạ dày. (Ảnh: Internet)

2.3. Rau xanh

Rau xanh là thực phẩm không thể thiếu trong thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng. Các loại rau củ cho người bệnh nên dùng rau non đem luộc hoặc nấu dạng súp chứ không nên ăn sống.

2.4. Tinh bột 

Những thực phẩm giàu tinh bột và ít mùi vị như cơm nát, cơm nếp nát, bánh mỳ, các loại khoai củ, cháo... cũng rất tốt và lành cho người bệnh viêm loét dạ dày tá tràng.

Trong thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng cần có thực phẩm giàu tinh bột như cơm, bánh mỳ... (Ảnh: Internet)

3. Người bị viêm loét dạ dày tá tràng cần hạn chế ăn gì?

Bên cạnh các loại thực phẩm nên đưa vào danh sách thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng, người bệnh cũng cần chú ý không nên ăn hoặc hạn chế ăn các thức ăn sau:

- Thức ăn nhiều mùi vị, chất thơm như thịt quay, rán, nướng, thịt ướp muối, cá ướp muối và những thức ăn chiên rán, xào nhiều dầu mỡ.

- Các loại thịt nguội chế biến sẵn như dăm bông, lạp xường, xúc xích và các loại nước sốt, nước thịt cá đậm đặc.

- Các thức ăn cứng hoặc dai gây cọ sát niêm mạc dạ dày như thịt nhiều gân, sụn, rau có nhiều xơ già, quả sống…

- Dấm tỏi, tiêu, ớt, dưa cà muối chua, hành muối.

- Trái cây chua, đu đủ chín, chuối tiêu...

- Sữa chua.

- Cà phê, chè đặc, rượu, bia, thuốc lá.

Người bị viêm loét dạ dày tá tràng tuyệt đối không ăn các đồ ăn lên men như dưa muối, cà muối chua (Ảnh: Internet)

Đọc thêm:

- Những thói quen không ngờ ở công sở gây viêm loét dạ dày

- 12 loại thức ăn tốt cho dạ dày, vừa tốt vừa bổ

- Biến chứng thủng ổ loét dạ dày

4. Một số lưu ý khi chế biến thức ăn cho bệnh nhân viêm loét dạ dày tá tràng

Song song với việc cân nhắc, lựa chọn kĩ lưỡng các thực phẩm đưa vào thực đơn cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng, có một số lưu ý nhỏ khi chế biến thức ăn cho người bệnh.

4.1. Phương pháp chế biến

Các loại thực phẩm khi nấu nên thái nhỏ, nghiền nát hoặc xay để làm giảm sự kích thích bài tiết dịch vị và vận chuyển thức ăn qua dạ dày của người bệnh một cách dễ dàng, nhanh chóng.

Khi chế biến món ăn cho người bệnh viêm loét dạ dày, bạn nên thái nhỏ hoặc nghiền nát nguyên liệu để người bệnh dễ tiêu hóa thức ăn (Ảnh: Internet)

4.2. Nhiệt độ thức ăn

Có thể bạn chưa biết nhiệt độ thức ăn cũng ảnh hưởng đến kích thích dạ dày đấy nhé. Chẳng hạn khi thức ăn quá lạnh được đưa vào dạ dày sẽ làm co bóp mạnh cơ dạ dày, thức ăn quá nóng thì lại làm cho niêm mạc dạ dày xung huyết và co bóp mạnh hơn. Chính vì vậy, nhiệt độ thích hợp để thức ăn dễ tiêu hóa và hấp thu nên là 40-50 độ C.

Nhiệt độ thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh đều không tốt cho các vết thương ở dạ dày (Ảnh: Internet)

4.3. Nồng độ thức ăn

Nồng độ thức ăn cũng ảnh hưởng tới tiêu hóa. Nếu thức ăn đặc quá thì các men tiêu hóa không thấm được hết vào thức ăn, mà thức ăn quá lỏng thì men tiêu hóa bị pha loãng và sự tiêu hóa sẽ kém đi. Do vậy mà thức ăn sẽ được tiêu hóa tốt nhất khi trong bữa ăn bạn chỉ uống 100 – 200ml nước. Trường hợp bị tiêu chảy, mồ hôi nhiều có thể uống nhiều hơn nhưng nên uống ngoài bữa ăn.

5. Thực đơn mẫu cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng

Giá trị dinh dưỡng của thực đơn mẫu dưới đây: 

- Năng lượng: 1800-2100 Kcal

- Protein chiếm 12,5% 

- Lipid chiếm 14% 

- Glucid chiếm 73,5%

Lưu ý cần tiết chế dinh dưỡng theo triệu chứng lâm sàng của người bệnh.