Mâu thuẫn nội tâm và mối liên hệ với trầm cảm

Mâu thuẫn nội tâm và mối liên hệ với trầm cảm
Trầm cảm được coi là căn bệnh xã hội hiện đại khi có quá nhiều áp lực xảy đến mỗi ngày với chúng ta. Những áp lực đó khiến bên trong các cá nhân diễn ra quá trình mâu thuẫn nội tâm dẫn tới chán nản và lâu dần thành trầm cảm.

1. Mâu thuẫn nội tâm là gì?

Mâu thuẫn nội tâm như tên gọi của nó xuất phát từ những trải nghiệm đối lập nhau. Trải nghiệm đó bao gồm niềm tin tâm lý (psychological beliefs), mong muốn (desires), cơn bốc đồng (impulse) và những cảm xúc (feelings).

Trong tâm lý học, mâu thuẫn nội tâm thường được nhắc nhiều nhất là tình trạng "xung đột nhận thức", nói cách khác là hiện tượng có nhiều suy nghĩ, niềm tin và thái độ mâu thuẫn cùng tồn tại bên trong tâm trí một cá thể nào đó. Chúng sẽ luôn đấu tranh để tìm ra một hướng đi, hướng quyết định cuối cùng.

Mâu thuẫn nội tâm và mối liên hệ với trầm cảm - Ảnh 1.

Mâu thuẫn nội tâm có thể xảy đến bất cứ lúc nào trong cuộc sống hàng ngày (Ảnh: Internet)

Mâu thuẫn nội tâm xảy ra mỗi giờ, mỗi phút và ở mọi sự kiện, mọi thời điểm của cuộc sống hàng ngày với bất kỳ chủ đề nào, chẳng hạn như những mối quan hệ, cam kết công việc, niềm tin tôn giáo, quan niệm đạo đức, và tư tưởng xã hội.

Với các bệnh nhân trầm cảm, trầm cảm theo mùa, mẫu thuẫn nội tâm xảy ra kèm theo các cảm giác như chán nản, muốn buông bỏ, mệt mỏi với cuộc sống. 

Đọc thêm:

Mẹ bầu có biết về trầm cảm sau sinh?

Cảnh báo dấu hiệu trầm cảm sau sinh bạn tuyệt đối không nên bỏ qua

2. Tại sao bên trong chúng ta lại có mâu thuẫn nội tâm?

Thực chất mâu thuẫn nội tâm là vấn đề xuất phát từ trái tim và lý trí bất đồng.

Viện HeartMath từng công bố kết quả nghiên cứu cho thấy bên trong trái tim của mỗi người có chứa một loại trí thông minh trực giác vô cùng đặc biệt. Nếu chúng ta bị nuôi dưỡng trong môi trường xã hội bị trí óc chế ngự, chúng ta sẽ bối rối, mất kiếm soát vì trái tim vướng mắc vào các vấn đề.

Bản thân trái tim có những quyết định phi tuyến tính, tinh tế và trừu tượng, không hề theo bất kỳ logic hay quy luật nào. Nhưng chính những điều đó lại là sự thông minh của riêng chúng. Không có công thức hay bất cứ quy luật nào được gắn cho trí thông minh của trái tim: Nó phụ thuộc vào chúng ta để làm hài hòa tiếng nói bên trong, cái mà làm cho chúng ta rối loạn quá nhiều.

Mâu thuẫn nội tâm và mối liên hệ với trầm cảm - Ảnh 2.

Ảnh: Internet

Trí thông minh lý trí là những cái giúp cho chúng ta có những kết cấu, định hướng và ứng dụng thực tiễn. Nhưng trí thông minh trái tim là hơi thở của cuộc sống và chân lý xuyến suốt những chuyến hành trình sống của chúng ta. Nếu không nghe theo trái tim, chúng ta sẽ sống một cuộc sống tầm thường, không hoàn thiện và không thật. Nhưng nếu không nghe theo lý trí, chúng ta sẽ sống trong sự hỗn loạn tột cùng.

Như chúng ta có thể thấy, cân bằng là điều cần thiết. Chúng ta cần lắng nghe theo cả trái tim và lý trí. Nhưng thông thường, chúng ta có xu hướng đánh giá cao cái này hơn cái khác. Chính điều này đã tạo nên những mâu thuẫn nội tâm trong chúng ta.

Vậy thì, tại sao mâu thuẫn nội tâm diễn ra? Nó xảy ra vì chúng ta thiếu sự trấn tĩnh và cân bằng giữa trái tim và lý trí. Trái tim nói một đằng, nhưng lý trí đi một nẻo: và cả tiếng la hét với cường độ mạnh. Khi hành động của chúng ta không khớp với những giá trị của chúng ta, kết quả không thể tránh được là một cảm giác buồn phiền, thậm chí xấu hổ. Vậy, chúng ta nên nghe cái gì, khi nào và tại sao? Câu trả lời rất khó để đưa ra vì chẳng có một minh chứng nào cụ thể cho việc tuân theo cái gì là tốt hơn cả.

Mâu thuẫn nội tâm và mối liên hệ với trầm cảm - Ảnh 3.

Ảnh: Internet

3. Mâu thuẫn nội tâm xuất phát từ đâu?

Chúng ta trải qua mâu thuẫn nội tâm với rất nhiều lý do. Thông thường, không có nguyên nhân riêng rẽ hay khởi nguồn nào, nhưng có nhiều yếu tố, bao gồm:

- Những niềm tin và phép tắc chúng ta được truyền dạy lại từ bố mẹ. 

- Những niềm tin tôn giáo, giáo điều hoặc tín ngưỡng chúng ta được truyền bá để tin theo. 

- Những giá trị và quan niệm xã hội chúng ta chấp nhận nuôi dưỡng.

Khá đơn giản. Chúng ta có càng nhiều niềm tin, quan niệm, kỳ vọng và khao khát thuộc về tinh thần, chúng ta càng có khả năng phải chịu đựng sự mâu thuẫn nội tâm.

Chính những mâu thuẫn nội tâm mà con người dần rơi vào cảm giác thất vọng, chán nản chính mình vì không thể làm mọi thứ được như kỳ vọng. Sự bất mãn đến từ bên trong khiến tâm trí hình thành nên một cảm giác buồn bã, không tha thiết với bất kỳ thứ gì, đau khổ với những lựa chọn của mình. 

Hệ quả của quá trình mâu thuẫn nội tâm đó là các căn bệnh về tâm lý như trầm cảm, căng thẳng,..và tâm thần như thần kinh, rối loạn hành vi,...

Như vậy, mâu thuẫn nội tâm là một hiện tượng thường thấy và quen thuộc với tất cả mọi người vì ai cũng sẽ phải trải qua ít nhất một lần. Tuy nhiên đây chính là mầm mống cho các hệ lụy về tâm lý, tâm thần nếu không kịp thời xử lý và giải quyết dứt điểm. 

Tác giả: Phương Thuận