Chuyên gia chỉ ra 10 giải pháp phòng bệnh mùa mưa lũ

Sau nhiều ngày chìm trong cơn lũ lịch sử, miền Trung được dự báo sẽ tiếp tục phải đối diện với trận lũ mới, khiến nhiều người dân Việt Nam không khỏi xót xa cho mảnh đất phải hứng chịu nhiều đau thương của thiên tai này.

Mới đây, BS. Trần Quốc Khánh (BV Việt Đức) đã chia sẻ một số thông tin liên quan đến sức khỏe nhằm giúp đỡ người dân miền Trung cùng vượt qua trận lũ lịch sử này.

Cụ thể, thông qua bài viết này, mọi người không chỉ nắm được các loại bệnh dễ mắc phải cùng các giải pháp phòng trị bệnh cho người dân đang sinh sống tại nơi đây mà còn biết thêm các lưu ý dành cho những người cứu trợ, giúp đỡ bà con miền Trung.

1. Các loại bệnh thường gặp trong mùa lũ :

Thông thường, trong và sau mỗi trận lũ, có vô số vi sinh vật từ đất, bụi, rác thải, đặc biệt là chất thải bệnh viện, nhà vệ sinh, xác chết động vật... làm ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân.

Theo BS. Trần Quốc Khánh, thực tế đã chứng minh rằng, ở các vùng sau mưa lũ, bà con bị rất nhiều các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, bệnh ngoài da và bệnh đau mắt, thậm chí ở một số nơi còn có thể phát triển thành ổ dịch về một số loại bệnh, khiến cuộc sống của người dân càng thêm khó khăn.

Trong đó, BS. Trần Quốc Khánh cảnh báo một số bệnh thường gặp cụ thể như:

- Bệnh đường ruột: Loại bệnh hay gặp nhất trong và sau mưa lũ chính là tiêu chảy cấp tính với nguyên nhân đầu bảng là do vi khuẩn tả (Vibrio cholera), sau đó là vi khuẩn thương hàn, lỵ amip, lỵ Shigella, Rota virus…

Các bệnh về đường tiêu hóa cũng chính là loại bệnh được các chuyên gia đặc biệt lưu ý. Trong đó, bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa thường gặp, bao gồm: Tiêu chảy do vi khuẩn E. coli, tả, lỵ, thương hàn, bệnh viêm gan A. Bệnh xuất hiện do sử dụng nguồn nước không hợp vệ sinh, thực phẩm bị ô nhiễm.

- Bệnh số vàng da chảy máu (xuất huyết): Nguyên nhân là do vi khuẩn Leptospira gây ra. Chuột đào thải loại vi khuẩn này theo nước tiêu ra ngoài môi trường rồi trôi vào dòng nước. Vì vậy, khi mọi người lội trong nước quá lâu sẽ khiến vi khuẩn Leptospira dễ dàng chui qua da và niêm mạc vào trong cơ thể, gây bệnh cho con người. 

- Bệnh đau mắt đỏ (Viêm kết mạc): Virus Adeno là nguyên nhân gây ra căn bệnh này. Bởi, khi lũ lụt kéo đến, nguồn nước sinh hoạt sẽ bị ô nhiễm theo. Loại virus này có thể tổn tại trên bề mặt của các vật dụng gia đình tới 35 ngày. Con đường lây bệnh chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với gỉ mắt của bệnh nhân, thông qua bàn tay hoặc các vật dụng trung gian như khăn mặt, chậu rửa, cốc chén, đồ chơi, chăn gối... chưa được vệ sinh sạch sẽ.

Để phòng tránh bệnh này, mọi người có thể dự phòng bằng phương pháp nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý hằng ngày, dùng khăn mặt riêng, không dụi mắt khi tay bẩn và sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm. Ngoài ra, người dân nên sử dụng kháng sinh tra mắt để chống nhiễm khuẩn như dung dịch Cloroxit 0,4%... 

