Các phương pháp tầm soát ung thư buồng trứng

Tham vấn chuyên môn: - Khoa Ngoại Tổng hợp
Các phương pháp tầm soát ung thư buồng trứng
Tầm soát ung thư buồng trứng là phương pháp giúp phát hiện sự tồn tại của tế bào ung thư buồng trứng trong cơ thể. Các phương pháp tầm soát gồm có: siêu âm ổ bụng, PAPs mear, xét nghiệm gen đột biến BRCA 1 và BRCA 2,...

1. Tầm soát ung thư buồng trứng là gì?

Tỷ lệ sống sót của người bệnh mắc ung thư buồng trứng phụ thuộc rất nhiều vào giai đoạn phát hiện ra bệnh, mức độ phát triển của khối u như thế nào,.. Theo thống kê thì tiên lượng sống trên 5 năm của người phát hiện ung thư buồng trứng ở giai đoạn 1 là trên 90%; với người phát hiện ở giai đoạn di căn xa chỉ còn 25%.

Và mặc dù thì tiên lượng sống của người bệnh ở giai đoạn đầu cao nhưng trung bình tỷ lệ sống trên 5 năm của bệnh nhân ung thư buồng trứng cũng chỉ rơi vào khoảng dưới 45%.

Hiện nay thì tỉ lệ tử vong do bệnh ung thư buồng trứng đã suy giảm do có thể kiểm soát được mức độ phát triển của tế bào ung thư, hạn chế sự xâm lấn ra khỏi vùng dẫn đến di căn. Diễn biến của ung thư buồng trứng thường bắt đầu từ các vùng trong ổ bụng. Do yếu tố sinh ra ung thư (tế bào ung thư) vẫn còn có thể phát triển sau khi cắt bỏ buồng trứng.

Theo nghiên cứu thì có khoảng 90% bệnh ung thư buồng trứng là ung thư vùng thượng mô; 10% còn lại thuộc về ung thư tế bào mầm hoặc vùng mô khác.

Một trong những phân nhóm của loại ung thư thượng mô là khối u giới hạn và được gọi là borderline tumors.

Với những phụ nữ có nguy cơ cao mắc ung thư buồng trứng sẽ phải làm các xét nghiệm để có thể tầm soát ung thư buồng trứng xác định ở giai đoạn sớm nhất.

Dĩ nhiên là việc gọi là xét nghiệm tầm soát ung thư buồng trứng được thực hiện đối với nhóm phụ nữ có nguy cơ bị ung thư buồng trứng cao và không hề có dấu hiệu nào của bệnh. Còn với những phụ nữ đã bị chẩn đoán là mắc bệnh rồi thì không được gọi là tầm soát ung thư buồng trứng.

2. Các phương pháp tầm soát ung thư buồng trứng

Dưới đây là các phương pháp tầm soát ung thư buồng trứng:

- Siêu âm ổ bụng: siêu âm ổ bụng là một phương pháp tầm soát ung thư buồng trứng cần phải thực hiện định kì để có thể tìm ra những sự phát triển bất thường trong cơ quan sinh dục nữ, cụ thể nhất là buồng trứng.

Các hình ảnh bất thường của buồng trứng kết hợp cùng với những chất đánh dấu ung thư ở trong máu có thể cho giá trị chẩn đoán qua tầm soát ung thư buồng trứng cao.

Các chất đánh dấu ung thư máu bao gồm:

+ CA125: đây là một hợp chất có liên quan tới ung thư buồn trứng. Nồng độ CA125 tăng có nghĩa là bạn có nguy cơ bị mắc ung thư buồng trứng. Tuy nhiên thì ngoài ung thư buồng trứng chỉ số này còn liên quan tới các bệnh ung thư khác như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư đại tràng hay ung thư phổi.

+ Lysophosphatidic acid – lipid lysophosphatidic acid (LPA) trong máu có liên quan đến UTBT. LPA tăng ở 96% các bệnh nhân bị UTBT và hiện diện ở 90% khi bệnh ở giai đoạn I.

- Xét nghiệm Paps mear hay còn gọi là phết cổ tử cung cũng là một xét nghiệm tầm soát ung thư buồng trứng. Giá trị phát hiện của xét nghiệm này là 10 - 30%.

- Xét nghiệm gen BRCA 1 & BRCA 2

Gen BRCA 1 và gen BRCA 2 là hai gen ức chế tế bào ung thư mã hoá cho những protein trong cơ thể duy trì sự hoạt động ổn định của tế bào. Nguyên nhân của ung thư là sự phân bào quá mức của tế bào.

Khi các gen này bị đột biến sẽ khiến vô hiệu hoá chức năng ức chế ung thư từ đó dẫn đến nguy cơ ung thư bị phát triển sớm.


Tác giả: Phạm Thanh