Biến chứng thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân đái tháo đường

Biến chứng thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân đái tháo đường
Biến chứng thần kinh ngoại biện gây ra nhiều nguy hiểm đối với người bệnh. Đặc biệt là những người bị đái tháo đường. Sau đây là một số tác hại mà chúng ta nên biết

Bệnh thần kinh đái tháo đường liên quan tới việc kiểm soát đường huyết, triệu chứng của bệnh cũng rất đa dạng, vì vậy việc chẩn đoán cần dựa vào sự phân loại tổn thương thần kinh.

Bệnh thần kinh đái tháo đường được phân làm 2 loại chính. Nhóm bệnh lý thần kinh ngoại biên đái tháo đường và nhóm bệnh lý thần kinh tự động. Sau đây chúng ta cùng đi tìm hiểu về biến chứng bệnh thần kinh ngoại biên là gì? Biểu hiện của chúng ở bệnh nhân đái tháo đường ra sao?

1. Biến chứng bệnh thần kinh ngoại biên 

Các triệu chứng hoặc chứng rối loạn chức năng thần kinh ngoại biên xảy ở bệnh nhân đái tháo đường. Có thể chia ra các loại như sau:

1.1. Bệnh lý thần kinh xa gốc đối xứng đái tháo đường

Bệnh xảy ra đầu tiên ở chi dưới là do tư thế đứng thẳng, tư thế này làm các vi mạch máu dễ bị tổn thương do cơ chế co mạch bị giảm. 

Biến chứng thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân đái tháo đường chính là làm rối loạn cảm giác. Giảm hoặc mất cảm giác tiếp xúc ở da và cảm giác nhiệt, đặc biệt là tăng cảm giác đau ở các chi, đau nhiều về đêm, đau âm ỉ.

Người bệnh có cảm giác đau nhiều nhất ở bàn chân, ngón chân, mu chân rồi tới tay, lòng bàn chân, bắp chân và gót chân, sau đó lan rộng lên gốc chi và cũng có thể ảnh hưởng đến thành bụng trước, rồi đến tòa thân.

Biến chứng thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân đái tháo đường - Ảnh 2.

Người bệnh có cảm giác đau nhiều nhất ở bàn chân (Ảnh: internet)

Biến chứng bệnh thần kinh ngoại biên đối với người bị đái tháo đường còn khiến bệnh nhân bị rối loạn vận động, dẫn đến mất cảm giác và mất phản xạ nhận cảm do tổn thương của các sợi thần kinh lớn. 

1.2. Bệnh thần kinh khu trú

Viêm dây thần kinh đái tháo đường thường liên quan chủ yếu các dây thần kinh sọ, vùng thân và ngoại biên. Bệnh tự phát sau 3 - 12 tháng, có trường hợp kéo dài đến nhiều năm.

Biến chứng bệnh thần kinh ngoại bệnh có thể làm thay đổi thị lực hoặc yếu các cơ liên quan các dây thần kinh sọ não như dây III, IV, ngay cả dây VII. Tổn thương dây III gây liệt nhãn cầu, sụp mi mắt và nhìn đôi kèm rối loạn về đồng tử, phản ứng đồng tử có thể chậm ở bệnh nhân đái tháo đường.

Ngoài ra, bệnh nhân thường đau ở lưng, hoặc mông - đùi một bên, hay đau chân ở một bên, nặng lên về đêm. Đau phối hợp với teo cơ vùng chậu - đùi một bên rồi sau đó sang bên kia.

1.3. Bệnh teo cơ đái tháo đường

Còn được gọi là bệnh thần kinh đùi hoặc bệnh thần kinh vận động vùng gốc. Đây cũng là một trong những biến chứng bệnh thần kinh ngoại biên, là các triệu chứng làm yếu cơ đùi, đau và mất phản xạ chi dưới. Thường gặp ở đái tháo đường týp 2, kèm theo sút cân.

Biến chứng thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân đái tháo đường - Ảnh 3.

Biến chứng thần kinh ngoại biên ở người bị đái tháo đường có thể gây teo cơ (Ảnh: internet)

Biểu hiện của bệnh là teo cơ đùi, giảm khả năng vận động. Bệnh thường tự hồi phục sau 6 - 12 tháng nhưng tình trạng teo cơ vẫn xảy ra. 

Trong trường hợp bệnh diễn biến nặng, ưu thế thần kinh vận động và viêm đa dây thần kinh được xem bệnh đa dây thần kinh mất myelin viêm mạn tính, và chứng hẹp tủy sống với triệu chứng giảm khả năng vận động.

2. Điều trị bệnh thần kinh ngoại biên đái tháo đường

- Trước hết, bệnh nhân đái tháo đường cần phải theo dõi, kiểm soát tốt đường huyết, tránh để đường huyết cao hoặc hạ quá.

- Có thể sử dụng là thuốc giảm đau như: kháng viêm steroid (ibuprofen, sulindac); thuốc chống trầm cảm (amitriptyline, nortriptyline, imipramine, paroxetine, trazadone); thuốc chống động kinh (gabapentine, cabamazepine). Các thuốc khác như ultram, mexiletine, capsacin.

Sử dụng các loại thuốc này nhằm điều trị các triệu chứng cơ năng của bệnh lý thần kinh do ĐTĐ, đặc biệt là triệu chứng đau mà nhất là đau về ban đêm sẽ làm bệnh nhân mất ngủ.

- Chăm sóc bàn chân

Do biến chứng bệnh thần kinh ngoại biên thường gây ra bệnh lý bàn chân. Nhằm hạn chế các biến chứng gây loét da, nhiểm khuẩn, bệnh nhân cần biết cách chăm sóc bàn chân ngay từ khi phát hiện đái tháo đường lần đầu và được khám định kỳ bởi bác sĩ chuyên khoa nhất là khi có triệu chứng bệnh thần kinh đái tháo đường.

Biến chứng thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân đái tháo đường - Ảnh 4.

Bệnh nhân phải thường xuyên quan sát và kiểm tra bàn chân hàng ngày (Ảnh: internet)

Bệnh nhân phải thường xuyên quan sát và kiểm tra bàn chân hàng ngày, nhất là khi có chứng da khô hoặc da bong vảy, vết nứt da, chai lòng bàn chân và các dấu hiệu nhiễm trùng giữa các ngón và ở móng chân. Khi sử dụng thuốc bôi thuốc cần ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

Bệnh lý thần kinh đái tháo đường liên quan chủ yếu cân bằng đường huyết. Vì vậy việc kiểm soát tốt đường huyết là phương pháp dự phòng tốt nhất về bệnh lý này.

Trên đây là các thông tin để chúng ta phòng tránh cũng như giảm các biến chứng thần kinh ngoại biên ở bệnh nhân đái tháo đường. Hi vọng những kiến thức này sẽ có ích đối với bạn và người thân.

Tác giả: Trương Xuân