Ngoài các bệnh kể trên, PGS.TS Huỳnh Wynn Trần - Assistant Professor tại ĐH Y khoa California Northstate University, Sacramento, California, Hoa Kỳ cũng thông tin về 2 loại bệnh về da ở chân thường xảy ra trong mùa lũ là: hội chứng bàn chân ngập nước (Trench Foot) và nước ăn chân (Tinea Pedis) như sau:

- Hội chứng bàn chân ngập nước (chân sưng đau do ngập nước): Đây là một bệnh nguy hiểm do bàn chân ngâm quá lâu trong nước. Lý do chính là khi đôi bàn chân ở quá lâu trong nước, hàng giờ cho đến hàng chục giờ như trong cơn lũ, thì các mạch máu và dây thần kinh sẽ bị tổn thương. Nước lạnh càng làm sự tổn thương diễn ra nhanh hơn mặc dù có những nghiên cứu chỉ ra nhiệt độ ấm hơn vẫn xảy tổn thương.

Điểm quan trọng nhất để chữa trị bệnh này là quý vị cần phải giữ cho đôi bàn chân khô ráo, dù chỉ là một chút thời gian. Các biểu hiện chính bao gồm:

+ Chân lạnh cóng, da nhăn nheo, bàn chân trở nên nặng nề.

+ Cảm giác tê tê, hoặc mất cảm giác một phần hay toàn bộ vùng bàn chân.

+ Sưng đỏ, nổi hạt nước, nổi mẩn ở da bàn chân.

+ Bong da từng lớp, ngứa ngáy.

- Bệnh nước ăn chân (nấm chân): Đây là bệnh thường xảy ra ở vùng lũ do vi khuẩn và nấm ăn vào chân, chủ yếu ở khe và kẽ giữa các ngón chân.

Bệnh này thường xảy ra ở người có hệ miễn dịch yếu như tiểu đường, bệnh phổi, hay các bệnh mãn tính khác với các triệu chứn:

+ Ngứa vùng chân, tróc các lớp vảy nhỏ như vảy cá, vùng da xung quanh vùng vảy nổi ửng đỏ.

+ Nổi lên các mụn nước nhỏ li ti, có thể vỡ ra.

+ Các nấm nhỏ li ti mọc ở vùng ngứa.

2. 10 giải pháp phòng bệnh mùa mưa lũ:

Dưới đây là 10 giải pháp phòng bệnh mùa mưa lũ được BS. Trần Quốc Khánh lưu ý nhằm giúp người dân có thể giữ gìn sức khỏe ở mức tối đa, phòng tránh các loại bệnh tật có thể xảy ra, ngăn ngừa dịch bệnh lây lan trong cộng đồng:

1. Vệ sinh môi trường sống và nguồn nước sinh hoạt là ưu tiên số 1 với nguyên tắc "Nước rút đến đâu vệ sinh đến đó" và nguồn nước sinh hoạt ăn uống là quan trọng nhất.

2. Luôn ĂN CHÍN - UỐNG SÔI và mắc màn khi ngủ.

3. Luôn rửa tay, đặc biệt các kẽ ngón tay chân với xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

4. Không ngâm mình dưới nước lũ thời gian lâu.

5. Đi vệ sinh vào nhà vệ sinh hoặc một khu lưu giữ nhất định có nắp đậy để tránh chúng phân tán ra môi trường.

6. Sớm thực hiện việc chôn xác chết động vật vào một khu vực xa dân cư và nguồn nước.

7. Thau rửa bể nước, giếng nước, dụng cụ chứa nước với phèn chua và clopheramine B theo hướng dẫn phía dưới.

8. Những ao tù, nước đọng quanh nhà cần được khơi thông và tiêu diệt loăng quăng/bọ gậy, diệt muỗi bằng cách đậy kín các bể, thùng chứa nước, thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, loại bỏ các phế thải như chai, lọ, lốp ô tô… hoặc các hốc nước tự nhiên để không cho muỗi đẻ trứng.

9. Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh như tiêu chảy, sốt, đau ngứa mắt... cần đi khám ngay để tránh bệnh diễn biến nặng cũng như lây lan cho người khác.

10. Các trạm y tế cố gắng có đủ các loại thuốc thiết yếu cho bà con vùng lũ giúp người dân phòng tránh bệnh đường ruột, bệnh ngoài da và bệnh đau mắt. Nếu thiếu, mọi người cần đề xuất hoặc kêu gọi ngay để chính quyền - các mạnh thường quân được biết và hỗ trợ kịp thời. 

3. Những giải pháp giúp đỡ miền Trung:

Về vấn đề này, BS. Khánh có những lưu ý sau:

Việc cứu trợ, giúp đỡ bà con vùng lũ có thể tạm chia thành 4 giai đoạn, và mọi người có thể lựa chọn cho mình giải pháp phù hợp nhất:

• Giai đoạn trước mắt: Như cứu người trên nóc nhà, cứu gia súc gia cầm, cung cấp đồ ăn nước uống cho bà con vùng bị cô lập… Việc này thường sẽ được thực hiện bởi chính quyền địa phương và bà con ở ngay vùng lân cận (Do nước xa khó cứu được lửa gần).

• Giai đoạn ngắn hạn: Hỗ trợ áo quần, sách vở, bàn ghế cho trẻ sớm trở lại trường học, cung cấp dược phẩm để xử lý môi trường và dự phòng, chữa bệnh mùa lũ, sữa chữa trang thiết bị, máy móc, nhà cửa..để mọi người có chỗ ăn ở, đi lại, canh tác lao động…

• Giai đoạn lâu dài: Hỗ trợ con giống, cây trồng, vốn…để bà con tái làm ăn kinh tế..

• Giai đoạn dự phòng: cần sự phối hợp của nhiều tổ chức đoàn thể và chính quyền sở tại như dạy bơi cho tất cả trẻ em vùng dễ bị lũ ngập, trang bị cho mỗi gia đình áo phao, can nhựa dự phòng trong mỗi nhà dân, thuyền ca-nô cho từng thôn xóm cũng như một hộp "Không thấm nước" để mọi người cất giữ giấy tờ quan trọng, làm nhà phao chống lũ, trồng rừng thượng nguồn, kiểm soát việc làm thuỷ điện…

Ngoài ra, BS. Khánh cũng chia sẻ những điều các đoàn cứu trợ cần lưu tâm nếu có dự định vào miền Trung cứu trợ trong thời điểm này:

1. Nước muối sinh lý nhỏ mắt, kháng sinh nhỏ mắt, kháng sinh mỡ bôi ngoài da, viên Multivitamin để nâng cao sức đề kháng... (nên tham khảo ý kiến từ các dược sĩ và bác sĩ).

2. Hoá chất xửu lý nước ô nhiễm như phèn chua, Cloramine B, viên Aquatabs.

3. Xà bông sát khuẩn, xà phòng giặt, nước rẻ chén bát.

4. Gạo, nước mắm, muối, cá khô và nước suối đóng chai.

5. Quần áo, chăn ấm, giầy dép và băng vệ sinh cho chị em phụ nữ.

6. Nến, bật lửa, đèn pin, sạc điện thoại…

7. Áo phao, mũ bảo hộ, găng tay, áo mưa…

8. Sách vở cho các em sớm được đi học trở lại.

9. Bộ lọc hoặc tặng máy lọc nước cho trường học, thôn xóm.

10. Tiền mặt để có thể chủ động mua sắm những vật dụng cần kíp nhất.

Đồng thời, trước khi mỗi đoàn thiện nguyện có dự định vào miền Trung hỗ trợ cần tìm hiểu và liên hệ trước với chính quyền hoặc người quen sở tại để mọi việc được sắp xếp, phân bổ một cách hợp lý nhất, thuận tiện cho quá trình giúp đỡ người dân tại nơi đây.